Όσοι διαβάζουν το Newsitamea και τα άρθρα μου εδώ και χρόνια γνωρίζουν καλά πως όλοι μας εδώ υπερασπιζόμαστε τη διαφορετικότητα. Την αποδοχή, την αναγνώριση και το σεβασμό που αξίζει στους διαφορετικούς ανθρώπους. Ασχέτως εάν πάντα συμφωνούμε ή όχι με κάποιους.
Αποδέχομαι δεν σημαίνει πως εντάσσομαι και με το μέρος κάποιας κοινωνικής ομάδας. Ή ότι συμφωνώ με τον τρόπο λειτουργίας ή δράσης τους. Διαφορετικοί είμαστε όλοι μας αν φτάσουμε στην τελική ανάλυση. Αποδοχή σημαίνει να επιτρέπουμε σε όλους να ζουν και να πράττουν με όποιο τρόπο θέλουν και επιλέγουν. Αρκεί να μη βλάπτουν άλλους.
Είναι σημαντική αυτή η φράση και είναι η ραχοκοκαλιά του σημερινού μου άρθρου. Όταν ερωτήθηκα πρόσφατα γιατί δεν μπορώ να αποδεχτώ κάποιες πράξεις ενός κακοποιητικού ατόμου, αντιλήφθηκα ότι έπρεπε να εξηγήσω τα αυτονόητα. Αυτά που είναι αυτονόητα για εμένα όπως φάνηκε και όχι για όλους. Το γνωρίζω καλά, πως δεν σκεφτόμαστε όλοι το ίδιο, όμως περιμένω στην εποχή του 2023 να μην έπρεπε να εξηγούμε, θα το ξαναπώ, τα αυτονόητα! Πως είναι δυνατόν δηλαδή να αποδεχτώ μια κακοποιητική συμπεριφορά, όταν πηγαίνει κόντρα σε όλα όσα πρεσβεύω ως άνθρωπος;
Για να τα βάλω όλα σε μια τάξη αποφάσισα να συντάξω αυτό το άρθρο. Ένα κείμενο που ίσως να βοηθήσει με τη διάδοση του, να απαντήσει αρκετός κόσμος σε ανόητες ερωτήσεις. Να ξεχωρίσει, για όσους αρνούνται να χρησιμοποιήσουν τον εγκέφαλο τους, τις διάφορες της διαφορετικότητας με τη βία. Εάν για εσάς η διαφορά είναι γνωστή και δεδομένη, δυστυχώς αγαπητοί μου αναγνώστες δεν είναι για όλους.
Η λεκτική βία είναι εξίσου μια μορφή βίας.
Έχουμε συνηθίσει να αναγνωρίζουμε ως βία μόνο τις πράξεις ξυλοδαρμού και δολοφονίας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η τόσο έντονη βία για να εκδηλωθεί, δεν εμφανίστηκε από το πουθενά. Ξεκινάει από τα λόγια θυμού, από τις άγριες εκφράσεις σε μια συζήτηση ή και διαμάχη. Εμφανίζεται όταν ο κακοποιητής αντιλαμβάνεται πως το άτομο που έχει απέναντι του αντιδρά. Δεν είναι ένα άβουλο πλάσμα, δε δέχεται τα πυρά χωρίς να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Ούτε θα δεχτεί τον κακοποιητικό λόγο χωρίς αντίρρηση. Τότε ο βιαστής θα εμφανίσει το πραγματικό του/της πρόσωπο.
Συνήθως κρύβεται πίσω από γλυκόλογα για να καλύψει το βρωμερό χαρακτήρα του. Μέχρι που επιτίθεται γιατί διαφώνησες μαζί του/της. Γιατί δε δέχεσαι άβουλα τις επικρίσεις, τις βρισιές, την αγριάδα. Έτσι έχει μάθει, να ανταπαντά με βία, στην αρχή με λέξεις και αργότερα με πράξεις.
Για αυτό και όταν ακούμε ένα γονέα να βρίζει το παιδί του στη παιδική χαρά ή στο δρόμο, δεν πρέπει να το θεωρούμε φυσιολογικό. Όσο μεγάλη και αν ήταν η ζημιά που έκανε ένα παιδί, δε δικαιολογεί την ακραία βία. Όταν βλέπουμε ενήλικες να μαλώνουν και τα χειρότερα λόγια, στην πιο ακατάλληλη μορφή τους, να πετιούνται ως ξίφη.
Οι κακοποιητές συνήθως θα δικαιολογηθούν λέγοντας πως τους προκάλεσε η άλλη πλευρά. Πως τους έφερε στα άκρα, πως τους φέρθηκε τόσο άσχημα, υποτιμητικά, που αναγκάστηκαν να αγριέψουν. Αναγκάστηκαν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους, με τι άλλο, παρά με τη βία. Και εκεί καταλαβαίνεις το ψέμα τους και αποκαλύπτεται η σκληρή αλήθεια.
Το να θα φερθείς με προφορική βία, το αν θα βρίσεις, θα γίνεις χυδαίος/α, θα αδικήσεις, θα υποτιμήσεις το άλλο άτομο. Το ποια συμπεριφορά θα διαλέξεις, δείχνει και το ποιος είσαι. Δεν ήταν μια στιγμή θυμού, αλλά μια κακοποίηση. Από ένα άτομο που πιθανόν έχει βιωματικά τραύματα κακοποίησης.
Η σωματική κακοποίηση…μην περιμένεις να φτάσει στο κόκκινο.
Ως κόκκινο αναφέρομαι στο αίμα, μην περιμένεις να ματώσεις για να ζητήσεις βοήθεια. Για να αναζητήσεις διέξοδο, να βγεις από το λαβύρινθο που έχεις βρεθεί παγιδευμένος/η. Εάν κάποιος σε πόνεσε, θα το ξανακάνει, ειδικά αν το έκανε ηθελημένα. Ένα χαστούκι δε φεύγει έτσι απλά. Ακόμα και αν το προκάλεσες, ακόμα και σε έκανε να νιώσεις πως εσύ ευθύνεσαι.
Μη μπερδεύεις τη μορφή ευχαρίστησης που ίσως βρίσκεις μέσα από μια σεξουαλική συνεύρεση. Αναφέρομαι σε μια μορφή βίας, που λίγοι συζητούν γιατί είναι θέμα ταμπού. Όμως εκατομμύρια άνθρωποι ευχαριστιούνται με τη σωματική βία κατά την ερωτική πράξη. Δε θα καταλάβω ποτέ το γιατί, αλλά δε με αφορά κιόλας τι κάνουν με τη ζωή τους. Αυτό σημαίνει αποδοχή.
Κάποιοι όμως ξεφεύγουν, συνεχίζουν τη βία και μετά το τέλος της πράξης. Η σφαλιάρα γιατί το φαγητό δεν είναι έτοιμο, ο ξυλοδαρμός γιατί κοίταξες άλλους άντρες, η κλωτσιά γιατί σε πήρε τηλέφωνο ένας συνάδελφος.
Όχι, μη το δικαιολογείς γιατί είναι βίαιος στο κρεβάτι μερικές φορές. Το ότι μελάνιασες, το ότι μάτωσες, το ότι βρέθηκες με ραγισμένα πλευρά, δεν κρύβει καμία χαρά. Η συγνώμη που σου ζήτησε δεν αξίζει τίποτα, γιατί ο φόβος που γεννήθηκε μέσα σου, θα φωλιάσει εκεί για χρόνια. Θα γιγαντωθεί αν δεν τρέξεις να σωθείς, αν δεν απομακρυνθείς από την πηγή του κακού. Για αυτό σου λέω, μην περιμένεις να έρθουν τα χειρότερα. Κανείς δε θα σε σώσει, αν δε θες να σωθείς. Αν δεν μιλήσεις ώστε να γνωρίζουν κι άλλοι τι συμβαίνει.
Όσα βλέπεις και δε μιλάς, σε κάνουν συνένοχο!
Αν οι φίλοι και οι φίλες σου δεν παίρνουν θέση, είναι μέρος του προβλήματος σου. Δε θα σου πω ότι φταίνε, δεν είναι υποχρεωμένοι να είναι οι σωτήρες σου. Εκτός αν τους ζήτησες βοήθεια και σε αγνοήσαν ή σου απάντησαν το κλασσικό: δεν είναι κακός άνθρωπος, κάνε υπομονή, όλα θα φτιάξουν.
Αν αυτό σου είπαν, μην περιμένεις τίποτα από αυτούς, δε θα ξυπνήσουν από το παραμύθι τους ποτέ. Ίσως να είναι επίσης θύματα στις δικές τους ζωές, οπότε άσε να λύσουν τα δικά τους προβλήματα. Κάνε μου όμως τη χάρη και μη τους δικαιολογείς, γιατί είναι συνένοχοι. Γιατί σε βλέπουν να υποφέρεις και δεν κάνουν τίποτα.
Δεν μπορείς να αντιδράς για συγκεκριμένες και επιλεκτικές μορφές βίας μόνο. Αν για παράδειγμα δεις ένα λευκό παιδάκι να το δέρνει η μαμά του, δεν είναι σωστό και θα αντιδράσεις. Αν όμως το παιδάκι είναι διαφορετικού χρώματος και η μαμά του όχι καλοντυμένη, θα το αγνοήσεις. Μη σου πως θα τους βρίσεις κιόλας που σου χάλασαν την ημέρα. Το ίδιο αν μια γυναίκα εξευτελίζει έναν άντρα, θα φαντάζεσαι ότι του αξίζει γιατί στερεοτυπικά είναι άντρας.
Έχεις βουτηχτεί τόσο στη συνενοχή της βίας που δε ξεχωρίζεις το σωστό από το λάθος. Αγνοείς ότι υπάρχουν γυναίκες που είναι εξίσου κακοποιητικές προς τους άντρες. Που από θέση ισχύος γίνονται βίαιες, εκβιαστικές και χειριστικές.
Η κακοποίηση συμβαίνει στο μεγαλύτερο βαθμό από άντρες προς γυναίκες, είναι καταγεγραμμένο και εμπεριστατωμένο. Όμως μη βγάζετε γρήγορα συμπεράσματα για το ποιος είναι το θύμα και ποιος ο θύτης σε μια διαπροσωπική σχέση. Προσπάθησε να ακούσεις, να καταλάβεις και να υπερασπιστείς το θύμα.
Ακόμα και αν γνωρίζεσαι καλά με το θύτη, αν είναι συγγενικό ή κοντινό σου πρόσωπο. Γιατί αν δέχεσαι τη βία που εκδηλώνει προς τρίτους, τότε ίσως να είσαι ένα από τα θύματα και εσύ. Αν αποδέχεσαι οποιαδήποτε μορφής κακοποίηση, δεν είσαι καλύτερος από τον κακοποιητή.
Δεν αποδεχόμαστε τη βία, τους ρατσιστές και τους μισάνθρωπους.
Η αποδοχή της διαφορετικότητας είναι εφικτή όταν δεν περιλαμβάνει βία. Δε θα αποδεχτούμε τον παιδοβιαστή, τη δολοφόνο, το γυναικοκτόνο. Ούτε αυτόν που για να περάσει μηνύματα μίσους χρησιμοποιεί τη διαφορετικότητα ως δικαιολογία.
Δε θα αποδεχτούμε ακροδεξιές εκφράσεις, ούτε και αβάσιμες ακροαριστερές ασυναρτησίες. Μου είναι αδύνατον να δεχτώ ως δικαιολογία την οποιαδήποτε πολιτική ή εθνική απόχρωση που συχνά δίνεται στα εγκλήματα. Τα καθάρματα που τα διαπράττουν ανήκουν σε κάθε κοινωνική και οικονομική τάξη.
Είναι χυδαίο να ακούς πως για ένα έγκλημα φταίει μια συγκεκριμένη εθνότητα, μια δερματική απόχρωση ή ένα φύλο. Η ιστορία αποδεικνύει πως όλοι είναι ικανοί για όλα, από οπού και αν προέρχονται. Από τα χαμηλότερα ταξικά στρώματα μέχρι την ελίτ της κοινωνίας. Η βία έχει διαφορετικές εκφάνσεις όμως όσο και αν προσπαθήσει να κρυφτεί πίσω από τη λάσπη ή το λευκό, πάλι θα λερώσει. Η μύγα ξέρουμε όλοι που θα πάει να καθίσει στο τέλος της πτήσης της.
Κάπως έτσι απαντώ στο αρχικό ερώτημα: γιατί δεν αποδεχόμαστε τους πάντες; Είναι άλλο να αποδεχτείς κάτι δεδομένο και ανθρώπινο, που είναι η φυσική και ψυχική κατάσταση κάποιου. Που έτσι γεννήθηκε ή λόγω ασθένειας έτσι εξελίχθηκε. Αποδοχή σημαίνει δέχομαι όποιον δεν βλάπτει το συνάνθρωπο μας.
Πως είναι δυνατόν να μας τρομάζει η αναπηρία, οι ασθένειες και όχι οι εγκληματίες, οι κακοποιητές; Πως μπορείς να με βάζεις να διαλέξω αναμεσά σε ένα Ναζιστή που υπερασπίζεται μόνο την ανωτερότητα της φυλής του; Αν δεν μπορείς να διακρίνεις τις διαφορές, τότε χρειάζεσαι βοήθεια. Στο λέω με ενσυναίσθηση και φροντίδα.
Κείμενο, επιμέλεια σύνταξης: Βογιατζής Ηλίας για newsitamea.gr
Email επικοινωνίας: iliasvogiatzis@gmail.com