Σε πολλά κείμενα που αναφέρονται στην αναπηρία, θα παρατηρήσετε πως η αναφορά της γίνεται πάντα με μια αρνητική χροιά. Κουβαλά ένα αρνητικό πρόσημο. Ένα μεγάλο αλλά, ένα γιατί και ένα κρίμα. Μια λύπηση, μια μιζέρια, μια στεναχώρια.
Δεν την κουβαλά γιατί έτσι αρέσει στα άτομα με αναπηρία. Αλλά γιατί όλοι εμείς, οι δήθεν φυσιολογικοί και μη-ανάπηροι, της το φορτώσαμε. Ίσως όχι εγώ και εσύ που διαβάζεις αυτό το κείμενο. Το έκαναν όμως χιλιάδες στο παρελθόν και δυστυχώς το κάνουν μέχρι και σήμερα.
Έχω αναφέρει και ξαναγράψει, πως σίγουρα η αναπηρία δεν είναι μια κατάσταση που κάνει ένα άτομο να χαρεί. Να πετάξει από τη χαρά της ευλογίας, τώρα που θεωρείται ανάπηρος. Αυτό όμως δεν την κάνει παράλληλα και ότι χειρότερο μπορεί να τύχει σε έναν άνθρωπο. Γιατί; Για τον απλούστατο λόγο ότι η αναπηρία, δεν είναι μια.
Δεν είναι λευκό ή μαύρο. Ούτε ότι θα προσθέσουμε και λίγο γκρι. Η αναπηρία έχει περισσότερες πτυχές και χρώματα, και από το ουράνιο τόξο. Δεν μπορείς να πεις: ξέρω έναν ανάπηρο και είναι σα να τους γνωρίζεις όλους.
Η αναπηρία είναι μια κατάσταση που όσο την περιγράφεις, τόσο περισσότερο μπαίνεις στο νόημα της ζωής. Αντιλαμβάνεσαι ποσό εύθραυστο είναι το ανθρώπινο σώμα, ποσό προσωρινοί είμαστε σε αυτόν τον πλανήτη. Πόσο ζούμε στον κόσμο μας χωρίς καν να αντιλαμβανόμαστε ότι όλοι είμαστε ένα τίποτα. Και ότι μόνο οι πράξεις μας είναι αυτές που καθορίζουν αν θα γίνουμε κάτι πάνω από αυτό το τίποτα.
Να ξεκαθαρίσω πως όταν λέω τίποτα, δεν είναι με την εκμηδενιστική έννοια. Αλλά με την απλή αναγνώριση του: σήμερα είμαστε και αύριο όχι. Σήμερα υπάρχουμε και νιώθουμε σημαντικοί και αύριο έκλεισαν τα πάντα για εμάς και το σώμα μας.
Η σκληρή αλήθεια της αναπηρίας, δεν είναι στα social media.
Με αυτή την αναγνώριση του προσωρινού, η ζωή μας θα έπρεπε να είναι καλύτερη, ευκολότερη. Όμως η έπαρση του ανθρώπινου είδους είναι ανελέητη, εκτός από εγωιστική. Αν επεκταθώ στο κακό που κάνει ο άνθρωπος προς άνθρωπο, θα χρειαστώ σελίδες να μιλήσουμε για τις καταστροφικές συνέπειες ενός πολέμου και μόνο. Σήμερα όμως εστιάζω καθαρά στην προσέγγιση της αναπηρίας.
Το εύθραυστο σώμα μας, σήμερα μοιάζει ολοκληρωμένο και άρτιο. Αύριο και μετά από ένα μικρό(φαινομενικά) ατύχημα, βρίσκεσαι σε ένα κρεβάτι νοσοκομείου. Ένας ιός και σε έριξε στα Τάρταρα. Μια λάθος στροφή, ένα μπαμ, και το άρτιο σώμα σου δεν υφίσταται πια.
Δε θέλω να σας τρομάξω και ας γνωρίζω πως μια συζήτηση τόσο ρεαλιστική για την αναπηρία, πάντα τρομάζει. Το αναγνωστικό κοινό, τον απλό άνθρωπο. Σας βάζω μπροστά στα ματιά σας τη σκληρή αλήθεια. Σας αρέσει περισσότερο να διαβάζετε ιστορίες για ήρωες.
Όταν γραφώ για το πως ένα κορίτσι με σύνδρομο Down κατάφερε να αποφοιτήσει από το πανεπιστήμιο, είστε όλοι χάρες και πανηγύρια. Ένα κείμενο για ένα παιδί με αναπηρία που κατάφερε να περπατήσει χωρίς πόδια, όχι μόνο το διαβάζετε αλλά το στέλνετε και παντού στα social media.
Τη σκληρή αλήθεια όμως της αναπηρίας, τις δυσκολίες στην καθημερινότητα, τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ένα ΑμεΑ, λίγοι τα διαβάζετε. Αφήστε δε που δεν πουλάνε το ίδιο. Γιατί η αντιμετώπιση της αναπηρίας, είναι κάτι σαν φιλανθρωπία για την πλειοψηφία. Να δώσουμε μια βοήθεια στον ανάπηρο επαίτη έξω από το μετρό.
Θα χαμογελάσω με οίκτο σε μια μαμά με το ανάπηρο παιδί της. Να βάλω μια καρδούλα στον αδερφό που έγραψε κάτι για την αδερφή του με αυτισμό. Κάναμε την καλή μας πράξη για σήμερα, τελειώσαμε.
Σχεδόν δυο δεκαετίες μετα, ακόμα η πλειοψηφία τα κάνει σαλάτα με το τι σημαίνει ΑμεΑ.
Άτομα με ειδικές ανάγκες ή άτομα με αναπηρία; Όχι μωρε, το ειδικές ανάγκες με κάνει να νιώθω καλύτερα, γιατί ο άλλος είναι κατώτερος μου. Η αναπηρία με τρομάζει και λίγο, γιατί ξέρω ότι μπορεί να μου έρθει. Άσε που ίσως να είναι και κολλητική.
Οπότε ας πω ειδικές ανάγκες, που ακούγεται και πιο φιλάνθρωπο. Μπορώ να δεχτώ ότι κάποιοι δεν το γνωρίζουν ή ίσως και να το μπερδέψουν. Σε μια εποχή όμως που με μια αναζήτηση στο Διαδίκτυο βρίσκεις τα πάντα, πριν ξεστομίσεις κάτι, μήπως να το έψαχνες; Η δικαιολογία ότι δε το σκέφτηκες, δεν είχες χρόνο ή δεν ασχολείσαι με τις αναζητήσεις, εμένα προσωπικά δε με πείθει.
Μα είμαστε σοβαροί; Δε ξέρετε ακόμα τη διαφορά μεταξύ αναπηρίας και ειδικής ανάγκης; Η αναπηρία είναι μια μόνιμη κατάσταση, δεν αλλάζει και είμαστε όλοι εν δυνάμει ανάπηροι. Είτε μετα από ένα ατύχημα, μια ασθένεια ή μια επέμβαση. Ειδική ανάγκη έχει μια έγκυος γυναίκα που για 7-9 μήνες χρειάζεται ιδιαίτερης και ειδικής προσοχής. Ειδικές ανάγκες θα έχω εάν αύριο σπάσω το πόδι μου, το έχω στο γύψο για 3 μήνες και μετα ακολουθήσω θεραπείες για ένα χρόνο. Αυτές οι ειδικές ανάγκες είναι προσωρινές. Όπως μόλις καταλάβετε, είστε όλοι άτομα με ειδικές ανάγκες και ούτε το γνωρίζατε.
Οι ειδικές ανάγκες, που έμεινε ως ορισμός από το παρελθόν, είναι αδόκιμος εδώ και δυο δεκαετίες. Γιατί ο ιατρικός και επιστημονικός κόσμος, αποφάνθηκε το προφανές. Ότι όλοι είμαστε εν δυνάμει ανάπηροι και ότι ειδικές ανάγκες μπορεί να έχουμε όλοι μας.
Κάποιοι θα διαφωνήσουν, ρωτώντας, και τι γίνεται με όσους έχουν ανάγκες στο διάβασμα, στην εκπαίδευση, στη διατροφή; Ανάγκες στο σπίτι, στην αυτόνομη διαβίωση, στην οδήγηση, στην πρόσβαση τους σε κτίρια; Η απάντηση είναι απλή: δεν έχουν αυτοί ειδικές ανάγκες, είναι η κοινωνία μας χτισμένη λάθος. Είναι φτιαγμένη και κατασκευασμένη από άρτιους και μόνο για άρτιους.
Δεν είναι τυχαίο πως προηγμένες χώρες, με πλήρη πρόσβαση για όλους, αναγνωρίζουν και την ισότητα στη διαφορετικότητα.
Για αυτό και σήμερα υπάρχουν διαθέσιμες τόσες επιλογές, για τα άτομα με αναπηρία. Διαφορετικά μαχαιροπίρουνα για κάθε αναπηρία, διαφορετικά αμαξιδία για κάθε κινητική αναπηρία. Άλλου είδους ακουστικά και βοηθήματα ακοής, που εξυπηρετούν το κάθε άτομο. Ενδύματα και υποδήματα, για ευκολότερη χρήση από διαφορετικής αναπηρίας άτομα. Σπίτια που είναι φτιαγμένα για κάθε πιθανό κάτοικο. Είτε είναι νάνος, κοντός, ψηλός ή γίγαντας. Ζει με αμαξίδιο, χωρίς όραση, με διαφορετικές συνθήκες προσωπικής υγιεινής.
Νομίζετε ότι δεν ισχύει το ίδιο, εδώ και αιώνες; Ο καθένας μας έχει διαφορετικό ύψος, βάρος, χρώμα, γούστα, επιλογές στη ζωή του. Δε φοράμε όλοι τα ίδια και δε χωράμε όλοι μας σε ένα κουστούμι. Κάνουμε ότι μπορούμε για να ξεχωρίσουμε, να φανούμε περισσότερο στην κοινωνία. Και καλά κάνουμε, γουστάρω και στηρίζω όσους θέλουν να είναι διαφορετικοί, γιατί έτσι νιώθουν καλά με τον εαυτό τους.
Ας φορέσει ο καθένας ότι θέλει, ας βαφτεί, ας χτενιστεί, ας εκφραστεί ελεύθερα. Όσο δεν καταπατάς την ιδιοκτησία και την ελευθέρια του άλλου, είμαι μαζί σου. Όπως σε αποδέχομαι και όπως θέλεις(ή απαιτείς) να σε αποδεχτούν, έτσι οφείλεις και εσύ να κάνεις το ίδιο.
Αρκεί να θυμάσαι, πως κανείς δεν είναι ανώτερος από κάποιον άλλον. Να μη το παίζεις φιλόπτωχο ταμείο και καμπόσος όταν έριξες ένα ευρώ σε μια άστεγη μαμά έξω από το σουπερμάρκετ. Να εκτιμάς τον άνθρωπο, στη θέση του μπορεί να βρεθείς εσύ αύριο. Γιατί όλοι έχουμε ειδικές ανάγκες αλλά δεν έχουμε όλοι μια αναπηρία.
Και πρέπει η αναπηρία να σταματήσει να έχει αρνητικό πρόσημο. Να γίνει μια πλήρης ένταξη των ΑμεΑ στον κοινωνικό ιστό, να κατασκευάσουμε μια κοινωνία προσβάσιμη για όλους. Η αποδοχή της διαφορετικότητας και η καθολική πρόσβαση, είναι το κλειδί. Χωρίς αυτό, συνεχίζουμε να συντηρούμε μια άρρωστη και ρατσιστική κοινωνία.
Κείμενο: Βογιατζής Ηλίας για newsitamea.gr
Email επικοινωνίας: iliasvogiatzis@gmail.com