«Ύπουλος» ο καρκίνος του παγκρέατος
Ο καρκίνος του παγκρέατος αποτελεί το δέκατο συχνότερο καρκίνο στους άντρες και στις γυναίκες παγκοσμίως (περίπου 3% όλων των καρκίνων), ενώ εμφανίζεται συχνότερα μετά τα πενήντα έτη και αυξάνει η συχνότητα του όσο αυξάνει η ηλικία, με ελαφρώς μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης στους άντρες.
Το πάγκρεας αποτελεί έναν μεγάλο αδένα του ανθρώπινου οργανισμού, του οποίου η λειτουργία είναι, να παράγει ένζυμα που εκκρίνονται: α) στο δωδεκαδάκτυλο, μετά τα γεύματα και βοηθούν στην πέψη και απορρόφηση των τροφών από το έντερο (εξωκρινής μοίρα παγκρέατος) και β) στο αίμα (π.χ. ινσουλίνη) όπου βοηθούν στην απορρόφηση, αποθήκευση και το μεταβολισμό των θρεπτικών συστατικών (ενδοκρινής μοίρα παγκρέατος).
Σε αρχικά στάδια της νόσου ο ασθενής συχνά δεν παρουσιάζει κάποιο σύμπτωμα. Και αργότερα όμως στην πορεία της νόσου τα συμπτώματα είναι μη ειδικά, δηλαδή μπορεί να εμφανιστούν σε πολλές διαφορετικές παθήσεις και σε ένα μικρό ποσοστό μόνο οφείλονται στον καρκίνο του παγκρέατος.
Τα συχνότερα εξ αυτών είναι:
-Πόνος στην κοιλιά και συχνά και πόνος στη μέση (εξαιτίας της θέσης του παγκρέατος)
-Σταδιακά εμφανιζόμενος ανώδυνος ίκτερος (κίτρινο χρώμα δέρματος και ματιών (στο φυσιολογικά λευκό τμήμα του ματιού), και μερικές φορές σκούρου χρώματος ούρα και άχρωμα κόπρανα)
-Απώλεια σωματικού βάρους (εξαιτίας της κακής απορρόφησης θρεπτικών συστατικών από το έντερο)
-Αδυναμία-καταβολή
-Διάρροια
-Ναυτία-έμετοι
-Εκδηλώσεις κατάθλιψης που μπορούν να παρουσιαστούν αρκετούς μήνες πριν τη διάγνωση του καρκίνου του παγκρέατος
-Συμπτώματα συμβατά με σακχαρώδη διαβήτη
Η υποψία της νόσου τίθεται αρχικά με την εκδήλωση των συμπτωμάτων, την κλινική εικόνα και τον απεικονιστικό έλεγχο, είτε αυτός γίνεται λόγω συμπτωμάτων του ασθενή είτε τυχαία (για άλλους λόγους).
Ο απεικονιστικός έλεγχος της κοιλιάς περιλαμβάνει το υπερηχογράφημα, την αξονική και τη μαγνητική τομογραφία άνω κοιλίας και την χολλαγγειο-παγκρεατογραφία. Για να μπει η διάγνωση της νόσου πρέπει να γίνει βιοψία και ιστολογική εξέταση τμήματος από την ύποπτη περιοχή του παγκρέατος, ή άλλη μεταστατική εστία.
Η θεραπεία που μπορεί να προσφέρει ίαση της νόσου είναι η χειρουργική αφαίρεση του όγκου. Δυστυχώς, όμως, λόγω της συχνής απουσίας συμπτωμάτων, ένα μέρος μόνο των ασθενών διαγιγνώσκεται σε αρχικό στάδιο ώστε να μπορέσει να χειρουργηθεί. Όταν δεν είναι εφικτή η χειρουργική θεραπεία, η χημειοθεραπεία και μερικές φορές και η ακτινοθεραπεία, συνιστούν τη θεραπεία της νόσου.
Επίσης, εφαρμόζονται με επιτυχία και νεώτερες θεραπείες του καρκίνου, οι λεγόμενες βιολογικές θεραπείες που στοχεύουν σε συγκεκριμένο γονίδιο του καρκινικού κυττάρου. Ο συνδυασμός αυτών των θεραπειών, προσφέρει ίαση σε ορισμένους ασθενείς, ενώ στους υπόλοιπους εξασφαλίζει αύξηση της ζωής, ανακούφιση των συμπτωμάτων της ασθένειας και μια καλή ποιότητα.
Δυστυχώς δεν υπάρχει κάποιος τρόπος πρόληψης της νόσου. Η αποφυγή των προδιαθεσικών παραγόντων (πλούσιες σε λιπαρά τροφές, αλκοόλ, κάπνισμα, καφεΐνη, σακχαρώδης διαβήτης, χολολιθίαση, κληρονομικότητα και πιο σπάνια, η χρόνια παγκρεατίτιδα) μειώνει τις πιθανότητες εμφάνισης της νόσου, χωρίς όμως να εξασφαλίζει τη μη εμφάνισή της. Η γνώση και η ευαισθητοποίηση για έγκαιρη επίσκεψη στο γιατρό αποτελούν ίσως το μοναδικό τρόπο έγκαιρης διάγνωσης και ίασης.