Μικροπλαστικά βρέθηκαν στο ανθρώπινο αίμα. Αυτό οδηγεί τους επιστήμονες να μελετήσουν το πως επηρεάζουν την υγεία μας αλλά και το περιβάλλον. Ίσως να μην μπορείτε να τα δείτε όμως υπάρχουν σε μικροσκοπικά πλαστικά σωματίδια.
Είναι στον αέρα, στο νερό, στο αλάτι, στα ζώα και φυσικά στον άνθρωπο. Είμαστε εκτεθειμένοι σε αυτά και τα λαμβάνουμε στο σώμα μας.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες του πανεπιστήμιου Βαγκενίνγκεν της Ολλανδίας ο κάθε άνθρωπος λαμβάνει 100.000 σωματίδια μικροπλαστικού κάθε μέρα. Αυτό αντιστοιχεί στο μέγεθος μια πιστωτικής κάρτας το χρόνο. Κάθε χρόνο δηλαδή, τρώμε, βάζουμε στο σώμα μας μέσω της τροφής, του νερού και του αέρα, μια πλαστική πιστωτική κάρτα!
Τι είναι τα μικροπλαστικά;
Τα πλαστικά σωματίδια που είναι μικρότερα από 5 χιλιοστά, περίπου δηλαδή στο μέγεθος ενός σπόρου σουσαμιού. Βρίσκονται στο περιβάλλον και είναι το ανθρώπινο παράγωγο της μόλυνσης από πλαστικό. Όπως και της φτωχής διαχείρισης των απορριμμάτων που δημιουργούμε. Χρειάζονται δεκαετίες ή και περισσότερο χρόνο για να διασπαστούν εντελώς.
Οι επιστήμονες έχουν ερευνήσει τα πιθανά δυσμενή σενάρια εδώ και 20 χρόνια. Όμως οι περισσότερες έρευνες είναι επικεντρωμένες στη θαλάσσια ζωή. Ο θαλάσσιος οικολόγος Richard Thompson που είναι ερευνητής του πανεπιστήμιου του Plymouth, ηγείται της παγκόσμιας έρευνας για τη Διεθνή Θαλάσσια ρύπανση. Είναι ο άνθρωπος που επινόησε τον όρο μικροπλαστικά, το 2004, όταν ανακάλυψε μικροσκοπικά σωματίδια στις Βρετανικές ακτές.
Οι επιστήμονες συνεχίζουν να τα βρίσκουν πλέον παντού, όπου και αν κοιτάξουν. Σε όλες τους τις μορφές υπάρχουν στο νερό. Είτε είναι στον ωκεανό, στη βροχή, στο πόσιμο νερό, στο Αρκτικό χιόνι, στον Ανταρκτικό πάγο, στα θαλασσινά, στο επιτραπέζιο αλάτι. Αιωρούνται ακόμα και στον αέρα. Τώρα, για πρώτη φορά, έχουν βρεθεί ακόμα και στο ανθρώπινο αίμα.
Τι τύποι μικροπλαστικού υπάρχουν;
Όλοι αυτοί οι ρύποι έχουν κάτι κοινό, είναι μικροσκοπικά σωματίδια. Όμως δεν έχουν όλα την ίδια προέλευση. Ως αποτέλεσμα χωρίζονται σε δυο κατηγορίες.
Πρωταρχικά: είναι τα πλαστικά που κατασκευάστηκαν εξαρχής σε αυτή τη μικρή μορφή και υπάρχουν σε προϊόντα που χρησιμοποιούμε καθημερινά. Μικρές πέρλες που βρίσκονται σε προϊόντα προσωπικής φροντίδας, όπως κρέμες απολέπισης, οδοντόπαστες και αφρόλουτρα.
Δευτερεύοντα: σχηματίζονται από την αποσύνθεση μεγαλύτερων πλαστικών. Για παράδειγμα όταν ένα πλαστικό μπουκάλι ή σακούλα διαλύεται από τα κύματα ή την ηλιακή ακτινοβολία. Αποσυντίθεται με το χρόνο και σκορπά μικροπλαστικά σωματίδια.
Πως επηρεάζουν το περιβάλλον;
Ακόμα γνωρίζουμε λίγα για το πραγματικό αντίκτυπο των μικροπλαστικών. Όμως υπάρχουν μερικά που τα γνωρίζουμε με σιγουριά. Δεν είναι βιοδιασπώμενα και όταν βρεθούν στο περιβάλλον, συσσωρεύονται και παραμένουν στη φύση για πάρα πολύ μεγάλο διάστημα. Έχουν βρεθεί σε πολλά και διαφορετικά οικοσυστήματα, ακόμα και σε απομακρυσμένες περιοχές. Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα είναι πως βρίσκονται παντού στην αλυσίδα θαλασσινών. Από το ζωοπλαγκτόν και τα μικρά ψάρια μέχρι τα τεράστια αρπακτικά του ωκεανού.
Τι προβλήματα προκύπτουν από την κατανάλωση μικροπλαστικών, από αυτά τα είδη; Τα στομάχια των θαλασσινών ειδών είναι γεμάτα μικροπλαστικά. Ως αποτελέσματα λαμβάνουν λιγότερη θρεπτική τροφή. Η υγειά τους επηρεάζεται από πιθανή τοξική δηλητηρίαση. Είναι ένα πρόβλημα που επηρεάζει ολόκληρη την τροφική αλυσίδα, συμπεριλαμβανομένων και των ανθρώπων. Εάν φάμε ψάρι που έχει καταπιεί μικροπλαστικά, καταλήγουν επίσης μέσα μας.
Πως επηρεάζουν τον άνθρωπο;
Τα μικροπλαστικά είναι μια πηγή της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Παίρνει τη μορφή της σκόνης και των ινωδών σωματιδίων στον αέρα. Αυτό σημαίνει πως όχι μόνο τα τρώμε αλλά τα αναπνέουμε κιόλας. Ως αποτέλεσμα, χωρίς να το γνωρίζουμε καταπίνουμε καθημερινά μικρές ποσότητες πλαστικού.
Είναι τόσο εμφανή που πλέον που έχουν ανιχνευτεί στο αίμα μας. Μια τρομακτική ανακάλυψη που μας δείχνει ότι τα σωματίδια μπορούν να ταξιδέψουν από το σώμα μας και να καταλήξουν στα όργανα μας. Ο αντίκτυπος στην υγεία μας είναι ακόμα άγνωστος, οι επιστήμονες όμως είναι ανήσυχοι ότι μπορούν να καταστρέψουν τα ανθρώπινα κύτταρα.
Λύσεις για τη διαχείριση των μικροπλαστικών.
Εάν δεν ληφθούν τα σωστά μέτρα, το πρόβλημα απλά θα γίνει χειρότερο. Κάθε χρόνο παράγουμε 400 εκατομμύρια τόνους πλαστικού! Μια μάζα που προβλέπεται να υπερδιπλασιαστεί μέχρι το 2050, σύμφωνα με το περιοδικό Nature.
Ακόμα και αν υποθετικά σταματούσαμε να φτιάχνουμε πλαστικά αύριο, αυτά που βρίσκονται ήδη στους σκουπιδότοπους και στο περιβάλλον υπολογίζονται στους 5 δισεκατομμύρια τόνους. Τα οποία θα παραμείνουν στη φύση, θα διασπαστούν, θα αυξηθεί η παρουσία μικροσωματιδίων, που θα μολύνουν τα οικοσυστήματα.
Πρέπει να προωθήσουμε την κυκλική οικονομία* και να βελτιώσουμε τη διαχείριση των απορριμμάτων, για να αποφύγουμε την περιβαλλοντική μόλυνση. Με αυτό το σκεπτικό διεθνείς οργανισμοί όπως η Ευρωπαϊκή Ενώση, έχουν ήδη απαγορέψει τη χρήση μερικών από τα κοινά πλαστικά μιας χρήσης. Εισάγουν και προωθούν νέα μέτρα για τη μείωση της ποσότητας των μικροπλαστικών στη φύση.
Σε ατομικό επίπεδο, μπορούμε όλοι να παίξουμε το ρόλο μας στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Να μειώσουμε την κατανάλωση του πλαστικού. Να επαναχρησιμοποιούμε ότι είναι δυνατόν. Σωστή ανακύκλωση. Μικρές κινήσεις που μπορούν να έχουν τεράστιο και θετικό αντίκτυπο στο περιβάλλον. Αρκεί να συνεισφέρουμε όλοι μας.
*Κυκλική οικονομία είναι ένα μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης. Που περιλαμβάνει τη σωστή χρήση των υλικών, μέσα από την επαναχρησιμοποίηση, την επιδιόρθωση, την ανακαίνιση. Την ανακύκλωση υπαρκτών υλικών και προϊόντων, για όσο περισσότερο είναι δυνατόν.
Η ατομική ευθύνη είναι το παν.
Έχω μια ιδιαίτερη ευαισθησία στον πλανήτη μας, στην προστασία του και στο πως υποφέρουν εξαιτίας μας κάθε μορφή ζωής στη γη. Εκνευρίζομαι, το λέω ξεκάθαρα, όταν κάποιοι νομίζουν πως μια πλαστική σακούλα ή ένα πλαστικό καλαμάκι δεν μπορεί να κάνει καμία διαφορά. Ίσως είναι το δικό σου καλαμάκι που θα καρφωθεί στη μύτη μιας χελώνας και θα πεθάνει από ασφυξία και τραυματισμένη. Η δική σου σακούλα που θα πνίξει ένα πουλί ή ένα ψάρι. Όλα όσα πετάμε δεν εξαφανίζονται δια μαγείας. Επειδή δε τα βλέπετε, δε σημαίνει πως παύουν μαγικά να υπάρχουν. Είναι ένας από τους λόγους που θεωρώ τους υπαλλήλους καθαριότητας ως ένα από τα πιο σημαντικά επαγγέλματα που υπάρχουν.
Το να κατηγορείς το μεγάλο εργοστάσιο που μολύνει το νερό ή την πολυεθνική αλυσίδα που τυλίγει με πλαστικό ακόμα και το πορτοκάλι, δεν βοηθάει σε κάτι. Εκτός αν τα παράπονα σου τα κάνεις οργανωμένα, σε μια συλλογική προσπάθεια και επιμείνεις μέχρι να αλλάξει κάτι. Εάν πολυλογείς, από τον καναπέ, το πληκτρολόγιο και ταυτόχρονα πετάς 5-6 πλαστικές συσκευασίες την ημέρα, είσαι χειρότερος. Γιατί ο εργοστασιάρχης ξέρει τι κάνει και το έχει αποδεχτεί, είναι ένα κάθαρμα. Εσύ που το παίζεις αθώος και δεν αλλάζεις, δε βελτιώνεσαι, δε βοηθάς να καθαρίσουμε, τι είσαι τότε;
Σκοπός του άρθρου δεν είναι λοιπόν να δείχνουμε με το δάχτυλο ο ένας τον άλλον, αλλά να αφυπνιστούμε.
Είναι δύσκολο όμως όπου είναι δυνατόν, αποφύγετε κάθε είδος πλαστικού. Πλαστικές κορδέλες, περιτύλιγμα, φιόγκους, γυαλιστερά πλαστικά κομφετί. Όλα αυτά τα άχρηστα εντελώς κομμάτια πλαστικού. Ίσως να μην είναι τόσο θαυμάσιο να χαρίζεις ένα δώρο σε χάρτινη σακούλα, είναι όμως καλύτερο για όλους μας. Φρόντισε για την επόμενη γενιά, μην είσαι γάιδαρος επειδή δε θα ζεις εσύ σε λίγα χρόνια. Αμφιβάλλω ότι θα επέλεγες ως τρόπο θανάτου, το πλαστικό στο φαγητό ή στο νερό σου. Ας μην αναρωτιόμαστε πως αυξήθηκαν οι ανίατες ασθένειες, όταν εμείς όλοι μας, ζούμε και χρησιμοποιούμε ανεύθυνα σα να μην υπάρχει αύριο!
Μετάφραση, έρευνα, σύνταξη: Βογιατζής Ηλίας. για newsitamea.gr
Πηγή: www.activesustainability.com
Email: iliasvogiatzis@gmail.com