«Θεία Λένα», η ηθοποιός που μεγάλωσε μέσα από το ραδιόφωνο πολλές γενιές παιδιών.

Πολλοί από εμάς τρώγαμε το πρωινό μας ενώ ακούγαμε τη φωνή της Θείας Λένας να μας λέει τα παραμύθια της και να τελειώνει με το: “Τώρα πέρασε η ώρα, φεύγουμε και μεις παιδιά, και αύριο την ίδια ώρα, θα τα πούμε με χαρά“

Η «θεία Λένα» με τα κυματιστά μαλλιά και τα γαλανά μάτια πήρε στη συντροφιά της τα Ελληνόπουλα στα δύσκολα χρόνια της Κατοχής, για να τα αφήσει, ενηλίκους πλέον, το 1971.

Η Αντιγόνη Μεταξά άρχισε να συνεργάζεται με τον Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθηνών το 1936. Την “Ωρα του παιδιού” την ανέλαβε έξι χρόνια αργότερα και από τότε δεν σταμάτησε να δημιουργεί νέες εκπομπές για κάθε ηλικία, από τη νηπιακή ως και την εφηβική.

Γεννήθηκε στην Αθήνα και ήταν κόρη του εκπαιδευτικού Γεωργίου Μεταξά. Σπούδασε Παιδαγωγικά στο Παρίσι και υποκριτική τέχνη στη δραματική σχολή του Ωδείου Αθηνών, απ΄ όπου αποφοίτησε με χρυσό μετάλλιο. Αργότερα εργάστηκε ως καθηγήτρια σ’ αυτό, διδάσκοντας απαγγελία και υποκριτική για πολλά χρόνια.

Το 1925 ανέλαβε πρωταγωνίστρια στο θέατρο Τέχνης του Σπύρου Μελά, καθώς και στα “Διονύσια” του Αιμίλιου Βεάκη. Το 1933 ίδρυσε τον πρώτο ελληνικό θίασο παιδικού θεάτρου, που λεγόταν “Το θέατρο του παιδιού”, ή “Παιδικό θέατρο”, που λειτούργησε χωρίς διακοπή ως την επιβολή της γερμανικής κατοχής, τον Απρίλιο του 1941, ενώ από το 1938 άρχισε να εργάζεται στον Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθηνών ως τακτική συνεργάτρια και από το 1942 μέχρι το 1966 διευθύντρια της καθημερινής “Ώρας του Παιδιού”. Πραγματοποίησε πολλές παιδικές εκπομπές με τίτλο “Η ώρα του παιδιού” χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο “Θεία Λένα”, το οποίο χρησιμοποίησε και στο συγγραφικό της έργο. Το 1967 συνέχισε στη τηλεόραση της ΥΕΝΕΔ όπου και δημιούργησε το πρώτο ελληνικό παιδικό τηλεοπτικό πρόγραμμα.

«Έχω πάντα στο μυαλό μου την εικόνα της», αναφέρει η κυρία Κροντηρά-Κατσούφη, «θυμάμαι τα παιχνίδια μας, τις ώρες που περνούσαμε μαζί στους ραδιοθαλάμους… Μου έκαναν πάντοτε εντύπωση οι πρωτοποριακές ιδέες και ο δυναμισμός της. Ήταν από τις πρώτες γυναίκες που τόλμησαν να κρατήσουν το πατρικό τους όνομα πλάι στο όνομα του συζύγου τους».

Τόσο το «Μεταξά» όμως όσο και το «Κροντηρά» έμελλε να ξεχαστούν. Για τους μικρούς της φίλους ήταν πάντα η «θεία Λένα».

«Η ιδέα για το νέο της όνομα ανήκε στον Γιάννη Βουλπιώτη, τότε διευθυντή του ΕΙΡ, και στον σύζυγό της, τον ραδιοσκηνοθέτη Κώστα Κροντηρά. Δόθηκε σε αντιπαράθεση με τη “θεία Μπέρτα” του γερμανικού ραδιοφώνου και με το δεδομένο ότι ο πατέρας της ονομαζόταν Κωνσταντίνος».

Τριάντα δύο ολόκληρα χρόνια εργάστηκε η Αντιγόνη Μεταξά στο ραδιόφωνο, έκανε 4500 εκπομπές!

Η πιο γνωστή ήταν η καθημερινή εκπομπή «Η Θεία Λένα στα Μικρά Παιδιά», που αργότερα ονομάστηκε «Καλημέρα Παιδάκια».

Κάθε πρωί, στις εννέα παρά τα παιδιά προσχολικής ηλικίας άκουγαν την εκπομπή της. Έβγαλε επίσης 18 δίσκους με παραμύθια.

Από τα τέλη της δεκαετίας του ’60 και ως τον θάνατό της, το πρωινό της 16ης Οκτωβρίου του 1971, η «καλημέρα» της γέμιζε τα πρωινά μας από την ΥΕΝΕΔ. Παρόλα αυτά η Θεία Λένα και οι εκπομπές της σε επανάληψη συντρόφευσαν για άλλα 10 χρόνια μετά τον θάνατό της τις επόμενες γενιές, κάθε ημέρα στις 09:00 το πρωί…

Στο συγγραφικό της έργο περιλαμβάνονται περισσότερα από 50 παιδικά έργα. Ξεχωρίζουν “Το Θέατρο του Παιδιού”, “Η Ώρα του Παιδιού”, “Ελάτε να ταξιδέψουμε”, “Χίλιες μορφές”, “Η θεία Λένα στα μικρά παιδιά”, “Καλώς ήλθες μικρό μου”.

Για το σύνολο του έργου της τιμήθηκε με ειδικό βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών. Μετά τον θάνατο της μνημονεύεται στο πάρκο απέναντι από το μαιευτήριο “Έλενα Βενιζέλου” σε μια μαρμάρινη πλακέτα.

Η «Θεία Λένα» έγινε ένας καθημερινός επισκέπτης σε όλα τα ελληνικά σπίτια, αφού μέσα από τα ραδιόφωνο ήταν πάντα εκεί και το μήνυμά της ήταν πάντα απλό και χρήσιμο για τα παιδιά και τους γονείς. Πόσες εκπομπές μπορούν να ισχυριστούν σήμερα το ίδιο;

Η Αντιγόνη Μεταξά γεννήθηκε στην Αθήνα το 1905. Ήταν στις αρχές της δεκαετίας του 1930 και συγκεκριμμένα το 1933 όταν ίδρυσε το «Θέατρο του Παιδιού», τον πρώτο παιδικό θίασο στην Ελλάδα. Ήταν μια γυναίκα με πλατιά θεατρική και λογοτεχνική μόρφωση αλλά κυρίως με απεριόριστη αγάπη για τα παιδιά.

Τα παιδιά της εποχής εκείνης δεν είχαν βιομηχανικά και ηλεκτρονικά παιχνίδια, αλλά έπαιζαν στις αλάνες και έφτιαχναν  παιχνίδια με υλικά από τη φύση, όπως τόξα, όπλα και ίσως παγίδες για πουλιά ή παρόμοια.
Έστηναν σεντόνια και έπαιζαν καραγκιόζη και φυσικά αυτοσχέδια σκετς, άρα μια απλοϊκή μορφή θεάτρου. Η θεία Λένα αξιοποίησε με τον καλύτερο τρόπο, την ανάγκη των παιδιών για θεατρικό παιχνίδι και ψυχαγωγία.

Σιγά σιγά το «Θέατρο του Παιδιού» συνεχίστηκε στο ραδιόφωνο και η Αντιγόνη Μεταξά έγινε πλέον η «Θεία Λένα» η αγαπημένη θεία όλων των παιδιών. Ο πατέρας της, ήταν ένας φιλελεύθερος Κεφαλλονίτης με προοδευτικό χαρακτήρα που είχε ιδρύσει το 1906 την Ελληνογαλλική Σχολή Μεταξά. Στο σχολείο υπήρχε παιδική ορχήστρα, παιδική χορωδία φουστανελοφόρων που έπαιρναν τότε μέρος στις πατριωτικές γιορτές, γήπεδο τένις αλλά και Λογιστικό τμήμα που τα παιδιά έκαναν ειδική πρακτική εξάσκηση.

Οι μαθητές μεταφέρονταν με λεωφορεία που τα έσερναν άλογα.
Έτσι μεγαλωμένη, σε ένα ιδιαίτερα ζεστό και πνευματικό περιβάλλον με εξαιρετικούς δασκάλους ακολούθησε και εκείνη τον ίδιο δρόμο. Σπούδασε Παιδαγωγικά στο Παρίσι και το 1925 αποφοίτησε από το Ελληνικό Ωδείο με χρυσό μετάλλιο.

Μια δεύτερη Μαρίκα Κοτοπούλη

Όταν έπαιξε στην παράσταση»Στέλλα Βιολάντη» ο ίδιος ο Ξενόπουλος έγραψε στη στήλη του «Πνευματική Κίνησις» ένα άρθρο με τίτλο «Νέος Αστήρ».

Όντως η μικρή είχε απίστευτο ταλέντο.

Μια δεύτερη Κοτοπούλη έλεγαν όλοι. Μετά από μια περιοδεία με το Βεάκη όμως εγκατέλειψε το θέατρο και αφοσιώθηκε στα παιδιά.

Έτσι το 1933 δημιουργείται στην Ελλάδα το Θέατρο του Παιδιού. Παρουσιάζει έργα από διάφορους συγγραφείς αλλά και δικά της.

Η πρώτη της εκδοτική προσπάθεια ήταν η έκδοση τριών τόμων με δικά της έργα γραμμένα για παιδιά.
Συνολικά έγραψε 53 βιβλία και είχε την επιμέλεια σε 250. Ανάμεσα σ’ αυτά και η πεντάτομη Παιδική Εγκυκλοπαίδεια το «Θέατρο του Παιδιού».

Το θέατρό της έδινε παραστάσεις κανονικά κάθε Κυριακή από το 1933 μέχρι την Κατοχή, που το έκλεισαν οι Ιταλοί και απαγόρευσαν τις παραστάσεις. Η Αντιγόνη Μεταξά ήταν ήδη για όλους η αγαπημένη «Θεία Λένα» του Ραδιοφώνου και η προϊσταμένη της «Ώρας του Παιδιού» στο ΕΙΡ. Από το 1967 στην ΥΕΝΕΔ δημιούργησε το πρώτο πρόγραμμα για παιδιά.

Έτσι τα παιδιά και φυσικά και οι γονείς έμαθαν να ακούν θεατρικές παραστάσεις.

Την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε το πεντάτομο έργο της «Η Νέα Εγκυκλοπαίδεια του Παιδιού», που απευθυνόταν κυρίως σε παιδιά και αποτελούσε την πλήρη έκδοση του έργου που είχε κυκλοφορήσει το 1953. Περιείχε θέματα βοηθητικά για τη σχολική ύλη του δημοτικού και των πρώτων τάξεων του Γυμνασίου. Αντί για φωτογραφίες και χάρτες είχε σκίτσα και απλοϊκές ζωγραφιές.

Η Αντιγόνη Μεταξά παντρεύτηκε τον Κώστα Κροντηρά, πρώτο σκηνοθέτη στο χώρο της ραδιοφωνίας και συνεργάστηκε μαζί του. Για το σύνολο του έργου της τιμήθηκε απ΄την Ακαδημία ΑΘηνών. Η «Θεία Λένα» η αγαπημένη δασκάλα με τα κυματιστά μαλλιά και τα γαλανά μάτια συντρόφευε τα μικρά ελληνόπουλα απ΄τα δύσκολα χρόνια της Κατοχής και τα άφησε το 1971 ενηλίκους πια. Η «Θεία Λένα» έγινε ένας καθημερινός επισκέπτης σε όλα τα ελληνικά σπίτια, καθώς μέσα από τα ραδιόφωνο ήταν πάντα εκεί και το μήνυμά της ήταν πάντα απλό και χρήσιμο για τα παιδιά και τους γονείς. Πόσες εκπομπές μπορούν να ισχυριστούν σήμερα το ίδιο;

Ακούστε το ”πρωινό ξύπνημα” της θείας Λένας στο βίντεο που ακολουθεί:

 

mixanitouxronou.gr