Είτε είναι προς όφελός μας είτε εις βάρος μας ως ενήλικες, η παιδική μας ηλικία επηρεάζεται από τόσους πολλούς εξωτερικούς παράγοντες: τα ήθη, οι αξίες, τα συστήματα με τα οποία μεγαλώσαμε, πού και πώς ζήσαμε. Ισχύει ακόμη και για την τηλεόραση που παρακολουθήσαμε, τα βιβλία που διαβάσαμε και τα σχολεία που παρακολουθούσαμε. Επίσης, διαμορφωνόμαστε από τις λέξεις και τα παραδείγματα που διαμορφώθηκαν και προτάθηκαν από τους γονείς/κηδεμόνες μας και άλλους σημαντικούς ενήλικες γύρω μας.
Παρά αυτές τις επιρροές, μέχρι την ενηλικίωση δεν μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε ποιες λέξεις, φράσεις ή νοοτροπίες θα ήταν πιο χρήσιμες και ενθαρρυντικές, ειδικά σε περιόδους ανάγκης ή αγώνα. Η Νίνα θα ήθελε να ακούσει ότι ήταν εντάξει να είναι ο εαυτός της και ότι το να κάνει λάθη ήταν ένα φυσιολογικό μέρος της ζωής, όχι απλώς ένα ελάττωμα του χαρακτήρα.*
Εσάς σας ενθάρρυναν μικρότερους ή κατά την ανάπτυξη σας;
Η εισαγωγή του σημερινού μου άρθρου έρχεται μεταφρασμένη και αυτούσια από τη Νίνα, με το όνομα χρήστη @sparklywartanks, μέσα από την αγαπημένη μου ιστοσελίδα The Mighty. Είναι ένας από τους λίγους διαδικτυακούς χώρους που μπορείς να νιώσεις ασφάλεια διαβάζοντας ή μοιραζόμενος μια δική σας προσωπική υπόθεση. Οι χρήστες μοιράζονται κυρίως τις βιωματικές τους εμπειρίες σχετικές με την αναπηρία, τη ψυχική υγεία, τις χρόνιες παθήσεις, τις σπάνιες ασθένειες κ.α. Το ότι όλες οι ιστορίες έρχονται ως κατάθεση ψυχής είναι αυτό που τις κάνει τόσο αυθεντικές και ενδιαφέρουσες.
Σήμερα ανοίγοντας να διαβάσω μερικές ιστορίες, αντίκρυσα πρώτα το ερώτημα της Νίνα. Αμέσως το σύνδεσα με μια τηλεφωνική συζήτηση που είχα με ένα ιδιαίτερα κοντινό μου πρόσωπο. Ανάμεσα σε όσα συζητήσαμε, μου ανέφερε πως ο νεαρός ανιψιός της οικογένειας αναρωτήθηκε σε μια βόλτα γιατί δυο άντρες κρατιόντουσαν από το χέρι. Η απάντηση που έλαβε ήταν απλή και ουσιαστική: γιατί και δυο άντρες μπορούν να αγαπιούνται και να κρατιούνται από το χέρι. Παλιότερα όταν είχε αντιδράσει άβολα βλέποντας έναν χρήστη αναπηρικού αμαξιδίου, η απάντηση που έλαβε ήταν και πάλι απλή και διευκρινιστική: δεν είναι κάτι περίεργο, τον βοηθάει να κινηθεί όπως εσύ κινείσαι με τα δυο σου πόδια.
Δεν ξέρω αν καταλάβατε τη σύνδεση αυτών των δυο γεγονότων με τον τίτλο του άρθρου. Έχει τεράστια σημασία το τι λέμε στα παιδιά από νεαρή ηλικία. Πως εξηγούμε κάποια γεγονότα με απλά λόγια και κατανοητά σε ένα παιδί. Οι γονείς συχνά δικαιολογούνται ότι δεν έχουν χρόνο να μιλήσουν και να εξηγούν πολλά στα παιδιά τους. Μα δε χρειάζονται τεράστιες αναλύσεις, ούτε απαραίτητα να αφιερώσεις όλη την ημέρα σου εξηγώντας κάτι που θα βοηθήσει το παιδί να γίνει ένας ενήλικας με ενσυναίσθηση και αντικειμενικότητα. Εννοείται ότι θα ήταν καλύτερο για το παιδί να του αφιερώνεις χρόνο, αλλά αυτό είναι θέμα για άλλο άρθρο.
Τα παιδία είναι καθαρά, οι ενήλικες τα διαβάλλουμε.
Τα παιδιά δεν βλέπουν τίποτα παράλογο ως παιδιά. Οι ενήλικές τους τα μαθαίνουμε, βάζοντας μπροστά τα δικά μας πιστεύω και τις δικές μας φοβίες. Φόβος για την αναπηρία, φόβος για το άγνωστο, το διαφορετικό, το αντίθετο από εμάς, το αντίθετο από όσα μάθαμε και συνηθίσαμε. Που να βγαίνεις τώρα από κουκούλι της ασφάλειας που σου προσφέρει η άγνοια και η οπισθοδρόμηση; Τα παιδιά έχουν ένα καθαρό μυαλό και λέγοντας τους την αλήθεια τα βοηθάς όσο τίποτα να μεγαλώσουν σωστά και ολοκληρωμένα. Θυμήσου μόνο την απογοήτευση που ένιωσες εσύ όταν από όσα σου είπαν οι γονείς σου, κάποια αποδείχτηκαν ψέματα.
Από τον Άγιο Βασίλη μέχρι γιατί γίνεται πόλεμος μπαμπά; Από το ερώτημα: πως έρχονται τα μωρά που γαλούχησε γενιές ολόκληρες φοβούμενες να κάνουν έρωτα χωρίς ο αυτοσκοπός να είναι η σύλληψη παιδιού. Τα ψέματα που έφεραν στην κοινωνία μας εφήβους που φοβούνται τη σκιά τους και γίνονται αυτοί εκφοβιστές μετά. Τρομάζουν στη θέα της ασθένειας γιατί έμαθαν πως θα ζήσουν για πάντα, μέχρι που έχασαν κάποιον δικό τους. Τα παιδιά δεν χρειάζονται ψέματα, αλλά στοργή, να τα κοιτάς στα μάτια όταν με απλό τρόπο τους εξηγείς τα γεγονότα. Όχι τα δικά σου πιστεύω, όχι να περάσεις το μήνυμα σου γιατί έτσι γουστάρεις. Να είσαι αντικειμενικός γονέας, μπορείς; Απάντα με καθαρότητα, απλότητα, χωρίς υπεκφυγές.
Πόσο καλύτερος θα ήταν ο κόσμος μας αν οι γονείς ενθάρρυναν περισσότερο τα παιδιά τους; Λέγοντας τους αλήθειες για όσα καταφέρνουν και όσα δεν πραγματοποίησαν. Τι διαφορά κάνει να πεις σε ένα παιδί: δεν πειράζει που τελικά δεν έγινε αυτό που προσπάθησες, αρκεί όμως που έκανες την προσπάθεια. Αντίθετα από τις φωνές, τις αγριάδες, τις προσβολές, το χαστούκι στο μάγουλο. Όλα όσα οι γονείς μας δεν μας έμαθαν, ας προσπαθήσουμε να τα κάνουμε για την επόμενη γενιά. Ενθαρρύνετε τα, δώστε τους θάρρος, δύναμη, ελπίδα. Γεμίστε τα με όνειρα και φαντασία χωρίς όμως να τα κοροϊδεύετέ με ψέματα. Δώστε τους και μερικά βιβλία να διαβάσουν, ώστε καλλιεργήσουν ψυχή και πνεύμα.
Με αυτό το ερώτημα θα σας αφήσω σήμερα: ποια είναι μερικά ενθαρρυντικά λόγια που θα θέλατε να σας είχε πει κάποιος μεγαλώνοντας και πόσο διαφορετική θα ήταν η ζωή σας;
Μετάφραση, σύνταξη και επιμέλεια κειμένου: Βογιατζής Ηλίας
Πηγή: * www.themighty.com
Email: iliasvogiatzis@gmail.com