Ο υποθυρεοειδισμός είναι διαταραχή του θυρεοειδούς, που χαρακτηρίζεται από επιβράδυνση της λειτουργίας του αδένα.
Όταν ο υποθυρεοειδισμός είναι σε αρχικά στάδια, είναι πιθανό να μην εκδηλωθούν έντονα συμπτώματα.
Με τον καιρό ωστόσο και όσο μένει χωρίς θεραπεία, μπορεί να προκληθούν προβλήματα υγείας, όπως παχυσαρκία, πόνος στις αρθρώσεις, στειρότητα και καρδιακές παθήσεις.
Γενικά για τον υποθυρεοειδισμό
Υποθυρεοειδισμός είναι ένα πρόβλημα στο οποίο ο θυρεοειδής είναι αδρανής και είναι πολύ συχνό, ειδικά στις γυναίκες. Τουλάχιστον το 10% των γυναικών έχουν σημάδια υποθυρεοειδισμού έως την ηλικία των 50 ετών. Ο κίνδυνος υποθυρεοειδισμού αυξάνεται με την ηλικία και στην ηλικία των 60 ετών, το 17% των γυναικών και το 8% των ανδρών έχουν σημάδια υποθυρεοειδισμού.
Η πιο συνηθισμένη αιτία του υποθυρεοειδισμού είναι ένα αυτοάνοσο πρόβλημα (δηλαδή το σώμα προσβάλλει συγκεκριμένα μέρη του) που ονομάζεται θυρεοειδίτιδα του Hashimoto ή λεμφοκυτταρική θυρεοειδίτιδα. Σε αυτήν την ασθένεια, το σώμα παράγει αντιθυρεοειδή αντισώματα που επιτίθενται και καταστρέφουν τον θυρεοειδή.
Μια άλλη κοινή αιτία του υποθυρεοειδισμού είναι η χειρουργική επέμβαση του θυρεοειδούς. Η αφαίρεση ολόκληρου του θυρεοειδούς αδένα (δηλ. ολική θυρεοειδεκτομή) σίγουρα θα προκαλέσει υποθυρεοειδισμό και έως και το 30 έως 50% των ασθενών που έχουν αφαιρέσει το ήμισυ του θυρεοειδούς (δηλ. λοβεκτομή θυρεοειδούς) θα αναπτύξουν υποθυρεοειδισμό.
Εκτός αν στον ασθενή δοθεί θυρεοειδής ορμόνη σε μορφή χαπιού, είναι εξ ορισμού υποθυρεοειδής. Ομοίως, η αφαίρεση με ραδιενεργό ιώδιο (RAI) και τα αντι-θυρεοειδή φάρμακα έχουν σχεδιαστεί για να σταματήσουν τον θυρεοειδή από την παραγωγή θυρεοειδικής ορμόνης και θα προκαλέσουν υποθυρεοειδισμό.
Άλλα φάρμακα όπως το λίθιο (χρησιμοποιούνται για ψυχιατρικές παθήσεις όπως η διπολική διαταραχή) και η αμιωδαρόνη (χρησιμοποιούνται για ορισμένους ακανόνιστους καρδιακούς ρυθμούς) μπορεί να προκαλέσουν υποθυρεοειδισμό.
Σημάδια και συμπτώματα υποθυρεοειδισμού
Ο υποθυρεοειδισμός μπορεί να κυμαίνεται από ασυμπτωματικές μορφές όπου ο ασθενής δεν έχει συμπτώματα έως σοβαρή, απειλητική για τη ζωή ασθένεια. Τα συμπτώματα που σχετίζονται με τον υποθυρεοειδισμό περιλαμβάνουν:
- Κούραση
- Έλλειψη ενέργειας
- Υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας
- Αύξηση βάρους
- Κατακράτηση νερού ή φούσκωμα
- Αραιωμένα μαλλιά
- Ξηρό δέρμα
- Δυσκοιλιότητα
- Δυσκολία συγκέντρωσης
Είναι πολύ σημαντικό να έχετε κατά νου ότι τα συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού δεν είναι συγκεκριμένα και μπορούν να εντοπιστούν σε πολλές άλλες ασθένειες. Ενώ αυτά τα συμπτώματα μπορεί να εντοπιστούν σε ασθενείς με υποθυρεοειδισμό, τα συμπτώματα δεν αποτελούν διάγνωση.
Διάγνωση
Το ιστορικό και η φυσική εξέταση ενός ασθενούς είναι σημαντικοί παράγοντες για τη διάγνωση του υποθυρεοειδισμού. Οι σημαντικοί παράγοντες στο ιστορικό ενός ασθενούς περιλαμβάνουν:
- ένα οικογενειακό ιστορικό υποθυρεοειδισμού ή αυτοάνοσων ασθενειών,
- φάρμακα που παίρνουν και ένα προσωπικό ιστορικό ακτινοβολίας στο κεφάλι, το λαιμό ή το στήθος.
Οι περισσότεροι ασθενείς δεν θα έχουν σημάδια ή ευρήματα φυσικών εξετάσεων που σχετίζονται με τον υποθυρεοειδισμό και ο θυρεοειδής μπορεί να δείχνει φυσιολογικός. Οι εξετάσεις αίματος είναι κρίσιμες για την επιβεβαίωση της διάγνωσης. Οι ασθενείς με υποθυρεοειδισμό συνήθως έχουν υψηλό TSH και χαμηλότερο από το κανονικό επίπεδο T4 και / ή T3. Στην πραγματικότητα, ορισμένοι ασθενείς μπορεί να μην έχουν καθόλου συμπτώματα, αλλά οι εξετάσεις αίματος είναι που κάνουν τη διάγνωση του υποθυρεοειδισμού.
Ο έλεγχος για υποθυρεοειδισμό πραγματοποιείται κατά τη νεογέννητη περίοδο σε πολλές χώρες, συνήθως χρησιμοποιώντας TSH. Αυτό οδήγησε στον έγκαιρο εντοπισμό πολλών περιπτώσεων και συνεπώς στην πρόληψη της αναπτυξιακής καθυστέρησης. Είναι το ευρέως χρησιμοποιούμενο τεστ νεογέννητων παγκοσμίως.
Ενώ η TSH βασίζεται σε διαλογή και θα εντοπίσει τις πιο κοινές αιτίες, η προσθήκη των εξετάσεων Τ4 απαιτείται για να διαγνωστούν σπανιότερες αιτίες του νεογνικού υποθυρεοειδισμού. Εάν η T4 συμπεριλαμβάνεται στην εξέταση, γίνεται κατά τη γέννηση, αυτό θα προσδιορίσει περιπτώσεις συγγενούς υποθυρεοειδισμού από το κεντρικό σύστημα στο 1: 16.000 έως 1: 160.000 παιδιά. Λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτά τα παιδιά έχουν συνήθως άλλες ανεπάρκειες της υπόφυσης , η έγκαιρη αναγνώριση αυτών των περιπτώσεων μπορεί να αποτρέψει επιπλοκές.
Σε ενήλικες, η εκτεταμένη εξέταση του γενικού πληθυσμού είναι θέμα συζήτησης. Ορισμένοι οργανισμοί δηλώνουν ότι τα στοιχεία δεν επαρκούν για να υποστηρίξουν τον συστηματικό έλεγχο, ενώ άλλοι προτείνουν είτε διαλείπουσες εξετάσεις πάνω από μια συγκεκριμένη ηλικία σε όλα τα φύλα ή μόνο σε γυναίκες.
Ο στοχευμένος έλεγχος μπορεί να είναι κατάλληλος σε ορισμένες περιπτώσεις όπου ο υποθυρεοειδισμός είναι κοινός:
- άλλες αυτοάνοσες ασθένειες ,
- ένα ισχυρό οικογενειακό ιστορικό της νόσου του θυρεοειδούς,
- εκείνων που έχουν λάβει ραδιοϊώδιο ή άλλη ακτινοθεραπεία στον αυχένα,
- εκείνοι που έχουν προηγουμένως υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση θυρεοειδούς,
- εκείνοι με μη φυσιολογική εξέταση του θυρεοειδούς,
- εκείνοι με ψυχιατρικές διαταραχές,
- άτομα που λαμβάνουν αμιωδαρόνη ή λίθιο και
- εκείνοι με ορισμένες καρδιακές και δερματικές παθήσεις.
Συνιστώνται ετήσιες εξετάσεις λειτουργίας του θυρεοειδούς σε άτομα με σύνδρομο Down , καθώς διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο νόσου του θυρεοειδούς.
Dr Γεώργιος Σωτηρόπουλος