Πολλαπλή Σκλήρυνση – Δίνει προειδοποιητικά σημάδια; Εντοπίστε τα νωρίς

Η πολλαπλή σκλήρυνση παραμένει ακόμη ένα άλυτο μυστήριο για τη διεθνή επιστημονική κοινότητα, που μπορεί να έχει πολλά αποτελεσματικά φάρμακα στη φαρέτρα της, ψάχνει, όμως, ακόμη να εντοπίσει τη “ρίζα” της πάθησης.

Το ανεξήγητο αίσθημα κόπωσης, ακόμη και σε παιδιά, η δυσανεξία στη ζέστη, αλλά και κάποιες συγκεκριμένες λοιμώξεις, φαίνεται ότι προοιωνίζουν πολλαπλή σκλήρυνση (ΠΣ).

“Η συνεχής κόπωση, όταν κάποιος σηκώνεται με το ζόρι το πρωί, όταν δεν μπορεί να πάρει τα πόδια του, είναι ένα πολύ σημαντικό σύμπτωμα. Μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και σε παιδιά γυμνασίου και λυκείου, αλλά δεν μπορεί να αξιολογηθεί σε κείνη τη φάση, λόγω του φορτωμένου προγράμματος που έχουν μαθητές, με πολλές ώρες μελέτη, σχολείο, φροντιστήριο και δραστηριότητες. Γενικά η παθολογική κούραση εμφανίζεται σε αρκετές αυτοάνοσες παθήσεις, αλλά δεν γίνεται διάγνωση”.

Επιπλέον η έλλειψη αντοχής στη ζέστη είναι ένα σημάδι που μπορεί να “δείχνει” τη νόσο. “Όταν έχει πολλές μέρες συνεχόμενες ζέστη, μπορεί να παρατηρηθεί διαταραχή αισθητικότητας στα χέρια και στα πόδια. Εξάλλου η υψηλή θερμοκρασία ταλαιπωρεί και τους πάσχοντες. Οι γενικές οδηγίες είναι να αποφεύγουν να κυκλοφορούν με τη ζέστη και, αν υπάρχει η δυνατότητα, να κολυμπάνε νωρίς το πρωί και αργά το απόγευμα – το κολύμπι βοηθάει πολύ”.

Σύμφωνα με τα όσα είπαν οι ειδικοί, έχει παρατηρηθεί ότι πολλοί ασθενείς, που διαγιγνώσκονται με πολλαπλή σκλήρυνση, είχαν κάποια στιγμή στο παρελθόν λοιμώδη μονοπυρήνωση, μια συχνή, συχνότατη μόλυνση. Οι επιστήμονες ερευνούν την πιθανή σχέση της λοιμώδους μονοπυρήνωσης με την ΠΣ.

Στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 12.000 άτομα που πάσχουν από ΠΣ, η οποία “προτιμά” τις γυναίκες δυο φορές περισσότερο από τους άνδρες.

Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι ένα ποσοστό της τάξης του 10-15% έχει την καλοήθη μορφή της νόσου. Δηλαδή έχει αποφύγει την αναπηρία, δεν φαίνεται ότι είναι ασθενές και απεικονιστικά είναι σταθερό. Σε κάθε περίπτωση έχει μεγάλη σημασία και το τι κάνει ο ασθενής, με τι ασχολείται”

Η ΠΣ δεν είναι κληρονομική νόσος, αν και υπάρχουν μελέτες που έχουν δείξει ότι μπορεί να υπάρχει οικογενής προδιάθεση. Επιπλέον έχει αποδειχθεί ότι επίδραση στην εμφάνισή της μπορεί να έχει μια λοίμωξη από τον ιό Epstein Barr, η έλλειψη βιταμίνης D και το στρες.

***Αν η πολλαπλή σκλήρυνση μείνει αθεράπευτη οδηγεί περίπου σε μια 15ετία σε σοβαρή κινητική αναπηρία, με συνέπεια ο ασθενής να μην μπορεί να περπατήσει. Παράλληλα, η πολλαπλή σκλήρυνση προκαλεί εγκεφαλική ατροφία, οπότε, αν μείνει αθεράπευτη, οδηγεί σε μια μορφή άνοιας.

Η πολλαπλή σκλήρυνση είναι μία σοβαρή ασθένεια εκφύλισης/αδρανοποίησης του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού (κεντρικό νευρικό σύστημα).

Στην πολλαπλή σκλήρυνση, το ανοσοποιητικό σύστημα προσβάλλει το προστατευτικό περίβλημα (μυελίνη) που καλύπτει τις νευρικές ίνες και προκαλεί προβλήματα επικοινωνίας μεταξύ του εγκεφάλου και το υπόλοιπου σώματος. Τελικά, η ασθένεια καταστρέφει τα νεύρα και αυτό έχει ολική επίπτωση στο σώμα και τα όργανα του ασθενούς.

Τα συμπτώματα της ΠΣ διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό από άτομο σε άτομο και εξαρτώνται από το μέγεθος της βλάβης των νεύρων τα οποία έχει πλήξει η νόσος. Μερικοί άνθρωποι με σοβαρή ΠΣ μπορεί να χάσουν την ικανότητα να περπατούν, ενώ άλλοι όχι. Επίσης κάποιοι μπορεί να εμφανίσουν μεγάλες περιόδους ύφεσης χωρίς νέα συμπτώματα.

Δεν υπάρχει θεραπεία για τη πολλαπλή σκλήρυνση . Ωστόσο, υπάρχουν θεραπείες που βοηθούν τροποποιούν την πορεία της νόσου και συμβάλλουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων.

Τα πιό συνηθισμένα συμπτώματα είναι:

Αίσθημα κόπωσης: Εμφανίζεται περίπου στο 80% των ασθενών οι οποίοι παρουσιάζουν αίσθημα εύκολης κόπωσης σε συνηθισμένες καθημερινές δραστηριότητες.

• Προβλήματα όρασης: Πολλές φορές η ΠΣ μπορεί να εμφανιστεί με ένα ξαφνικό “θάμπωμα” (διπλωπία) στα μάτια ή ακόμη και με πλήρη απώλεια όρασης από ένα μάτι η οποία συνήθως επανέρχεται μετά από λίγες μέρες.
• Μουδιάσματα ή “αίσθημα ηλεκτρισμού”: Σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος. Αλλοτε είναι συνεχόμενα κι άλλοτε προκαλούμενα από κάποιες κινήσεις.
• Αίσθημα ζάλης ή περιστροφικού ιλίγγου: Ξαφνικό συναίσθημα έντονης ζάλης ή περιστροφής.
• Μυϊκή αδυναμία ή σπαστικότητα: Με τον όρο σπαστικότητα εννοούμε την κατάσταση μόνιμης και μερικές φορές οδυνηρής σύσπασης σε κάποιο άκρο με αποτέλεσμα να το καθιστά δύσχρηστο.
• Προβλήματα ισορροπίας, αστάθειας ή δυσχρησίας άκρων: Δυσκολία να περπατήσει κανείς σε ευθεία γραμμή ή δυσκολία να κάνει λεπτές συντονισμένες κινήσεις με τα χέρια ή τα πόδια.

Άλλα λιγότερο συνηθισμένα συμπτώματα μπορεί να είναι:

• Δυσκολία στην ομιλία, δυσαρθρία: Ο ασθενής μπορεί να μιλά “μπερδεμένα” ή να μην μπορεί να μιλήσει με δυνατή και σταθερή φωνή.
• Προβλήματα από τις ανώτερες λειτουργίες: Είναι δυνατόν να δυσκολεύεται στην απομνημόνευση, στη λύση καθημερινών πρακτικών προβλημάτων κλπ.
• Διαταραχές στην κινητικότητα της κύστης ή του εντέρου: Εμφανίζονται με τη μορφή της δυσκολίας είτε να ουρήσει κανείς είτε να συγκρατήσει τα ούρα του ή με δυσκοιλιότητα.
• Σεξουαλικές διαταραχές: Κυρίως οφείλονται είτε στο αίσθημα κόπωσης είτε σε ψυχολογικά αίτια.
• Συναισθηματικές διαταραχές, κυρίως κατάθλιψη: Συνήθως έχουμε περιόδους έντονης κατάθλιψης και ευερεθιστότητας και άλλοτε σπανιώτερα, επεισόδια ανεξέλεγκτου γέλιου ή κλάμματος.

*** Απόσπασμα απο την ομιλία του Δρ Τριαντάφυλλου Ντόσκα, διευθυντής της Νευρολογικής Κλινικής του Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών

*** Πληροφορίες απο Χαράλαμπος Καραγιαννίδης Νευρολόγος – Ψυχιατρος

Newsroom Aμεα