Δεν είναι μόνο τα εξωτερικά χαρακτηριστικά και ίσως η συμπεριφορά ή ο χαρακτήρας αυτά που κληρονομούμε από τους γονείς μας. Είναι και μια σειρά άλλα, μεταξύ των οποίων η σωματική και διανοητική μας υγεία. Ο θυρεοειδής, για παράδειγμα, συνήθως κληρονομείται στις κόρες από τις μαμάδες, ενώ η παχυσαρκία περνά από πατέρα σε γιο και από μάνα σε κόρη, αλλά ποτέ από μάνα σε γιο και από πατέρα σε κόρη. Οσο περισσότερα λοιπόν ξέρουμε για την υγεία των γονιών μας, τόσο περισσότερο μπορούμε να προστατευτούμε. Τι κληρονομούμε όμως και από ποιον;
Από τον πατέρα
Διπολικό σύνδρομο ή απλώς μανιοκατάθλιψη είναι μια ψυχική νόσος που περνά από τον πατέρα στους γιους. Στην περίπτωση των γυναικών, μάλλον η ασθένεια δεν είναι κληρονομική. Το καλύτερο που έχετε να κάνετε, είναι να μάθετε αν κάποιος πρόγονος είχε τη νόσο. Ετσι, σε περίπτωση που δείτε σημάδια της, ζητήστε βοήθεια.
Η νόσος Χάντινγκτον είναι γενετική ασθένεια που οδηγεί στην καταστροφή των εγκεφαλικών κυττάρων. Προοδευτικά μειώνεται η δυνατότητα σκέψης, ομιλίας και βαδίσματος. Αν η νόσος εμφανιστεί πριν από τα είκοσι χρόνια, τότε την έχει κληροδοτήσει ο πατέρας, ενώ αν εμφανιστεί μετά, ευθύνη μπορεί να έχουν και οι δυο γονείς. Αν στην οικογένεια υπάρχει περιστατικό, καλό είναι να κάνετε γονιδιακό έλεγχο ώστε να ξέρετε τις σας περιμένει.
Από τη μητέρα
Η πρόωρη εμμηνόπαυση είναι μια κατάσταση που μεταφέρεται από τη μητέρα στην κόρη και μπορεί να κρατήσει γενιές ολόκληρες. Σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί η εμμηνόπαυση θα έρθει ακόμη και πριν από τα σαράντα χρόνια. Για το ένα πέμπτο των περιπτώσεων αυτό είναι κληρονομικό, ενώ αν παραπάνω από μία γυναίκες στην οικογένειά σας είχαν πρόωρη εμμηνόπαυση, αυξάνονται οι πιθανότητες να έχετε και εσείς.
Η αιμοφιλία ή αιμορροφιλία είναι ασθένεια που επίσης κληρονομείται από τη μητέρα στα παιδιά. Πρόκειται για νόσο που εμποδίζει την πήξη του αίματος, γεγονός που σημαίνει ότι προκαλείται μεγάλη αιμορραγία, ακόμη και από πολύ επιπόλαια ή μικρά τραύματα. Συνήθως εκδηλώνεται στους άντρες, ενώ οι γυναίκες μπορεί να είναι φορείς και να μην ασθενήσουν. Η ασθένεια δεν θεραπεύεται, ωστόσο αν μια γυναίκα είναι φορέας, μπορεί να αποκτήσει απογόνους κάνοντας τις απαραίτητες γονιδιακές εξετάσεις ώστε να μην τη μεταδώσει στα παιδιά που θα γεννήσει.
Και από τους δύο γονείς
Η δρεπανοκυτταρική αναιμία είναι μια σοβαρή νόσος που μπορεί να κληρονομήσει κανείς και από τους δύο γονείς. Πρόκειται για τη μη ολοκληρωμένη δημιουργία των ερυθρών αιμοσφαιρίων, τα οποία δεν έχουν το κανονικό τους σχήμα, αλλά σχήμα δρεπανιού. Τα αιμοσφαίρια αυτά σκάνε προκαλώντας έντονο πόσο και καταστροφή των εσωτερικών οργάνων. Δεν υπάρχει θεραπεία για τη νόσο, η οποία όμως δεν είναι συνεχώς σε οξεία φάση. Ο ασθενής περνά κρίσεις που αντιμετωπίζονται με φαρμακευτική αγωγή, ακόμη και προτού εκδηλωθούν. Η νόσος εμφανίζει μεγαλύτερη συχνότητα σε ανθρώπους που προέρχονται από Αφρική, Καραϊβική, Ινδία και Μεσόγειο. Για να την εμφανίσει κάποιο παιδί θα πρέπει να την κληρονομήσει και από τους δύο γονείς. Σε αντίθετη περίπτωση, είναι απλώς φορέας της ασθένειας, την οποία μπορεί να μεταδώσει στα δικά του παιδιά. Μια και δεν υπάρχει θεραπεία, το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι η πρόληψη. Πριν από ένα γάμο, για παράδειγμα, καλό είναι να γίνονται διαγνωστικές εξετάσεις ώστε αν και οι δύο γονείς είναι φορείς, να επιλέγεται η τεχνητή γονιμοποίηση ως τρόπος επίτευξης κύησης ώστε να ελέγχεται το έμβρυο πριν από την εμφύτευσή του στη μήτρα.
Μία άλλη νόσος που δεν έχει προς το παρόν θεραπεία και κληρονομείται και από τους δύο γονείς είναι ηκυστική ίνωση. Πρόκειται για ασθένεια που οδηγεί στην καταστροφή τους πνεύμονες και το πεπτικό σύστημα καθώς αναπτύσσεται στην επιφάνειά τους ένα παχύ στρώμα βλέννας που εμποδίζει την αναπνοή και την πέψη. Παιδιά γονιών που πάσχουν έχουν 25% πιθανότητα να γεννηθούν με τη νόσο. Και σε αυτή την περίπτωση συνιστάται ό,τι και στη δρεπανοκυτταρική αναιμία.
Είναι μύθος, τέλος, ότι ο καρκίνος του μαστού είναι αποκλειστικά «γυναικεία» υπόθεση, αν και είναι σπάνιο να τον εμφανίσουν άντρες. Ωστόσο, τα γονίδια που ευθύνονται γι’ αυτόν ευθύνονται επίσης για τον αποκλειστικά ανδρικό καρκίνο, αυτόν του προστάτη, αλλά και άλλους, όπως της ουροδόχου κύστης. Αν λοιπόν ένας άντρας έχει καρκίνο της κύστης, μπορεί να μεταφέρει το γονίδιο στην κόρη του, η οποία αποκτά αυξημένες πιθανότητες να προσβληθεί από καρκίνο του μαστού.
www.espressonews.gr