“Αναβίωσαν” ιό που είχε σκοτώσει 50 εκατομμύρια ανθρώπους!!!
ΤΙ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΑΝ ΞΕΣΠΑΣΕΙ, ΚΑΤΑ ΛΑΘΟΣ, ΜΙΑ ΜΟΝΤΕΡΝΑ ΠΑΝΔΗΜΙΑ;
Αντιδράσεις, ακόμα και ανάμεσα στην επιστημονική κοινότητα, προκαλεί η είδηση ότι ερευνητές δημιούργησαν ιό που διαφέρει μόνο κατά 3% από εκείνον της ισπανικής γρίπης. Το θέμα των ορίων στα πειράματα της επιστήμης επανέρχεται στο προσκήνιο.
Πριν από, περίπου, ένα τρίμηνο, είχαμε προσπαθήσει, στο άρθρο “Είναι τρελοί αυτοί οι επιστήμονες;”, να προσεγγίσουμε και να απαντήσουμε στο ερώτημα αν υπάρχει κάποιο είδος ηθικής στην επιστήμη, και πού πρέπει να μπαίνουν τα όρια στα πειράματα των ειδικών, στα εργαστήρια, αλλά και στη φύση.
Για τη συγκεκριμένη δημοσίευση, αφορμή ήταν η είδηση ότι μία επιστημονική ομάδα είχε αναβιώσει έναν αρχαίο ιό, και οι αντιδράσεις που προκάλεσε αυτή η ενέργεια. Τότε, είχαμε συμφωνήσει με τους επιστήμονες, αφού επρόκειτο για έναν ιό που μολύνει αμοιβάδες, ακίνδυνο για τον άνθρωπο, και η αναβίωσή του επέτρεπε μελέτες, για τη μελλοντική μας προστασία.
Η “επιστροφή” της ισπανικής γρίπης
Πριν από λίγες μέρες, διαβάσαμε μία παρόμοια είδηση, η οποία μας αναγκάζει να επανέλθουμε. Την Τετάρτη, 11 Ιουνίου, ο ερευνητής του Πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν, Yoshihiro Kawaoka, και μία διεθνής ομάδα επιστημόνων δημοσίευσαν μία νέα μελέτη, στο επιστημονικό περιοδικό Cell Host & Microbe, στην οποία αναφέρουν τη δημιουργία ενός απειλητικού για τη ζωή ιού.
Ο νέος ιός είναι, μόλις, κατά 3% διαφορετικός από εκείνον της ισπανικής γρίπης*, ο οποίος, με απαρχή τον Ιανουάριο του 1918, είχε σκοτώσει 50 εκατομμύρια ανθρώπους, πυροδοτώντας μία από τις μεγαλύτερες πανδημίες στην ιστορία, πριν από, σχεδόν, έναν αιώνα: ένας στους τρεις κατοίκους της Γης υπολογίζεται ότι, τότε, προσβλήθηκαν από τον θανατηφόρο ιό.
Στην ουσία, δηλαδή, η ερευνητική ομάδα αναφέρει την αναβίωση ενός φονικού ιού. Και έγινε η αιτία για να χωριστεί η επιστημονική κοινότητα σε δύο στρατόπεδα. “Τι θα γίνει αν ένα τέτοιο πείραμα εξαπολύσει, κατά λάθος, μία μοντέρνα πανδημία;”, λένε οι επικριτές. “Τι θα γίνει αν μία πανδημία προκύψει με φυσικό τρόπο και βρεθούμε απροετοίμαστοι;”, το επιχείρημα της άλλης πλευράς.
Έντονες αντιδράσεις από διακεκριμένους επιστήμονες
“Είναι τρέλα. Δείχνει βαθιά έλλειψη σεβασμού στη συλλογική διαδικασία λήψης αποφάσεων, που πάντα ακολουθούμε. Αν ο λαός αντιλαμβάνονταν τι γίνεται, θα ρωτούσε: Τι στο καλό κάνεις;”, σχολίασεο ιολόγος του Ινστιτούτου Παστέρ, Simon Wain-Hobson, στον Guardian.
Την ίδια άποψη εξέφρασε και ο πρώην επικεφαλής επιστημονικός σύμβουλος της βρετανικής κυβέρνησης, Λόρδος Robert May: “Η δουλειά που κάνουν είναι τελείως τρελή. Το όλο θέμα είναι εξαιρετικά επικίνδυνο”.
Ο Kawaoka, πάντως, με δηλώσεις στην Ουάσιγκτον Ποστ, υποστηρίζει ότι η δουλειά του έχει πρακτικές εφαρμογές, προσφέροντας πληροφορίες για νέους ιούς που είναι απειλητικοί για τον άνθρωπο. “Παρέχω πληροφορίες σε εκείνους που λαμβάνουν τις αποφάσεις σχετικά με την παρακολούθηση και ετοιμότητα σε περίπτωση πανδημίας”, εξηγεί.
Η αλήθεια είναι ότι, στο κείμενο της μελέτης, επιχειρείται να αιτιολογηθεί η δημιουργία ενός ιού που οι συνέπειες της εξάπλωσής του ονομάστηκαν και “ιατρικό ολοκαύτωμα”, με αναφορά στη δυναμική πανδημίας του σύγχρονου ιού της γρίπης των πτηνών. Το σκεπτικό είναι ότι η μελέτη ενός ιού που προκάλεσε πανδημία, θα μας προετοιμάσει στην περίπτωση παρόμοιου γεγονότος.
Ούτε αυτό το επιχείρημα φαίνεται, όμως, να τους πείθει όλους. Η απάντηση έρχεται, πάλι, δια στόματος του Λόρδου May: “Ναι, υπάρχει κίνδυνος, αλλά δεν προκύπτει από τους ιούς εκεί έξω, στα ζώα, προκύπτει από τα εργαστήρια χονδροειδώς φιλόδοξων ανθρώπων”. Η αλήθεια είναι, όπως πάντα, κάπου στη μέση.
Προφανής η ανάγκη μεγαλύτερης προσοχής
Είναι μία πραγματικότητα ότι ο άνθρωπος πρέπει να είναι προετοιμασμένος για περιπτώσεις όπως εκείνη μίας πανδημίας. Από την άλλη, δεν μπορεί οι επιστήμονες να πραγματοποιούν πειράματα από τα οποία ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος από τα ενδεχόμενα οφέλη. Το πρόβλημα, βέβαια, είναι ποιος είναι αυτός που θα ορίζει ποια έρευνα ξεπερνά τα όρια.
Μία άποψη είναι ότι ριψοκίνδυνες δουλειές, όπως του Kawaoka, θα έπρεπε να γίνονται μόνο όταν συντρέχουν σοβαροί λόγοι δημόσιας υγείας. Και αυτό μας ακούγεται λογικό. “Η επιστημονική κοινότητα μπορεί και πρέπει να παρεμβαίνει, όταν οι παρεμβάσεις της γίνονται με γνώμονα την ευημερία του ανθρώπου”, είχαμε, άλλωστε, γράψει προ τριμήνου.
Το γεγονός, πάντως, ότι έχει δημιουργηθεί ένας επικίνδυνος για τον άνθρωπο ιός, στα εργαστήρια του Kawaoka, και υπάρχουν έντονες φωνές διαμαρτυρίας από διακεκριμένους συναδέλφους του, φανερώνει την ανάγκη μεγαλύτερης προσοχής. Η ίδια η επιστημονική κοινότητα πρέπει να βρει τον τρόπο να θέσει πλαίσια, για να εκμηδενίζεται η οποιαδήποτε απειλή.
Σε τελική ανάλυση, η πραγματικότητα, σήμερα, είναι ότι ένας ιός που μοιάζει πανομοιότυπος με εκείνον που θέρισε στο παρελθόν την ανθρωπότητα, έχει δημιουργηθεί. Για το κατά πόσον αυτή η ενέργεια είναι σωστή ή λανθασμένη, ασφαλής ή επικίνδυνη, οι απόψεις διίστανται. Και τα σενάρια συνομωσίας και η καταστροφολογία από κάποιους δίνουν και παίρνουν. Υπερβολικοί ή διορατικοί;
Update: Χθες, έγινε γνωστό ότι έως 75 επιστήμονες που εργάζονται σε κυβερνητικά εργαστήρια στις ΗΠΑ, μπορεί να εκτέθηκαν σε βακτήρια άνθρακα, όταν, σύμφωνα με το Reuters, απέτυχαν να ακολουθήσουν τις σωστές διαδικασίες για να τα αδρανοποιήσουν, και τους παρέχεται θεραπεία, προκειμένου να αποφευχθεί μόλυνση. Είδηση που αποδεικνύει ότι ένα λάθος δεν είναι τόσο απίθανο.
*Η ισπανική γρίπη ξέσπασε το 1918 με καταστροφικά αποτελέσματα. Κάποιες πτυχές της, μάλιστα, παραμένουν μυστηριώδεις. Για παράδειγμα, αν και οι πιο πολλές επιδημίες χτυπούν τις ευαίσθητες πληθυσμιακές ομάδες, η συγκεκριμένη έβαλε στο στόχαστρο και σκότωσε, κατά τα άλλα, υγιείς ενήλικες. Και ειδικοί έχουν αποφανθεί ότι “η καταγωγή της παραμένει αινιγματική”.
pathfinder.gr