Κάθε χρόνο περισσότεροι από 700.000 άνθρωποι παγκοσμίως χάνουν τη ζωή τους αυτοκτονώντας. Για κάθε αυτοκτονία υπολογίζεται ότι άλλα 20 άτομα προβαίνουν σε απόπειρα αυτοκτονίας. Ακόμη περισσότεροι είναι αυτοί που σκέφτονται σοβαρά την αυτοκτονία.
Εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από έντονο πένθος ή έχουν επηρεαστεί βαθύτατα από τις αυτοκτονικές συμπεριφορές.
Κάθε θάνατος από αυτοκτονία είναι μια ανησυχία για τη δημόσια υγεία, με βαθύτατες συνέπειες στις ζωές όλων που ήταν κοντά τους. Πως μπορούμε να μειώσουμε τις περιπτώσεις αυτοκτονίας; Ξεκινώντας να μιλάμε για αυτήν ανοιχτά, εξαλείφοντας το στίγμα γύρω από την αυτοκτονία και ενθαρρύνοντας ενημερωτικές πράξεις. Μιλάμε για όσα νιώθουμε, δεν ντρεπόμαστε, δεν αποφεύγουμε να ακούσουμε κάποιον που θέλει να μας ανοίξει τη ψυχή του.
10 Σεπτέμβριου – Παγκόσμια Ημέρα Πρόληψης της Αυτοκτονίας.
Τον ερχόμενο Νοέμβριο αναμένεται ο παγκόσμιος πληθυσμός να αγγίξει τα 8 δισεκατομμύρια. Συγκριτικά με αυτό το νούμερο, οι 700 χιλιάδες θάνατοι από αυτοκτονία(ετησίως και επίσημα καταγεγραμμένοι) για κάποιους φαντάζει μικρός αριθμός. Μια μερίδα του κόσμου όταν διαβάζει ή ακούει για μια ακόμη αυτοκτονία, δε δίνει σημασία πλέον.
Δεν τους αφορά, προσεγγίζουν το θέμα με μια επικίνδυνη αδιαφορία. Και την κατονομάζω επικίνδυνη γιατί δεν έχουν καταλάβει πως το θέμα μπορεί αύριο να τους αφορά. Ότι μια απόπειρα αυτοκτονίας αύριο ίσως χτυπήσει τη δική τους οικογενειακή πόρτα.
Δεν είναι απλώς άλλη μια αυτοκτονία. Είναι σχεδόν γενοκτονία σε κάποιες περιπτώσεις, όταν οι γονείς έχουν μόνο ένα παιδί. Πολύ συχνά η οικογένεια και το ζευγάρι διαλύεται μετά από ένα τέτοιο τραγικό γεγονός.
Αν υπάρχουν άλλα παιδιά, η ζωή τους έχει σφραγιστεί για πάντα. Τα επηρεάζει ως το κόκκαλο, οι επιλογές στη ζωή τους από το γεγονός και μετά δεν θα είναι ποτέ οι ίδιες. Δεν θα είναι ποτέ ανεπηρέαστες από την απώλεια. Ο φόβος ότι θα χάσουν αγαπημένα πρόσωπα που είναι στη ζωή τους τώρα ή που θα γνωρίσουν αργότερα. Τους γεννά μια αμφιβολία, μια συγκράτηση στη δημιουργία δεσμών και σχέσεων.
Το στίγμα υπάρχει και είναι έντονο, ειδικά σε μικρότερες πόλεις και απομακρυσμένες περιοχές. Όχι ότι μένουν αλώβητες οι οικογένειες στις μεγαλουπόλεις. Κάποιοι γείτονες και συγγενείς δε σε αφήνουν ποτέ να ηρεμήσεις.
Όχι να ξεχάσεις, δεν ξεχνάς αυτούς που αγάπησες. Αλλά δε σε αφήνουν να συνεχίσεις τη ζωή σου χωρίς να είσαι δακτυλοδεικτούμενος. Ούτε καν να σεβαστούν αυτούς που μένουν πίσω και παλεύουν με το τέρας της ψυχικής υγείας.
Για αυτό και πρέπει να μιλάμε ανοιχτά, η απώλεια δεν μπορεί να κρυφτεί. Είναι σημαντικότερο να ενθαρρύνουμε αυτούς που μένουν πίσω να μιλήσουν για όσα νιώθουν.
Πως δημιουργείς ελπίδα σε κάποιον με αυτοκτονικές σκέψεις;
Μπορείς να σώσεις κάποιον που δεν θέλει να σωθεί; Μπορείς, αρκεί να καταλάβεις πως η αυτοκτονία ως επι το πλείστον είναι μια κραυγή βοήθειας. Πιθανότατα ο αυτόχειρας έκανε ήδη περισσότερες σκέψεις από όσες φαντάζεσαι για το πως θα μπορούσε να σωθεί. Με τον δικό του φανερό ή κωδικοποιημένο τρόπο έστειλε σινιάλο.
Όμως δεν το είδε κανείς. Και μη νιώθετε άσχημα για αυτό, δεν είναι δυνατόν όλοι μας να αντιλαμβανόμαστε τις σκέψεις κάποιου άλλου. Ακούστε όμως το ένστικτο σας, συχνά αυτό είναι δυνατότερο.
Επίσης δεν είναι απαραίτητο να έχετε στο μυαλό σας ένα συγκεκριμένο άτομο για να το σώσετε. Δεν μιλάμε για το σύνδρομο του Σωτήρα ή του Μεσσία. Αλλά για το πως δημιουργώντας έναν κόσμο γεμάτο με ελπίδα, βοηθάμε τους πάντες.
Γνωστούς και αγνώστους. Στέλνουμε ένα μήνυμα ελπίδας σε όσους ζουν γύρω μας και κάνουν αυτοκτονικές σκέψεις. Οι πράξεις μας έχουν αντίκτυπο, η ενέργεια μας ξεπερνά τις δράσεις μας. Δείχνουμε ότι νοιαζόμαστε, ότι αν κάποιος μας έχει ανάγκη έχουμε ανοιχτό μυαλό και ανοιχτή αγκαλιά για αυτό το άτομο.
Κάνουμε την ψυχική υγεία προτεραιότητα, μιλάμε σε όλους για αυτήν και πρέπει να είμαστε ειλικρινείς.
Το άρθρο αυτό γράφετε δυο ημέρες πριν την παγκόσμια ημέρα για την πρόληψη της αυτοκτονίας. Στις 8 Σεπτέμβριου στην Αυστραλία είναι η ημέρα Are you ok? Είναι μια ημέρα που ρωτάμε τους άλλους γύρω μας αν είναι οκ, αν είναι εντάξει. Μια ημέρα που ενθαρρύνει τους Αυστραλούς να έρθουν πιο κοντά με τους άλλους. Να εκφράσουν την συναισθηματική τους ανασφάλεια, να μιλήσουν για τον κοινωνικό τους αποκλεισμό ενώ παράλληλα προωθείται η κοινοτική συνεκτικότητα.
Ξεκίνησε το 2009 με ιδρυτή τον Γκάβιν Λάρκιν(Gavin Larkin), ο οποίος είχε χάσει τον πάτερα του από αυτοκτονία το 1996. Όταν ο Γκάβιν αργότερα βίωσε την κατάθλιψη ξεκίνησε να έχει ανησυχίες για την ψυχική υγεία.
Αποφάσισε να ξεκινήσει αυτό το εγχείρημα για να τιμήσει τον πάτερα του και ταυτόχρονα να φέρει πιο κοντά όσους ζουν δύσκολες στιγμές στη ζωή τους. Μια προσπάθεια που την υποδέχτηκαν θετικά οι Αυστραλοί και 13 χρόνια μετά έχει γιγαντωθεί. Μικρές και μεγάλες εταιρίες δημιουργούν εκδηλώσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας, για να έρθουν οι εργαζόμενοι πιο κοντά. Να μιλήσουν μεταξύ τους, να εκφραστούν, να δημιουργήσουν νέους δεσμούς.
Κανένας νοήμον άνθρωπος δεν περιμένει από μια ημέρα να αλλάξουν τα πάντα. Όμως αυτή η μια ημέρα μπορεί να γίνει η αφετηρία για νέες σχέσεις, για να δώσει ελπίδα σε κάποιους, για να νιωσει πως δεν είναι μονός/η. Καμία παγκόσμια ημέρα δεν έχει τη δύναμη να φέρει ριζικές αλλαγές σε ένα θέμα που αφορά εκατομμύρια.
Έχει όμως τη δύναμη να γίνει η σπίθα, το εφαλτήριο της αλλαγής, το πρίσμα ο κάθε άνθρωπος να δει αλλιώς μια κατάσταση. Πριν 2-3 δεκαετίες δεν θυμάμαι καν να μιλούσαμε ποτέ για τις αυτοκτονίες. Μια κοινή και ενοχή σιωπή. Αυτή έχει σπάσει χάρη σε αυτές τις προσπάθειες που αποκάλυψαν το κοινό μυστικό.
Εσύ είσαι εντάξει; Αν όχι, σε παρακαλώ να μιλήσεις σε κάποιο άτομο που μπορείς να νιώσεις ασφαλής και άνετος.
Έρευνα – σύνταξη και επιμέλεια κειμένου: Βογιατζής Ηλίας για newsitamea.gr
Πηγή: www.who.int. www.ruok.org.au
Email: iliasvogiatzis@gmail.com