Έχετε χρησιμοποιήσει ποτέ σας αμαξίδιο; Έχετε έστω καθίσει σε ένα και να προσπαθήσετε για λίγο να κινηθείτε και να κάνετε όσα κάνετε καθημερινά; Είτε πειραματικά είτε γιατί το χρειαστήκατε μετά από κάποια νοσηλεία; Εγώ έχω καθίσει και το προσπάθησα για εκπαιδευτικό σκοπό και ομολογουμένως απέτυχα παταγωδώς. Αναρωτιόμουν πως εκατομμύρια άνθρωποι το χρησιμοποιούν καθημερινά μέχρι που συζήτησα με αρκετούς χρήστες. Δεν υπάρχουν οδηγίες χρήσεως, λάθος ή σωστός τρόπος, ο καθένας μαθαίνει να το λειτουργεί όπως τον βολεύει καλύτερα και αναλόγως την αναπηρία του. Εκτός τους εκ γεννητής ανάπηρους που χρειαζόντουσαν ανέκαθεν αμαξίδιο, κανείς άλλος δεν μεγάλωσε έχοντας τη γνώση. Είναι σαν το αυτοκίνητο, χωρίς να χρειάζεσαι δίπλωμα οδήγησης, μαθαίνεις και προσαρμόζεσαι με αυτό.
Εξαρτάται όμως μόνο από εσένα που είσαι χρήστης;
Όχι, το πώς θα χρησιμοποιήσεις ένα αμαξίδιο είναι ένας συνδυασμός παραγόντων και σε πολύ μεγάλο ποσοστό εξαρτάται από το περιβάλλον και την κοινωνία που ζεις και ξοδεύεις την καθημερινότητα σου. Αν βρίσκεσαι σε μια ανεπτυγμένη χώρα στο θέμα πρόσβασης αναπήρων, η αυτονομία του χρήστη αυξάνεται σε μεγάλο βαθμό και μπορεί να αγγίξει το 100%, δηλαδή πλήρης αυτονομία.
Αριθμός εξωπραγματικός για την Ελλάδα καθώς η πρόσβαση των αναπήρων συναντά συνέχεια εμπόδια. Και όταν λέμε ανεπτυγμένες χώρες, δεν είναι απαραίτητα επακόλουθο μιας οικονομικά ανεπτυγμένης χώρας αλλά σε ένα κράτος που οι πολίτες του έχουν παιδεία, σεβασμό και γνώση στις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία.
Το ότι δεν πρέπει να φράζουμε τις ράμπες αναπήρων, τις διαβάσεις ή το διάδρομο για τα άτομα με προβλήματα όρασης, δεν είναι πάντα θέμα αστυνόμευσης από το κράτος αλλά αναγνώρισης από τους συμπολίτες πως δεν πρέπει να γίνεται, τέλος. Γιατί να χρειαζόμαστε έναν μπαμπούλα να μας κόβει πρόστιμα ή έναν γείτονα/ευσυνείδητο πολίτη να μας απειλεί ότι θα καλέσει την αστυνομία αν δεν πάρουμε το αυτοκίνητο/μοτοσυκλέτα από εκεί που το παρατήσαμε αδιαφορώντας για τους υπόλοιπους; Επιπρόσθετα, σε αρκετές περιπτώσεις έχουμε δει αυτοκίνητα της αστυνομίας και τους αστυνομικούς να παρανομούν παρκάροντας σε θέσεις αναπήρων!
Αν έρθω και φράξω την εξώπορτα του σπιτιού σου θα ξεκινήσεις να βρίζεις, να απελπίζεσαι, να πανικοβάλλεσαι, θα καλέσεις τις αρχές, ακόμα και αν εγώ σε διαβεβαιώσω ότι θα είναι μόνο για λίγα λεπτά. Η ιδέα ότι δεν θα μπορείς να βγεις από το σπίτι σου (ακόμα και αν δεν χρειάζεται να βγεις εκείνη τη χρονική στιγμή) θα σε καταπνίξει, και όχι άδικα. Ποιος είμαι άλλωστε εγώ που ήρθα και πάρκαρα ακριβώς μπροστά στην πόρτα σου και δεν σου άφησα κανένα περιθώριο να μπορείς να βγεις; Το ίδιο ακριβώς ισχύει όταν ο κάθε ασυνείδητος/η απερίσκεπτα και ξένοιαστα παρκάρει όπου βρει, παραμελώντας επίτηδες τις συνέπειες των πράξεων του/της.
Όταν πηγαίνεις στην Εφορία, στη ΔΕΗ, στη δουλειά σου και είναι χαλασμένο το ασανσέρ βρίζεις Θεούς και Δαίμονες που πρέπει να ανέβεις με τα πόδια κάποιους ορόφους. Εσύ έχεις την επιλογή όμως, ο χρήστης αμαξιδίου όχι. Το ίδιο ισχύει για το Μετρό, το νοσοκομείο, τα μαγαζιά. Σκέφτηκες όμως ποτέ να διαμαρτυρηθείς για τα άτομα με αναπηρία ή πρέπει να χρειαστεί την ίδια πρόσβαση ένα δικό σου άτομο ή εσύ για να ξεκινήσεις να γκρινιάζεις; Δυστυχώς, μερικοί το θεωρούν γκρίνια όταν ζητάς το αυτονόητο.
Είναι τόσο εύκολο όσο το κάνουν να φαίνεται οι χρήστες αμαξιδίου;
Αρκετοί θα σκεφτούν: μα γιατί χρειάζονται να βγουν από το σπίτι; Εγώ όσους βλέπω έξω, μια χαρά τα καταφέρνουν και έτσι! Το «Έτσι» μεταφράζεται σε σπασμένες/φραγμένες ράμπες, σε ατελείωτες ώρες αναμονής και προσπάθειας, μυϊκής κούρασης και πνευματικής εξάντλησης, στο να μην καταφέρουν εν τελεί να ολοκληρώσουν αυτό που ήθελαν και παρά την ταλαιπωρία να γυρίσουν σπίτι τους και την επόμενη μέρα να ξεκινήσουν ξανά και αντιμετωπίζοντας πάλι τις ίδιες δυσκολίες.
Το ότι βλέπεις να προσπαθούν ξανά δεν σημαίνει πως είναι και εύκολο, απλά συναντάς ανθρώπους που δεν το βάζουν κάτω και συνεχίζουν να παλεύουν για το δικαίωμα στην πρόσβαση, ισότιμα και χωρίς διακρίσεις. Γυρίζουν μετά σπίτι τους και χρειάζονται ώρες ή μέρες για να ανακάμψουν οι δυνάμεις τους.
Αν οι ράμπες ήταν συνέχεια προσβάσιμες, τα πεζοδρόμια ελεύθερα από κάγκελα, παρκαρισμένα αυτοκίνητα και μηχανάκια, γλάστρες, σκουπίδια, κλαδιά και ξεχασμένα απότιστα δέντρα στη μέση του πουθενά, τότε θα ήταν πιο εύκολο. Αν τα κτίρια, δημόσια και ιδιωτικά, είχαν προβλέψει να έχουν λύσεις όταν ένα ασανσέρ χαλάσει, τότε δεν θα ήταν όλα τόσο πολύπλοκα. Και δεν διανοούμαι να σκεφτεί κάποιος, μα γίνονται αυτά; Σε χιλιάδες πόλεις ανά τον κόσμο, μικρές και μεγάλες, πιο πλούσιες και πιο φτωχές από την Ελλάδα μας, γίνονται!
Γιατί εκεί κρύβεται η αληθινή ανθρωπιά και το φιλότιμο, όχι μόνο στις ελληνικές λέξεις. Φιλότιμο δεν έχεις μόνο όταν δεν κλείνεις τις ράμπες αλλά και όταν θα πάρεις επώνυμα να καταγγείλεις το περιστατικό στην αστυνομία, όταν θα ξεσηκώσεις κι άλλους μαζί σου για να σταματήσει το φαινόμενο χωρίς να διακρίνεσαι για τον ωχαδερφισμό σου! Όχι μόνο όταν δημοσιεύεις μερικές φωτογραφίες που καταγγέλλουν παρανομίες αλλά όταν πράττεις και δρας απέναντι σε αυτές.
Σε πολλές χώρες θα δείτε πολλαπλάσιο αριθμό ατόμων με αναπηρία να κινούνται ανάμεσα σας και όχι γιατί οι συγκεκριμένες χώρες έχουν περισσότερα άτομα με αναπηρία. Υπάρχει όμως ισότιμη πρόσβαση, σεβασμός, φροντίδα, αναγνώριση και φιλότιμο προς τα Αμεα. Και δεν είναι Έλληνες, δεν ξέρουν τι σημαίνει και πως μεταφράζεται η λέξη φιλότιμο, όπως δεν το κάνουν από οίκτο ή από προσωπική προσπάθεια να φανούν στα μάτια του γείτονα. Βοηθούν, στηρίζουν και συμμετέχουν στην κοινωνία και χωρίς να τα περιμένουν όλα από αυτή. Υπάρχουν και πρόστιμα και τηρούνται, υπάρχει και έλεγχος που πραγματικά γίνεται, όμως ποτέ ένα κράτος δεν μπορεί να ελέγξει ολόκληρη την επικράτεια του. Άρα όσοι συνεχίζουν να έχουν συνείδηση, δεν το κάνουν επειδή φοβούνται το πρόστιμο και την ποινή.
Συζητάμε ακόμα για την πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες, στην παραλία, στο σπίτι μας, όταν θα έπρεπε να συζητάμε για τα επόμενα βήματα που θα καλυτερεύσουν τη ζωή μας. Για υπηρεσίες Bluetooth και Wi-Fi που θα δίνουν οδηγίες σε άτομα με προβλήματα όρασης και ακοής(Μελβούρνη), για το νέο σύστημα ψηφοφορίας που θα δίνει πλήρη, ανεξάρτητη και αυτόνομη πρόσβαση στην κάλπη στις επερχόμενες αμερικάνικες εκλογές το 2020(Λος Άντζελες), για προσβάσιμες σκάλες και όχι ράμπες αναπήρων που εξυπηρετούν όλους τους πολίτες (Βανκούβερ, Γερμανία).
Συμπερασματικά, όσα έργα υποδομής και αν φροντίσει να κατασκευάσει ένα κράτος, εάν οι πολίτες του δεν μάθουν να τα αναγνωρίζουν και να μην τα καταπατούν με ανάγωγο τρόπο, καμία χώρα δεν θα έχει πολιτισμική εξέλιξη. Και αν θέλουμε να λεγόμαστε η χώρα που γέννησε τη Δημοκρατία, ας σταματήσουμε να φερόμαστε τυραννικά προς τα άτομα με αναπηρία.
Βογιατζής Ηλίας
Email : iliasvogiatzis@gmail.com
Πηγή: αναζητώντας φωτογραφίες με αυτοκίνητα που έχουν παρκάρει παράνομα σε θέσεις αναπήρων, ανακάλυψα μια ομάδα στο Facebook με το όνομα: Παρκάρισμα σε θέσεις ΑΜΕΑ. Αξίζει να τη στηρίξουμε και να τους βοηθήσουμε.