Οι ορμόνες είναι μέρος του ενδοκρινικού συστήματος και λειτουργούν ως «αγγελιαφόροι» στο αίμα με σκοπό να ελέγξουν πλήθος σημαντικών διεργασιών, από τη συχνότητα ούρησης μέχρι το ρυθμό ανάπτυξης των τριχών.
Οι ορμονικές διακυμάνσεις είναι μέχρι ένα βαθμό φυσιολογικές όταν σχετίζονται με το στρες, την έλλειψη ύπνου ή τις αλλαγές στη διατροφή, πρέπει όμως να αντιμετωπίζονται όταν είναι αποτέλεσμα κάποιας πάθησης, όπως οι διαταραχές του θυρεοειδούς.
Δείτε ποιες είναι οι ορμονικές αλλαγές που προκαλούν οι διαταραχές του θυρεοειδούς και πώς εκδηλώνονται.
1. Αλλαγή στη συχνότητα των κενώσεων
Εάν αντιμετωπίζετε πρόβλημα δυσκοιλιότητας ή επισκέπτεστε την τουαλέτα πολύ συχνότερα απ’ ό,τι συνήθως, ίσως η αλλαγή οφείλεται σε ανεπαρκή ή υπερβολική παραγωγή ορμονών αντίστοιχα, δηλαδή υποθυρεοειδισμό ή υπερθυρεοειδισμό.
Αυτό συμβαίνει επειδή οι θυρεοειδικές ορμόνες επηρεάζουν την ταχύτητα λειτουργίας των επιμέρους οργάνων και συστημάτων του σώματος.
2. Πρησμένα μάτια
Εάν τα μάτια σας μοιάζουν ξαφνικά πιο μεγάλα απ’ ό,τι παλιότερα, ίσως πάσχετε από μια συχνή μορφή υπερθυρεοειδισμού που ονομάζεται νόσος του Graves. Η αλλαγή στην όψη των ματιών είναι αποτέλεσμα της φλεγμονής στους ιστούς που βρίσκονται πίσω από τα βλέφαρα.
3. Τριχόπτωση
Αποτελεί σύνηθες σύμπτωμα του υποθυρεοειδισμού, καθώς η ελλιπής παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών οδηγεί σε μειωμένο ρυθμό ανάπτυξης των τριχών.
4. Κενά μνήμης
Η πνευματική σύγχυση είναι κλασικό σύμπτωμα υποθυρεοειδισμού και συχνά συνοδεύεται από αποδυνάμωση της μνήμης. Η μειωμένη παραγωγή ορμονών έχει ως αποτέλεσμα να επιβραδύνεται ο μεταβολισμός του εγκεφάλου και η ικανότητα συγκέντρωσης και απομνημόνευσης επιδεινώνονται.
5. Ξηρό δέρμα
Ο υποθυρεοειδισμός συνεπάγεται και μειωμένη παραγωγή των ελαίων που κρατούν το δέρμα ενυδατωμένο, με αποτέλεσμα να προκαλείται ξηρότητα.
Διαταραχές Θυροειδούς
Υπερθυρεοειδισμός
Στον Υπερθυρεοειδισμό, ο θυρεοειδής παράγει περισσότερες ορμόνες από όσες χρειάζεται το σώμα.
Υπερλειτουργία του θυρεοειδούς μπορεί να προκαλέσει η νόσος Graves (σχετίζεται επίσης με μια χαρακτηριστική διόγκωση των οφθαλμών, τον εξόφθαλμο),
Επίσης, υπερθυρεοειδισμό προκαλούν κάποιοι υπερλειτουργούντες όζοι του θυρεοειδούς, η οξεία επώδυνη θυροειδίτιδα και η θυρεοειδίτιδα της λοχείας.
Ο υπερθυρεοειδισμός μπορεί να προκαλέσει:
- Ευερεθιστότητα
- Διαταραχή ύπνου
- Εύκολη κόπωση
- Δυσανεξία στη ζέστη, Εφιδρώσεις
- Ταχυκαρδία
- Τρόμος στα χέρια
- Αύξηση της όρεξης με πιθανή απώλεια βάρους
- Συχνές κενώσεις ή διάρροια
- Διαταραχή της περιόδου
- Υπογονιμότητα
- Ερεθισμένα μάτια ή/και εξώφθαλμος
Υποθυρεοειδισμός
Στον υποθυρεοειδισμό ο θυρεοειδής υπολειτουργεί, δηλαδή παράγει λίγες ή καθόλου ορμόνες. Ο υποθυρεοειδισμός αποτελεί την πιο συχνή διαταραχή του θυρεοειδούς. Είναι συχνότερη στις γυναίκες, στις μεγαλύτερες ηλικίες και σε άτομα που έχουν οικογενειακό ιστορικό με υποθυρεοειδισμό. Η πιο συχνή αιτία υποθυροειδισμού παγκοσμίως είναι η έλλειψη ιωδίου ενώ στον αναπτυγμένο κόσμο η πιο συχνή αιτία είναι η αυτοάνοση θυροειδίτιδα Hashimoto. Υποθυροειδισμό έχουμε επίσης μετά από χειρουργική αφαίρεση του θυρεοειδούς ή μετά από θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο.
Ο υποθυροειδισμός μπορεί να προκαλέσει:
- Αίσθημα κόπωσης
- Αίσθημα κρύου
- Κατακράτηση υγρών στα άκρα και το πρόσωπο
- Δυσκολία στη απώλεια βάρους ή μικρή αύξηση βάρους (2-4 κιλά)
- Ξηρό δέρμα, τριχόπτωση
- Δυσκοιλιότητα
- Διαταραχή στην περίοδο και υπογονιμότητα
- Βραχνάδα στη φωνή
- Πόνους στους μυς, στις αρθρώσεις, κράμπες
- Αυξημένη χοληστερίνη
- Θλίψη, δυσκολία στη μνήμη
Καρκίνος Θυρεοειδούς
Ο διαφοροποιημένος καρκίνος του θυρεοειδούς, που προκύπτει από τα θηλακιώδη θυρεοειδικά κύτταρα, αντιπροσωπεύει τη συντριπτική πλειοψηφία του θυρεοειδικού καρκίνου. Από τους διαφοροποιημένους τύπους καρκίνου του θυροειδούς, το θηλώδες περιλαμβάνει περίπου το 85% των περιπτώσεων και το 12% αυτών έχει θυλακιώδη ιστολογία, συμπεριλαμβανομένων των Hurtle cell καρκίνων. Μικρότερο από 3% των περιπτώσεων καρκίνου του θυροειδούς αφορούν το φτωχά διαφοροποιημένο καρκίνο του θυρεοειδούς. Σε γενικές γραμμές, για ίδιου σταδίου κακοήθειες, η πρόγνωση του θηλώδους και θυλακιώδους καρκίνου του θυρεοειδούς είναι η ίδια.
Γνωστοί παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του θυρεοειδούς είναι η λήψη θεραπευτικής ακτινοβολίας στο κεφάλι και τον λαιμό, ιδιαίτερα σε παιδική ηλικία, η έκθεση σε ρεδιενεργή ακτινοβολία, αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του θυρεοειδούς, αν υπάρχει οζίδιο του θυρεοειδούς που αυξάνεται γρήγορα σε μέγεθος και η ηλικία μετά τα σαράντα.
Η διάγνωση του καρκίνου του θυρεοειδούς, συνήθως γίνεται από την παρακέντηση κάποιου όζου του θυρεοειδούς (παρακέντηση με λεπτή βελόνη,FNA) , ή μετά την χειρουργική αφαίρεση του θυρεοειδούς για οποιοδήποτε λόγο, στην ιστολογική εξέταση που ακολουθεί.
Πολύ βασικό βήμα στη θεραπεία του θυρεοειδούς είναι η χειρουργική αφαίρεση του θυρεοειδούς αδένα και των γειτονικών λεμφαδένων από εξειδικευμένο χειρούργο ενδοκρινών αδένων. Η επέμβαση αυτή είναι σημαντικό να γίνεται από εξειδικευμένους χειρουργούς καθώς στην περιοχή του θυρεοειδούς βρίσκονται ευαίσθητα νεύρα, αγγεία και οι παραθυρεοειδείς αδένες που ελέγχουν το ασβέστιο στο αίμα.
Στη συνέχεια και ανάλογα με τη σταδιοποίηση της νόσου, θα δοθούν οδηγίες για λήψη ραδιενεργού ιωδίου ή όχι. Ο ασθενής θα πρέπει να λαμβάνει υποκατάσταση με θυροξίνη.
Η παρακολούθηση του ασθενούς με καρκίνο θυρεοειδούς θα πρέπει να είναι τακτική και σε συνεργασία με τον θεράποντα ενδοκρινολόγο. Η έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπιση είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της θεραπείας του διαφοροποιημένου καρκίνου θυρεοειδούς.
Άλλοι τύπου καρκίνου του θυροειδούς είναι το αναπλαστικό καρκίνωμα και το μυελοειδές.
Το μυελώδες καρκίνωμα είναι ένας σχετικά σπάνιος τύπος καρκίνου του θυρεοειδούς (περίπου 5 % των περιπτώσεων). Είναι συχνά κληρονομικός και απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή και παρακολούθηση καθώς μπορεί να αναπτυχθεί και σε άλλους συγγενείς πρώτου βαθμού. Αν διαγνωσθεί νωρίς έχει πολύ καλή πρόγνωση (90% δεκαετή επιβίωση). Αν έχουμε επέκταση στους λεμφαδένες η δεκαετής επιβίωση μειώνεται στο 70%) και αν επεκταθεί στο ήπαρ, τον εγκέφαλο ή τα οστά η επιβίωση μειώνεται στο 20%.
Τέλος, υπάρχει και το αναπλαστικό καρκίνωμα του θυρεοειδούς το οποίο είναι σπάνιο και ιδιαίτερα επιθετικό. Συχνά υποτροπιάζει και η επιβίωση δεν είναι μεγαλύτερη του ενός έτους. Είναι πιο συχνό σε μεγάλες ηλικίες, άνω των 65 ετών, και εμφανίζεται πιο συχνά σε άνδρες.