Η απώλεια αποτελεί ένα αναπόφευκτο και συνάμα δύσκολο κομμάτι της ζωής μας. Απώλειες σημαντικών και αγαπημένων ανθρώπων, απώλειες ρόλων, εργασίας, σχέσεων ακόμη και καταστάσεων.
Πολλοί, όταν μιλάμε για απώλεια, τείνουν να επικεντρώνονται σε αυτή των ανθρώπων. Η απώλειας ενός οικείου προσώπου αποτελεί ίσως το πιο δυσχερές είδος απώλειας που πρέπει να διαχειριστούμε. Ωστόσο, η απώλεια και το επακόλουθο πένθος υπάρχει παντού γύρω μας. Όταν χάνουμε την δουλειά μας, είναι ένας τύπος απώλειας.
Καλούμαστε να θρηνήσουμε για την δουλειά που αφήσαμε πίσω μας, για όσα μας προσέφερε, για όσα καταφέραμε μέσα από αυτή. Όταν δίνουμε τέλος σε μια σχέση, είναι πάλι μια σημαντική απώλεια, ένας μικρός θάνατος.
Όπως ακόμη μια μετακόμιση, μας φέρνει αντιμέτωπους με τα δύσβατα μονοπάτια της απώλειας και των αρνητικών συναισθημάτων που επιφέρει. Οτιδήποτε είναι σημαντικό για εμάς, έχει υπάρξει με αυτό μια σύνδεση, ένας δεσμός, μια επικοινωνία, και για κάποιο λόγο το αποχωριζόμαστε, είναι μια απώλεια. Όταν χάνουμε κάτι, θρηνούμε για αυτό.
Δεν είναι όλες οι απώλειες ίδιες, δεν έχουν την ίδια ένταση και ούτε αφήνουν όλες τα ίδια στίγματα πάνω μας. Όμως, όλες οι απώλειες χαράζουν μέσα μας κάτι. Ποτέ δεν θα είμαστε ίδιοι μετά από μια απώλεια. Έχει χαθεί ένα σπουδαίο κομμάτι μας, ένα κομμάτι που μαζί με όλα τα υπόλοιπα συμπλήρωνε το προσωπικό μας παζλ. Δίχως ένα κομμάτι, το παζλ αυτό δε μπορεί να γίνει ξανά το ίδιο, να είναι ξανά ολόκληρο.
Το πένθος είναι μια φυσιολογική συναισθηματική αντίδραση του ανθρώπου απέναντι στην απώλεια. Κάθε άνθρωπος πενθεί διαφορετικά. Είναι μια εξαιρετικά προσωπική και μοναδική διαδικασία για τον κάθε ένα από εμάς. Ιδίως το πένθος για τον χαμό ενός αγαπημένου προσώπου είναι μια διαδρομή με ανηφόρες και κατηφόρες θα λέγαμε. Δεν υπάρχει φυσιολογικό και μη φυσιολογικό πένθος.
Για κάποιους ανθρώπους μπορεί το πένθος να αρχίσει ακόμη και εβδομάδες μετά τον θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου και να κρατήσει χρόνια, ή αντίστοιχα μπορεί να αρχίσει αμέσως μετά από αυτόν και να κρατήσει μόνο λίγες μέρες. Ενώ έχουν καθοριστεί κάποια βασικά στάδια του πένθους, δεν σημαίνει πως όλοι οι άνθρωποι θα τα βιώσουν με την ίδια σειρά, δεν είναι καν σίγουρο αν θα περάσουν από όλα τα στάδια. Σίγουρα μπορεί να υπάρχουν κοινά στοιχεία όπως,( ιδίως σε ένα ξαφνικό θάνατο), η άρνηση του γεγονότος ή το στάδιο του θυμού, αλλά εξαρτάται από πολλούς παράγοντες το πως τελικά θα διανύσει το άτομο την διαδρομή του πένθους.
Αναρωτιέμαι όμως αν τελικά «βγαίνουμε» ποτέ πραγματικά από ένα πένθος ή απλώς προσαρμοζόμαστε και μαθαίνουμε να ζούμε με αυτό. Μια μυρωδιά, μια τοποθεσία, ένα αντικείμενο πολλές φορές είναι αρκετά, να μας θυμίσουν ξανά το χαμένο πρόσωπο και ίσως να μας επαναφέρουν είτε επιφανειακά, είτε βαθύτερα στην διεργασία του πένθους.
Διαμαντοπούλου Κατερίνα – Ψυχολόγος