Γεννηθήκαμε, μεγαλώσαμε και ωριμάσαμε σε μια κοινωνία που μας έμαθε ότι δεν πειράζει. Δεν πειράζει αν ένα παιδί χτυπήσει ένα άλλο παιδί. Ότι δεν πειράζει αν μια γυναίκα βρεθεί βιασμένη και χτυπημένη. Το ίδιο αν ένα άτομο με αναπηρία δεν έχει δικαιώματα ή ελεύθερη πρόσβαση. Δεν πειράζει αν ένας αδύναμος/η δεν καταφέρει να ορθώσει ανάστημα. Γιατί όσο θα υπάρχουν αυτές οι κοινωνικές ομάδες, κάποιοι άλλοι θα ορθώσουν αυτοί το δικό τους. Θα γιγαντωθούν και θα παρουσιάσουν τους εαυτούς του ως αρχηγούς. Καλυτέρους από τους υπολοίπους, γιατί έτσι μας μεγάλωσαν. Έτσι προγραμματιστήκαμε από μικροί. Μήπως ήρθε ο καιρός να αναπρογραμματίσουμε τους εαυτούς μας και κατ’ επέκταση την κοινωνία που ζούμε;
Παιδιά είναι, θα παίξουν, θα χτυπήσουν.
Αυτή είναι η αιώνια δικαιολογία όταν δυο ή περισσότερα παιδιά πλακωθούν στο ξύλο. Την ακούμε πάντα από τους γονείς των παιδιών, που τα δικά τους διαμάντια έδωσαν το ξύλο και δε το έφαγαν. Από τους γονείς που αγρίεψαν τα παιδιά τους και τους δίδαξαν πως πρέπει να δέρνουν πρώτοι. Ειδάλλως θα φάνε το ξύλο της χρονιάς τους. Θα είναι αδύναμα, χαζά και ανόητα παιδιά. Οι γονείς που δικαιολογούν τη βία μεταξύ παιδιών, γιατί προφανώς έζησαν μέρος της ζωή τους μέσα στη βία. Είχαν βίαιους γονείς, τους χτυπούσε ο δάσκαλος στο σχολείο πριν 40 χρόνια. Βίωσαν το bullying(εκφοβισμός) οι ίδιοι και θεωρούν πως η καλύτερη άμυνα, είναι η επίθεση.
Εκπαίδευσαν τα παιδιά τους να αντιμετωπίζουν τη βία με βία. Δικαιολογήσαν τα δικά τους παιδικά τραύματα με ότι λογής ψεύτικες δικαιολογίες. Τα πασάλειψαν, τα κάλυψαν και νομίζουν ότι τώρα ζουν μια υπεροχή ενήλικη ζωή. Ενώ ακόμα προσπαθούν να ξεχάσουν εκείνη τη ξυλιά από τη δασκάλα ή τις κλωτσιές στην πίσω αυλή του σχολείου. Να ξεχάσουν τα άλλα παιδιά που τους φωνάζαν χοντρούς, γυαλάκηδες, αδερφές και άλλα χειροτέρα κοσμητικά επίθετα.
Ας ξεκαθαρίσουμε πως έχει διαφορά τα παιδιά να χτυπήσουν κατά λάθος στη διάρκεια ενός παιχνιδιού. Όπου θα ζητήσουν συγνώμη και θα ενδιαφέρουν αν ο φίλος τους είναι καλά ή θα ζητήσουν βοήθεια από τους μεγάλους. Και διαφορετικό να βλέπεις ένα παιδί με βία να πετά κάτι προς ένα άλλο παιδί, να το σπρώχνει χωρίς λόγο και να γελάει από πάνω του. Το ένα παιδί έχει ενσυναίσθηση και καταλαβαίνει πως έκανε κάτι λάθος. Το άλλο παιδί χρειάζεται άμεσα ψυχολογική υποστήριξη και αληθινή φροντίδα από τους γονείς του.
Είναι γυναίκα, τα ζητούσε ο οργανισμός της.
Αν κάποια στιγμή στη ζωή σας γνωρίσατε μια γυναίκα που μπορεί να της άρεσε μια ξυλιά, κατά τη διάρκεια της ερωτικής πράξης, είναι ακριβώς αυτό. Γνωρίσατε μια γυναίκα, δε σημαίνει πως αρέσει σε όλες. Δεν ζείτε τις 50 αποχρώσεις του γκρι, να βγάλετε όλα τα απωθημένα σας. Η ίδια γυναίκα αύριο μπορεί να μην της αρέσει ούτε να την ακουμπήσετε και είναι δικαίωμα της. Θα σου πει όχι και θα το σεβαστείς. Γενικά σε οποιαδήποτε στιγμή, μια γυναίκα σου πει όχι, βγάζεις το σκασμό, παίρνεις τον εγωισμό σου και φεύγεις. Δεν τη σαπίζεις στο ξύλο, δεν της σπας τα κόκκαλα μπροστά στο παιδί σας. Δεν τη σκοτώνεις επειδή τη θεωρείς κτήμα σου και δικαίωμα σου.
Έχετε μπερδέψει τις στιγμές απόλαυσης με το η ζωή συνεχίζεται. Καμία γυναίκα λοιπόν επειδή σου ζήτησε κάτι, σημαίνει πως θα στο ξαναζητήσει. Πως θα στο επιτρέψει. Πως είναι σκλάβα σου και «δική σου και κανενός άλλου». Το ίδιο ισχύει και για τους άντρες φυσικά. Απλά βλέπουμε εμφανώς λιγότερα κρούσματα βίας από μια γυναίκα προς έναν άντρα. Δεν έχεις το δικαίωμα να τη ναρκώσεις, να τη βιάσεις, να τη φωτογραφήσεις, να δημοσιεύσεις προσωπικές στιγμές της. Είσαι ένα ρεζίλι αν το κάνεις χωρίς τη συγκατάθεση του άλλου ατόμου. Το τι φορούσε, πως το φορούσε, αν είχε προκλητικό μακιγιάζ(το ακούσαμε και αυτό), δεν σου πέφτει λόγος.
Όπως και στην ίδια δεν έπεσε λόγος να σου πει τι φοράς, πως είσαι έτσι ντυμένος, αν θα έπρεπε να ντρέπεσαι για τα μαλλιά σου. Τι σου δίνει την εντύπωση πως είσαι καλύτερος; Νιώθεις πιο δυνατός; Πήγες ποτέ να τα βάλεις με μια που ήξερες ότι μπορούσε να σε πλακώσει; Όχι φυσικά, εκεί είχες τη μάχη χαμένη πριν καν ξεκινήσει. Είσαι ένα αχρείος που βίασες, χτύπησες και χρησιμοποίησες μια γυναίκα που ήξερες πως είναι πιο αδύναμη από εσένα. Αν θες λοιπόν να το παίξεις μάγκας, πήγαινε να τα κάνεις όλα αυτά εκεί που δεν βαστάν τα πόδια σου, γελοίο ανθρωπάκι.
Τι δουλειά έχει ο ανάπηρος μπροστά μου;
Μα φυσικά, ο κύριος με την αναπηρία περίμενε όλη την ημέρα του, για να βρεθεί μπροστά σου. Για να σου χαλάσει την ημέρα, γιατί σε ήξερε και από τα χθες. Δεν είσαι τόσο σημαντικός/η ξέρεις, δεν βρέθηκε μπροστά σου, στη σειρά σου, γιατί είσαι κάτι το ιδιαίτερο. Έτυχε. Όπως έτυχε να είναι αυτός ένα άτομο με αναπηρία αλλά αύριο μπορεί να τύχει να είσαι εσύ. Να είναι ο/η σύντροφος σου, το παιδί σου, οι γονείς σου. Γιατί όπως έχω γράψει εκατοντάδες φορές: ζούμε από τύχη, είμαστε αρτιμελείς από τύχη. Αύριο μπορεί να είμαι εγώ ο τυφλός ή ο κατάκοιτος.
Επειδή λοιπόν μπορεί να είμαι εγώ ή εσύ, το παιδί μου ή το παιδί σου, οφείλουμε να οργανώσουμε μια προσβάσιμη κοινωνία. Για όλους όσους τη χρειάζονται τώρα και για όσους θα τη χρειαστούμε αύριο ή σε 30 χρόνια. Τον ανελκυστήρα τον βάζουμε σε μια πολυκατοικία όσο αυτή χτίζετε, όχι όταν έχει ολοκληρωθεί και έχει κατοικηθεί. Προβλέπουμε από πριν, χτίζουμε αναλόγως, σκεφτόμαστε όχι μόνο τον εαυτό μας και όχι μόνο το σήμερα. Δε γίνεται να συνεχίζουμε να αγνοούμε το 10-15% του πληθυσμού, είναι ένας τεράστιος πληθυσμιακός αριθμός.
Σε μια εποχή που έχουν βρεθεί άπειρες λύσεις, γιατί να μην τις κάνουμε πράξη; Ας δημιουργήσουμε ράμπες σε όλα τα πεζοδρομία, για τα αμαξιδία και τους γονείς με καροτσάκι για το μωρό τους. Για τους ηλικιωμένους με μπαστούνι, τους γονείς και τους παππούδες μας. Ας έχουμε φανάρια για τα άτομα με προβλήματα όρασης και ακοής, πρόσβαση στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Πρόσβαση στην εκπαίδευση, στην εργασία, στα κοινά, στις αποφάσεις, στον έλεγχο της ζωής τους. Δεν είναι λόγια φαντασίας, είναι γεγονός σε πολλές χώρες όπως η Αυστραλία, η Νεα Ζηλανδία, η Σουηδία, το Βέλγιο. Κανείς λοιπόν δεν βρέθηκε μπροστά σου, αντιθέτως εσύ έχτισες και χτίζεις εμπόδια μπροστά τους.
Δε φταίω εγώ που είναι αδύναμος, ας κάνει κάτι με τη ζωή του.
Είναι ελάχιστες οι περιπτώσεις ανθρώπων που ζουν στο δρόμο, που το κάνουν από επιλογή. Ακόμα και όταν λένε ότι είναι καλύτερα έτσι, δε ξέρω αν πρέπει να τους πιστέψουμε. Κάτι τους οδήγησε στο δρόμο, κάτι τους οδήγησε στην απόγνωση, στην κατάθλιψη, στη μελαγχολία. Στην πλειοψηφία τους είχαν μια οικογένεια, μια εργασία, ένα σπίτι. Είχαν φίλους και συγγενής, είχαν γείτονες. Είχαν κόσμο που τους εγκατέλειψε και δεν τους στάθηκε όταν ξεκίνησαν να χάνουν τα πάντα. Όταν απολυθήκαν, έμειναν άνεργοι για μήνες, για χρόνια. όταν το τέρας της μελαγχολίας τους χτύπησε την πόρτα και μπήκε μέσα ακάλεστο.
Όταν βρέθηκαν να πίνουν για να ξεχάσουν, να πέφτουν στην παγίδα των ουσιών ως αποκούμπι της αδικίας που βίωσαν. Δεν τους δικαιολογώ, καταγραφώ όμως τα γεγονότα. Γιατί δηλαδή να διαφέρει ο πλούσιος που πίνει 6-7 ποτήρια ακριβό ουίσκι, από τον πατέρα που βρέθηκε στο δρόμο και υποφέρει από αλκοολισμό; Ο ένας απλά μπορεί να ανταποκριθεί στα έξοδα, κατά τ ‘άλλα και οι δυο έχουν πρόβλημα με το ποτό. Το ίδιο ισχύει για τον γονέα που καπνίζει το τσιγάρο και το πουρό του ενώ τα παιδιά κοιμούνται μέσα στο σπίτι. Ο ένας ήταν πιο τυχερός ή έκανε καλύτερες επιλογές. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να τιμωρήσουμε όσους τα έχασαν όλα;
Αυτός ο αδύναμος άνθρωπος κάποτε ήταν μια μητέρα, γέννησε και μεγάλωσε το παιδί της. Πάλεψε μόνη της με θεριά και δαίμονες. Είναι κουραστικό να τα βάζεις με όλους και να είσαι μόνη/ος. Χρειάζεται μια δεύτερη και μια τρίτη ευκαιρία. Μια ανθρώπινη προσέγγιση και όχι ελεημοσύνη. Μια εργασία, ένα σπίτι να ζήσει, να κάνει μια νέα αρχή. Αλλά πάνω από όλα έχει ανάγκη από στήριξη και αλληλεγγύη. Από ανθρώπους που θα της σταθούν, θα πιστέψουν σε αυτήν και δε θα την παρατήσουν στα μέσα της διαδρομής.
Αν δεν μπορείς να βοηθήσεις έναν συνάνθρωπο σου, αν δεν μπορείς να προσφέρεις, μήπως τελικά είσαι εσύ ο αδύναμος; Είσαι εσύ ο μισάνθρωπος που χρειάζεται περισσότερη βοήθεια από όσο νομίζει;
Σύνταξη και επιμέλεια κειμένου: Βογιατζής Ηλίας
Email επικοινωνίας: iliasvogiatzis@gmail.com