Μονιμοποίηση συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας και αξιολόγηση γνωματεύσεων του ΚΕΠΑ . Με εγκυκλιο του το ΙΚΑ δινει διευκρινισεις για την Ασφαλιστική μονιμοποιήση συνταξιοδότησης λογω αναπηρίας και την αξιολόγηση των γνωματευσεων του ΚΕΠΑ.
Η εγκυκλιο του ΙΚΑ αναφέρει :
Στις περιπτώσεις που έχουν ήδη εκδοθεί αποφάσεις Διευθυντή με τις οποίες μονιμοποιείται ασφαλιστικά η συνταξιοδότηση λόγω αναπηρίας ή συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την ασφαλιστική μονιμοποίηση και οι ενδιαφερόμενοι προσκομίζουν γνωμάτευση των υγειονομικών επιτροπών ΚΕ.Π.Α. με την οποία διαφοροποιείται η βαθμίδα αναπηρίας στην οποία επρόκειτο να γίνει η ασφαλιστική μονιμοποίηση, επισημαίνουμε τα εξής:
1. Σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο άρθρο 18 του Κανονισμού Ασφαλιστικής Αρμοδιότητας, το αρμόδιο όργανο της ασφάλισης παρακολουθεί αυτεπάγγελτα την κατάσταση των συνταξιούχων και εξετάζει κάθε μεταβολή που μπορεί να επιφέρει τροποποίηση του δικαιώματος. Γι’ αυτό, όταν προϋπόθεση του δικαιώματος είναι η ύπαρξη ορισμένης κατάστασης υγείας, έχει το δικαίωμα να παραπέμψει το συνταξιούχο σε νέα υγειονομική εξέταση οποτεδήποτε, ακόμη και πριν από τη λήξη του χρόνου που κατά προγενέστερη εξέταση είχε προβλεφθεί ότι θα διαρκέσει η αναπηρία (Σ.τ.Ε.3467/74).
Εξαίρεση από τον κανόνα αυτό έχει θεσπιστεί μόνο για τους συνταξιούχους οι οποίοι ή έχουν τις προϋποθέσεις για τη μονιμοποίηση της συνταξιοδότησής τους ή αυτή έχει ήδη μονιμοποιηθεί. Και τούτο γιατί στις περιπτώσεις αυτές θεωρείται ότι υπάρχει το τεκμήριο της οριστικής αναπηρίας.
2. Σύμφωνα με τις διατάξεις του Α.Ν.261/1968, οι ατομικές διοικητικές πράξεις που εκδόθηκαν κατά παράβαση νόμου ανακαλούνται ελεύθερα από τη διοίκηση, ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι από αυτές τυχόν απέρρευσαν δικαιώματα των διοικουμένων, υπό την προϋπόθεση ότι η ανάκληση αυτή χωρεί εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος (πενταετίας).
Σύμφωνα με τη νομολογία, στις πράξεις αυτές περιλαμβάνονται και εκείνες που εκδόθηκαν λόγω πλάνης περί τα πράγματα, δηλαδή με βάση εμφανώς πεπλανημένη αντίληψη του αρμόδιου οργάνου περί συνδρομής των πραγματικών δεδομένων, τα οποία αποτέλεσαν προϋπόθεση για την έκδοσή της.
3. Στην προκειμένη περίπτωση τυχόν τροποποίηση του δικαιώματος συνταξιοδότησης μετά την υγειονομική επανεξέταση δεν μπορεί να έχει αναδρομική ισχύ, επειδή αυτό θα είχε συνέπεια την ανάκληση νόμιμων διοικητικών πράξεων ασφαλιστικού οργάνου, που δεν είναι επιτρεπτή και μάλιστα μετά την πάροδο ικανού χρονικού διαστήματος, όπως και η επανεκτίμηση των ίδιων πραγματικών περιστατικών.
Αντίθετα, κατά τα αναφερόμενα στην περίπτωση Γ2 του παρόντος, εξαίρεση από τον κανόνα αναγνωρίζεται στην περίπτωση που το ασφαλιστικό όργανο πλανήθηκε και αναγνώρισε ανύπαρκτο δικαίωμα, σ’ αυτή δε την πλάνη οδηγήθηκε επειδή ο ασφαλισμένος απέκρυψε κρίσιμα στοιχεία, που αν τα γνώριζε το ασφαλιστικό όργανο κατά την αρχική του εκτίμηση θα έκρινε διαφορετικά (π.χ., ψευδής δήλωση του ανάπηρου συνταξιούχου για διακοπή της εργασίας του ή απόκρυψη ανάληψης νέας εργασίας). Στην περίπτωση αυτή είναι επιτρεπτή η αναδρομική τροποποίηση του δικαιώματος, ακόμα και διακοπή της συνταξιοδότησης.
Επίσης, επιτρέπεται και στην περίπτωση που προγενέστερες πράξεις του ασφαλιστικού οργάνου διαπιστώνεται ότι είναι παράνομες επειδή στηρίχθηκαν σε εσφαλμένες γνωματεύσεις των υγειονομικών επιτροπών, που εκδόθηκαν με βάση ψευδή ιατρικά στοιχεία (ιατρικές γνωματεύσεις, παραποιημένες ιατρικές εξετάσεις κ.λ.π.) και στην περίπτωση αυτή είναι επιτρεπτή η νέα παραπομπή του συνταξιούχου στις Υγειονομικές Επιτροπές, ανεξάρτητα από τη συνδρομή των προϋποθέσεων για μονιμοποίηση της συνταξιοδότησης ή και τη μονιμοποίησή της. Και αυτό γιατί η μονιμοποίηση της συνταξιοδότησης προϋποθέτει ότι οι αποφάσεις με τις οποίες ο ασφαλισμένος κρίθηκε ανάπηρος και του χορηγήθηκαν συνταξιοδοτικές παροχές ήταν νόμιμες, δηλαδή ότι ο ασφαλισμένος είχε τις προϋποθέσεις που ορίζονται από το άρθ. 28 παρ. 2 του Α.Ν. 1846/1951 για τη συνταξιοδότησή του (ιατρική και ασφαλιστική αναπηρία). Διαφορετικά, δεν μπορεί να στηριχθεί σ’ αυτές τις αποφάσεις τεκμήριο για μονιμοποίηση της σύνταξης.
Αν από τη νέα εξέταση του συνταξιούχου προκύψει ότι οι παθήσεις για τις οποίες συνταξιοδοτήθηκε δεν υπήρχαν, λόγω του ότι στηρίχθηκαν σε πλαστά στοιχεία, το ασφαλιστικό όργανο, στηριζόμενο στα πορίσματα της νέας εξέτασης, μπορεί να ανακαλέσει τις προγενέστερες παράνομες αποφάσεις του και να διακόψει αναδρομικά τη χορήγηση των συνταξιοδοτικών παροχών, με ταυτόχρονη εφαρμογή των διατάξεων του άρθ. 40 του Α.Ν.1846/1951 περί αναζήτησης των αχρεωστήτως καταβληθεισών συντάξεων.
Προφανώς αυτό δεν ισχύει στις περιπτώσεις διαφορετικής εκτίμησης των Υγειονομικών Επιτροπών σχετικά με την κατάσταση της υγείας των ασφαλισμένων.
4. Επομένως, στις περιπτώσεις που έχουν ήδη εκδοθεί αποφάσεις ασφαλιστικής μονιμοποίησης της συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας ή υπάρχουν οι προϋποθέσεις για τη μονιμοποίηση και εφόσον δεν συντρέχει κάποιος από τους λόγους που προαναφέρθηκαν για επανεξέταση της κατάστασης υγείας των συνταξιούχων στην παράγραφο Γ(3) του παρόντος, εφόσον οι ενδιαφερόμενοι προσκομίζουν γνωμάτευση των υγειονομικών επιτροπών ΚΕ.Π.Α. που επηρεάζει τη βαθμίδα αναπηρίας με την οποία έχει μονιμοποιηθεί ασφαλιστικά η συνταξιοδότησή τους: α) για τις μεν περιπτώσεις που το ποσοστό αναπηρίας της νέας γνωμάτευσης είναι μικρότερο εκείνου με το οποίο έχει μονιμοποιηθεί, η γνωμάτευση δεν θα λαμβάνεται υπόψη και δεν θα επέρχεται καμία μεταβολή στη σύνταξη λόγω αναπηρίας, β) για τις δε περιπτώσεις που το ποσοστό αναπηρίας της νέας γνωμάτευσης είναι μεγαλύτερο εκείνου με το οποίο έχει μονιμοποιηθεί, η νέα γνωμάτευση θα λαμβάνεται υπόψη, από την ημερομηνία κατάθεσής της με αίτηση από τον ενδιαφερόμενο στις υπηρεσίες συντάξεων, εν είδει αίτησης επιδείνωσης. Στις περιπτώσεις αυτές θα εκδίδεται απόφαση Διευθυντή με την οποία θα τροποποιείται το ποσοστό αναπηρίας του ασφαλισμένου από την ανωτέρω ημερομηνία και επ’ αόριστον.
Όλες οι περιπτώσεις που βρίσκονται σε εκκρεμότητα θα κριθούν σύμφωνα με τα ανωτέρω ενώ για τις περιπτώσεις που έχουν κριθεί διαφορετικά θα πρέπει να αναθεωρηθούν είτε οίκοθεν, όπου είναι εφικτό, είτε ύστερα από αίτηση – όχληση των ενδιαφερομένων.
ΠΗΓΗ: www.dikaiologitika.gr