Γυρνάτε σπίτι κατάκοποι, χωρίς καμιά απολύτως διάθεση ή κουράγιο να ασχοληθείτε, να μαγειρέψετε ή έστω να φτιάξετε κάτι γρήγορο.
Αν δεν έχετε παραγγείλει το μεσημέρι στο γραφείο, θα το κάνετε το βράδυ (σ.σ. οι πιο μερακλήδες το κάνουν και δυο φόρες την ημέρα).
«Έλα μωρέ, θα πάρω δυο σουβλάκια και θα την βγάλω την ημέρα», λέτε προσπαθώντας να πείσετε τον εαυτό σας ότι αυτό είναι ο μόνος δρόμος. «Δεν θα φάω κάτι άλλο, με πολλές θερμίδες, μέσα στην ημέρα, οπότε θα ισορροπήσω χωρίς να πάρω βάρος». Μπορεί όντως να γίνει κάπως έτσι;
Τρώμε για να δώσουμε τα απαραίτητα υλικά στο σώμα μας
Ας πάρουμε τα πράγματα όμως από την αρχή. Το φαγητό συνιστά καύσιμο για το σώμα μας, έχει άμεση επίδραση στα «επίπεδα ενέργειάς μας» και στη συνολική μας υγεία. Το πρόχειρο φαγητό δεν είναι απαραίτητο κακό, αλλά σε πολλές περιπτώσεις περιέχει μεγάλες ποσότητες ανθυγιεινών λιπαρών, αλατιού, ζάχαρης και επεξεργασμένων υδατανθράκων. Οπότε, αυτού του είδους το φαγητό έχει πολύ υψηλό θερμιδικό περιεχόμενο και πολύ μικρή θρεπτική αξία.
Όταν το πρόχειρο φαγητό αντικαθιστά συχνά το (θρεπτικό) σπιτικό φαγητό, οδηγεί σε φτωχή διατροφή, κακή υγεία και αύξηση βάρους. Όπως και να ‘χει, το υπερβάλλον βάρος συνιστά παράγοντα κινδύνου για χρόνια προβλήματα υγείας (σ.σ. καρδιαγγειακά, διαβήτη κ.α.).
Τι ψυχή έχουν, όμως, δυο σουβλάκια;
Για τους «άπιστους», ένα τυπικό τυλιχτό σουβλάκι με τη λαδωμένη του πιτούλα, γύρο χοιρινό, πατάτες τηγανητές, τζατζίκι, κρεμμύδι και ντομάτα έχει περισσότερες από 1.000 θερμίδες! Εύλογα λοιπόν, δυσκολεύει πάρα πολύ η διαχείριση του βάρους (σ.σ. και όχι μόνο), ακόμα και αν τα δυο σουβλάκια είναι το μόνο που τρώμε μέσα στην ημέρα! Ίσως είναι ακόμα χειρότερο, το μόνο γεύμα της ημέρας να βασίζεται σε τόσο λιπαρές και πυκνές σε ενέργεια/θερμίδες επιλογές.
Μην νομίζετε επίσης πως αν βάλετε κοτόπουλο, αντί χοιρινού, θα αλλάξουν και πολλά. Ειδικά αν είστε λάτρης της (με βάση την πλήρη σε λιπαρά μαγιονέζα) sauce, που το συνοδεύει.
Χωρίς να συνυπολογίσουμε επίσης, το πολύ μεγάλο ποσό λίπους και χοληστερόλης που προσλαμβάνουμε, όπως επίσης τη γενναία ποσότητα των άκρως επικίνδυνων trans λιπαρών οξέων (1).
Θα χορτάσεις με αυτά; Μήπως να πάρεις και κάτι άλλο;
Σύμφωνα με σχετικές έρευνες (2,3), οι περισσότεροι υποεκτιμούν την ενεργειακή τους πρόσληψη (σ.σ. θερμίδες) σε ένα ταχυφαγείο. Αποτέλεσμα αυτού, να παραγγέλνουν μεγάλες ποσότητες φαγητού, πολύ μεγαλύτερες απ’ ότι θα τρώγανε στο σπίτι! Λες και έχουν «άλλο στομάχι», όταν βγαίνουν από την πόρτα του σπιτιού…
Ίσως πάλι το πρόβλημα ξεκινά από το γεγονός ότι αυτού του είδους το λιπαρό φαγητό δεν μπορεί να μας χορτάσει, με αποτέλεσμα να πρέπει να φάμε πολύ μεγαλύτερη ποσότητα προτού σταματήσουμε (4). Αν πάλι συνυπολογίσουμε τη (συνεργιστική) επίδραση του αλατιού με το λίπος (5), είναι εύκολο να κατανοήσουμε γιατί χρησιμοποιούμε μεγαλύτερες ποσότητες ανάλογου φαγητού, όταν τρώμε εκτός σπιτιού.
Μήπως είναι πάνω από τις δυνάμεις μας;
Μάλιστα, είναι τέτοια η επίδραση αυτού του συνδυασμού (αν προσθέσουμε τη ζάχαρη μεγιστοποιείται το αποτέλεσμα) στον εγκέφαλο, που πλέον μιλάμε για διατροφικό εθισμό.
Μιλώντας επίσης για εγκέφαλο, μελέτη του Public Health Nutrition υποδεικνύει ότι η πολύ συχνή κατανάλωση fast food και βιομηχανοποιημένων αρτοποιημάτων (doughnuts, croissants, bran muffins) μπορεί να σχετίζεται με κατάθλιψη (6). Μάλιστα, όσο περισσότερο fast food έτρωγαν οι συμμετέχοντες, τόσες μεγαλύτερες πιθανότητες κατάθλιψης είχαν. Η ειρωνεία είναι ότι τέτοιου είδους τρόφιμα αναζητούμε κυρίως όταν έχουμε κακή διάθεση.
Αντίστοιχα, φαίνεται ότι η διατροφή πλούσια σε junk food μπορεί να επηρεάσει τις νευρωνικές συνάψεις, με αποτέλεσμα να επιδεινώνεται η μνήμη και η ικανότητα εκμάθησης (7).
Δεν μιλάμε μόνο για εργαζομένους…
Αποδεικνύεται δυστυχώς πως παιδιά και έφηβοι τρώνε πλέον περισσότερο πρόχειρο από σπιτικό φαγητό, ανεβάζοντας την ενεργειακή τους πρόσληψη κατά 300 θερμίδες την ημέρα, μέσο όρο (8). Γι’ αυτό ίσως, παρατηρείται υψηλό ποσοστό εκζέματος σε παιδιά που τρώνε πολύ fast food (9).
Δεν χρειάζεται να κόψετε τα σουβλάκια
Αν το στομάχι σας αντέχει -βλέπετε δεν μπορούν όλοι να χωνέψουν εύκολα το τόσο λιπαρό φαγητό- καλό θα ήταν να μειώσετε τη συχνότητα που παραγγέλνετε, όχι να κόψετε τελείως τα σουβλάκια. Δεν υπάρχει νόημα να δημιουργούμε απωθημένα ή να προσπαθούμε να πειθαρχήσουμε, χωρίς εναλλακτικό σχέδιο. Είναι δεδομένο ότι προτιμούμε να μην «ξεμένουμε» από φαγητό και το κυρίως γεύμα μας να είναι πάντοτε σπιτικό. Ξέρω όμως καλά, ότι ιδανικά σενάρια δεν υπάρχουν, άρα θα πρέπει να μάθουμε να «επιβιώνουμε».
Σίγουρα βέβαια, είναι πολύ καλύτερα να συνοδέψετε το «πιτόγυρο» με μια ελαφριά σαλάτα, για να μπορέσετε να κρατήσετε το βάρος, αλλά και το στομάχι σας σώο…
Γιώργος Μίλεσης: Κλινικός Διαιτολόγος
Clickatlife.gr