Άλλη μια δύσκολη περίοδος ξεκινά για χιλιάδες μαθητές που ετοιμάζονται να δώσουν Πανελλήνιες εξετάσεις.
Άλλοι θα πουν πως ετοιμάζονται: να αγωνιστούν, να αποδείξουν, να προσπαθήσουν, να δείξουν τι έμαθαν, τι κατάφεραν τόσα χρόνια στο σχολείο. Ο καθένας με τη δική του αντίληψη θα πει τα δικά του. Οι κλισέ φράσεις όπως το στοίχημα με τη ζωή, το μέλλον σου εξαρτάται από αυτές τις εξετάσεις, είναι ή τώρα ή ποτέ. Σας διαβεβαιώ αγαπητοί μου(μαθητές και γονείς) πως τίποτα δεν κρίνεται από τις εξετάσεις σε μερικά μαθήματα και το αποτέλεσμα αυτών. Το μέλλον δεν κρίνετε ή προκαθορίζετε έτσι απλά!
Η ζωή έχει τόσα πολλά να σου διδάξει, τόσες διαφορετικές πτυχές να σου δείξει, που σε λίγα χρόνια θα αναρωτιέσαι και εσύ γιατί νόμιζες πως οι εξετάσεις αυτές θα καθορίσουν τη ζωή σου. Αν η ύπαρξη μας καθορίζονταν από μια σειρά μαθημάτων και εξετάσεων, τότε θα ήταν βαρετή, ανούσια και προκαθορισμένη. Ευτυχώς η ζωή μας, εξαρτάται από εμάς! Και έχει το καλό ότι συνέχεια μπορούμε να επιλέξουμε άλλο μονοπάτι. Να κάνουμε άλλες επιλογές, να βρεθούμε σε μέρη και σημεία του κόσμου που ούτε είχαμε φανταστεί! Σου ακούγονται κάπως ψεύτικα και παραμυθένια όλα αυτά; Ειδικά αυτή την περίοδο; Ωραία, πάμε στην ουσία!
Το όνειρο σου.
Ας ξεκινήσουμε με το πιο βασικό κατά τη δική μου άποψη: αυτό που ετοιμάζεσαι να καταφέρεις, αυτό που θέλεις τόσο πολύ να πετύχεις, είναι όντως το όνειρο της ζωής σου; Αν ναι τότε είμαι σίγουρος πως θα βρεις τον τρόπο να το προσεγγίσεις, είτε πετύχεις στις εξετάσεις φέτος είτε όχι. Αν δεν είναι, μήπως απλά έχεις μπλέξει σε μια λούπα; Σε μια κοινωνική επανάληψη που έχει γίνει πιο γραφική και από το σήμα ειδήσεων σε κρατικό κανάλι; Επειδή σε οδήγησαν οι σημαντικοί άλλοι σε ένα μονοπάτι, δε σημαίνει πως αυτό είναι και το όνειρο σου. Πως είναι αυτό που θέλεις να κάνεις τα επόμενα 100 χρόνια.
Τα όνειρα μας μεταβάλλονται, ανατρέπονται, αναθεωρούνται, αναμορφώνονται. Ξεκινάς για ένα σκοπό και βρίσκεσαι με έναν άλλον. Αν σέβεσαι τον εαυτό σου, θα σκεφτείς πως αξίζεις πολλά περισσότερα από το αποτέλεσμα των εξετάσεων. Είσαι πιο σημαντικός και σημαντική από μερικά νούμερα σε ένα χαρτί. Εκατομμύρια άνθρωποι σήμερα και μόνο, κάνουν τα όνειρα τους πραγματικότητα γιατί δεν ακολούθησαν την πεπατημένη. Γιατί δεν νοιάστηκαν τι θα πει ο κόσμος, το σχολείο, οι γονείς τους, οι συμμαθητές τους. Έκαναν τη διαφορά, ξεχώρισαν από το πλήθος. Και δεν το έκαναν μόνο για σπάσιμο στους υπολοίπους. Όχι αυτό είναι λάθος. Το έκαναν γιατί πίστευαν στον εαυτό τους και στο γεγονός ότι τη ζωή τους δεν θα την ορίσει κανένα ξεπερασμένο αποκούμπι της κοινωνίας.
Ναι, θεωρώ τις εξετάσεις με τον τρόπο ειδικά που γίνονται στην Ελλάδα, ξεπερασμένες, ένα απαρχαιωμένο σύστημα. Που μάλιστα η κάθε κυβέρνηση το αλλάζει όπως βολεύει το υπουργείο της. Και παίζει με το μυαλό σας την τελευταία στιγμή. Μην τους κάνετε το χατίρι να υποκύψετε. Οι πανελλήνιες εξετάσεις μπορεί να είναι ένα σκαλοπάτι για το μέλλον σας όχι όμως και ολόκληρος ο δρόμος σας.
Το μέλλον είναι η προσαρμογή στις νέες συνθήκες!
Ζούμε σε μια παγκόσμια κοινωνία που δεν έχει καμία σχέση πλέον με τις τυπικές εξετάσεις. Ναι αν θες να πάρεις μια θέση στο δημόσιο ή σε μια εταιρία χωρίς μέλλον, ίσως να σε βοηθήσει να το πετύχεις. Όμως έχουν αλλάξει οι δουλειές, τα επαγγέλματα, ο τρόπος που ορίζεται στην αγορά εργασίας η φύση της εργασίας και η καριέρα. Και η απόδειξη σε αυτό, είναι ότι ακριβώς βιώνουμε τους τελευταίους τέσσερις μήνες.
Ένα τεράστιο κομμάτι του εργατικού δυναμικού δουλεύει από το σπίτι. Ένα άλλο μεγάλο κομμάτι ανέβηκε σε εκτίμηση λόγω της φύσης εργασίας τους. Ένα τρίτο κομμάτι έχασε το κυρός που είχε το επάγγελμα του γιατί δεν μπόρεσε να προσαρμοστεί άμεσα στις αλλαγές. Αυτό είναι το μέλλον, η προσαρμογή! Το πόσο εύκολα και γρήγορα μπορείς να προσαρμοστείς σε νέες συνθήκες, σε νέα δεδομένα, στην ανατροπή, στην καταστροφή αλλά και στην επιτυχία.
Το είδαμε να συμβαίνει με τους ήρωες γιατρούς, νοσοκόμες, ειδικούς υγείας, εργαζομένους στην καθαριότητα και την απολύμανση. Όλοι έπρεπε να αλλάξουν εν μια νυκτί τον τρόπο που εργάζονται. Αυτό δεν στο μαθαίνουν στο σχολείο και στο πανεπιστήμιο. Όσο και αν σε προετοιμάζουν, ποτέ δεν θα στο διδάξουν. Γιατί κανείς δεν μπορεί να σου διδάξει το απρόβλεπτο του μέλλοντος. Εσύ θα πρέπει να είσαι έτοιμη/ος να τα καταφέρεις στις αλλαγές. Που η περασμένη εικοσαετία απέδειξε περίτρανα πως οι αλλαγές αυτές πλέον θα γίνονται με πιο γρήγορο ρυθμό.
Παλιότερα είχαμε σημαντικές αλλαγές ανά δεκαετία. Ήδη οι αλλαγές συμβαίνουν σε μικρότερο βάθος χρόνου ακόμα και από αυτό της πενταετίας. Με την πανδημία να επικρατεί, ποιος ξέρει, ίσως οι αλλαγές να συμβαίνουν και ετησίως από εδώ και πέρα; Όλα αυτά είναι λόγοι να σκεφτείτε πως το άγχος που βιώνετε τώρα εν μέσω εξετάσεων, δεν πρέπει να σας καταβάλει. Να το χρησιμοποιήσετε υπερ σας, να το έχετε ως πηγή ενέργειας. Μόνο έτσι μπορεί να γίνει παραγωγικό. Να μην το αφήσετε να σας κυριεύσει και να κάνει αυτό κουμάντο.
Οι σημαντικοί άλλοι.
Ναι, γνωρίζω από πρώτο χέρι πως μπορούν να σας επηρεάσουν οι σημαντικοί άλλοι. Οι γονείς κυρίως και ακολουθούν οι καθηγητές σας, οι συμμαθητές και οι φίλοι σας. Αψηφήστε τους. Ο καθένας θα ζήσει τη ζωή του. Ο καθένας ήδη την έζησε και είχε τις ευκαιρίες του. Εσείς θα πρέπει να δώσετε σημασία στα δικά σας θέλω. Και σε όσα έχουν βαρύτητα για εσάς και μόνο εσάς.
Οι περισσότεροι γονείς θέλουν το καλό σας. Κάποιοι φυσικά είναι τόσο καταπιεστικοί για να πετύχετε το όνειρο τους. Συγνώμη, το όνειρο σας ήθελα να πω! Επειδή εκείνοι τα κατάφεραν ή δεν τα κατάφεραν, δε χρειάζεται να ρίχνουν το δικό τους βάρος πάνω σε εσάς. Αποτινάξτε το, δεν είναι παραγωγικό. Το ίδιο ισχύει και για όλους τους άλλους. Κάνεις δεν μπορεί να γνωρίζει καλύτερα το είναι σας, το μέσα σας, τα όνειρα σας, τις ελπίδες σας, την προσπάθεια σας, τον κόπο σας από εσάς τους ίδιους.
Όσο και αν λένε ότι σας καταλαβαίνουν, κανείς δεν μπορεί, γιατί είμαστε όλοι μοναδικοί! Ούτε εγώ μπορώ να μπω στο μυαλό σας, προσπαθώ μόνο να ελευθερώσω το δικό σας! Δείχνοντας σας μια άλλη πτυχή, πιο ελεύθερη και ίσως πιο κοντά στην πραγματικότητα. Ίσως επειδή ήμουν τυχερός και οι δικοί μου γονείς δεν με καταπίεσαν όταν έδινα Πανελλήνιες; Ίσως γιατί το δικό μου μονοπάτι φάνηκε αφότου τέλειωσαν οι εξετάσεις; Και είδα πως δεν είχε καμία σχέση με το όνειρο που νόμιζα ότι είχα και κυνηγούσα;
Η σημασία του να έχεις επιλογές!
Μπορεί λοιπόν οι περισσότεροι να περάσαμε από τα ίδια που περνάτε εσείς τώρα, αλλά και πάλι το τι συμβαίνει μέσα σας είναι δική σας υπόθεση. Θυμάμαι χρόνια πριν τους γονείς συμμαθητών μου να τους καταπιέζουν για να περάσουν οπωσδήποτε στην πρώτη τους επιλογή. Τι σημαίνει πρώτη επιλογή στα 17; Ότι δεν έχεις το δικαίωμα να αλλάξεις γνώμη στα 25 ή στα 40 ή στα 55; Ευτυχώς για καλή μας τύχη ο κόσμος άλλαξε και έχεις επιλογές σε κάθε ηλικία.
Το βασικό λοιπόν είναι να θυμάσαι πως έχεις επιλογές. Είτε περάσεις είτε όχι, έχεις ακόμα επιλογές. Δεν χρειάζονται κλάματα, ούτε αρνητικές σκέψεις, ούτε απελπισία. Δεν θέλω να νιώθεις πως ήρθε το τέλος του κόσμου, πως είσαι ανάξια/ος, πως δεν μπορείς τίποτα να ολοκληρώσεις. Οι πανελλήνιες είναι ένα μικρό χρονικό κομμάτι της μεγάλης σου ζωής. Σε λίγα χρόνια δεν θα έχει καμία σημασία και ίσως και καμία αξία. Γιατί η ζωή σου θα έχει πάρει την πορεία που εσύ αποφάσισες να της δώσεις.
Έχεις άπειρες ευκαιρίες, νέα όνειρα να κάνεις, νέες ελπίδες να προσδοκάς, διαφορετικούς ορίζοντες να ακολουθήσεις. Να ταξιδέψεις τον κόσμο, να γυρίσεις πίσω και να ξαναφύγεις. Είσαι τυχερή και τυχερός που ζεις και μεγαλώνεις σε μια εποχή που τίποτα δεν κρίνεται από ένα κομμάτι χαρτί σε μια κορνίζα. Το ήθος σου, ο χαρακτήρας σου, το έργο σου, οι πράξεις σου είναι αυτές οι αξίες που παραμένουν αμετάβλητες. Αυτές θα δείξουν πόσα πέτυχες και που κατάφερες να φτάσεις.
Πίστεψε στον εαυτό σου, ολοκλήρωσε την προσπάθεια σου και μετά ετοιμάσου για την επόμενη. Είπαμε, είναι ένα σκαλοπάτι αλλά όχι το μονοπάτι που θα ακολουθήσεις για πάντα. Μη χάνεις τη μαγεία του να χαθείς σε διαφορετικά μονοπάτια. Γιατί όταν θα βγεις από αυτά, θα είσαι ακόμα πιο ώριμη/ος και θα βλέπεις τη ζωή με άλλα μάτια. Εύχομαι ότι καλύτερο για το μέλλον σου, ανεξαρτήτως του αποτελέσματος των εξετάσεων σου.
Υστερόγραφο: ο κειμενογράφος ξεκινούσε στα 13 για αρχαιολόγος, μετά στα 17 για αρχιτέκτονας και τελικά τον κέρδισε η δημοσιογραφία. Είναι τυχερός που 24 χρόνια κάνει αυτό που αγαπά και δεν χρειάστηκε να συμβιβαστεί στις κοινωνικές νόρμες.
Κείμενο – σύνταξη: Βογιατζής Ηλίας
.