Το Creative Growth Art Center στο Oakland της Καλιφόρνια είναι το πρώτο και το μεγαλύτερο μη κερδοσκοπικό κέντρο αφιερωμένο σε καλλιτέχνες με αναπηρία. Τους δίνει το χώρο να ξεδιπλωθεί και να λάμψει το ταλέντο τους. Από το 1974 που ιδρύθηκε το κέντρο έχει εξυπηρετήσει εκατοντάδες καλλιτέχνες με αναπτυξιακές, πνευματικές και σωματικές αναπηρίες, που δεν είχαν καμία εκπαίδευση στις τέχνες. Το στούντιο προμηθεύει τα εργαλεία, το χώρο και την έμπνευση που είναι απαραίτητα για να ωριμάσει ο καλλιτέχνης και να μεταμορφωθεί σε επαγγελματία.
Σήμερα έργα 3 καλλιτεχνών του κέντρου εκτίθενται στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη(MoMA) και στο Σαν Φρανσίσκο. Δυο καλλιτέχνες με αναπτυξιακές αναπηρίες εργάζονται από φέτος στη Venice Biennale, την πιο σημαντική, περίβλεπτη έκθεση του κόσμου, όπου κάποιος μπορεί να βρεθεί εκεί μόνο με πρόσκληση!
Ο Tom di Maria είναι ο άνθρωπος που κρατά τα κλειδιά πρόσβασης του κέντρου, ο διευθυντής του κέντρου και μίλησε για τον τρόπο λειτουργίας του, τα κατορθώματα των καλλιτεχνών που συμμετέχουν και τα συναισθήματα που πηγάζουν μέσα από τη συγκεκριμένη δουλειά.
Θυμάμαι την πρώτη μου εμπειρία όταν είδα αυτή την υπέροχη παραγωγή τέχνης, ήταν διαφορετικό από ότι είχα δει και μια τόσο προσωπική έκφραση από τον καλλιτέχνη. Μπορεί να έχουν ή να μην έχουν γλώσσα, να μπορούν ή να μην μπορούν να επικοινωνήσουν μαζί μου, όμως κάνουν αυτή τη δουλειά. Είναι πραγματικά ένα παράθυρο στην ψυχή τους. Όταν ζητάς από κάποιον που ήταν χωρίς προνόμια ολόκληρη τη ζωή του, να σου πει την ιστορία του, είναι απίστευτο πως μια πόρτα ανοίγει.
Όταν ιδρύσαμε το κέντρο η ιδέα της αναπηρίας ήταν ριζικά διαφορετική από το πώς είναι σήμερα. Δεν εμφανιστήκαμε μέσα από μια νοσοκομειακή εγκατάσταση ή ένα επαγγελματικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Ήρθαμε ως μερικοί καλλιτέχνες που μαζευτήκαμε σε ένα σπίτι στο Oakland, βάλαμε μπογιές σε ένα τραπέζι στο γκαράζ και είπαμε αυτό είναι που κάνουν οι αρτίστες και έτσι θα αλλάξουμε τον κοινωνικό ιστό.
Από αυτό το ταπεινό ξεκίνημα τώρα φτάσαμε να εξυπηρετούμε 162 καλλιτέχνες με αναπηρίες κάθε εβδομάδα σε ένα μεγάλο χώρο. Μέσα του θα βρεις σχεδόν κάθε πιθανή έκφραση οπτικής τέχνης. Θα δεις το σημείο που φτιάχνονται χαλιά, το ξυλουργείο, το στούντιο κεραμικής, τη γωνία της μόδας, την περιοχή της ζωγραφικής και του σχεδίου όπου όλοι δουλεύουν ομαδικά και ο καθένας μπορεί να δει τον άλλον.
Είναι διαφορετικό από τα περισσότερα μέρη και μερικοί άνθρωποι δεν το πιστεύουν. Κάποιοι πιστεύουν ότι πρέπει να έχεις γιατρούς και πως τα καταφέρνεις στο στούντιο κάθε μέρα. Είναι όμως ξέρεις η τέχνη η κοινή γλώσσα. Αρκετοί δεν εκφράζονται με λέξεις ή δεν μιλάνε ή μιλάνε μόνο στη νοηματική όμως η τέχνη είναι η γλώσσα που μας οδηγεί μπροστά.
Βλέπεις την τέχνη ενός καλλιτέχνη όπως ο Dan Miller που δεν εκφράζεται λεκτικά. Η μητέρα του τον ενθάρρυνε να μιλήσει και πώς να χρησιμοποιήσει τις λέξεις, κάθε βράδυ όταν ήταν μικρός. Ποτέ δεν μίλησε μέχρι που ξεκίνησε να τις ζωγραφίζει! Η Monica Valentine παίρνει καρφίτσες, πούλιες και χρωματιστές χάντρες, τις δένει μαζί και τις τοποθετεί σε διάφορα σχέδια και δημιουργεί γλυπτά. Όταν συνειδητοποιείς ότι η Μόνικα έχει προσθετικά μάτια και δεν μπορεί να δει χρώματα ή να δει το οτιδήποτε, η τέχνη της μεταφέρεται σε ένα άλλο επίπεδο!
Θέλουμε τη φωνή τους, τη θέλουμε καθαρή και εξατομικευμένη όπως μπορεί να είναι. 45 χρόνια αργότερα το πρότζεκτ συνεχίζει ακόμα να δουλεύει. Το μέγεθος της επιτυχίας του κέντρου είναι αξιοσημείωτο, εκτός συναγωνισμού. Το να δουλεύω μαζί με αυτούς τους εξαιρετικά ταλαντούχους ανθρώπους και να βλέπω πως διαπραγματεύονται την ημέρα καθημερινά, πως ξεπερνούν τα εμπόδια, πως συνεχίζουν να λένε ναι όταν όλοι του λένε όχι, είναι ένα υπέροχο πράγμα. Ένα μάθημα ζωής που μου υπενθυμίζεται καθημερινά.
Περισσότερες πληροφορίες για το κέντρο μπορείτε να βρείτε στην επίσημη ιστοσελίδα τους όπου έχετε τη δυνατότητα να θαυμάσετε πολλά από τα έργα των καλλιτεχνών που συμμετέχουν σε αυτό.
Δείτε το σχετικό βίντεο εδώ
Μετάφραση – επιμέλεια κειμένου: Βογιατζής Ηλίας
Πηγή: Creative Growth Art Center
Αν θέλετε να μοιραστείτε την ιστορία σας μαζί μου, επικοινωνήστε στο: iliasvogiatzis@gmail.com