Η καλή πλευρά της κληρονομικότητας
Τα πατουσάκια τα πήραμε από τη μαμά, τα χειλάκια τα πήραμε από τη μαμά και όλα τα υπόλοιπα τα πήραμε… από τον μπαμπά, τους παππούδες και τις γιαγιάδες μας, για να παραφράσουμε τη γνωστή διαφήμιση που έπαιζε στην ελληνική τηλεόραση. Πήραμε τα κακά, που συνήθως είναι αυτά που φοβόμαστε και στα οποία εστιάζουμε, όχι μόνο εμείς αλλά και οι γιατροί, ώστε να προσπαθήσουμε να προλάβουμε πιθανές ασθένειες, και -ας μην ξεχνάμε- πήραμε και τα καλά.
Πιθανώς να έχουμε παρατηρήσει ότι υπάρχουν άνθρωποι που παρά τις δυσκολίες και τις αναποδιές της ζωής συνεχίζουν να χαμογελάνε και να δείχνουν ευτυχισμένοι. Πώς γίνεται αυτό; Σύμφωνα με ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, το αίσθημα της ευτυχίας μπορεί να οφείλεται στα γονίδιά μας, τα οποία κάνουν κάποιους ανθρώπους να επηρεάζονται λιγότερο από τις εξωγενείς συνθήκες, με αποτέλεσμα να είναι προικισμένοι με μια ευτυχισμένη-θετική προσωπικότητα.
Το γονίδιο της καλής χοληστερίνης
Όλοι γνωρίζουμε ότι τα καρδιαγγειακά ανήκουν στις ασθένειες που σχετίζονται με την κληρονομικότητα, τόσο επειδή η καρδιά και τα αγγεία μπορεί να έχουν μια γενετική τάση που σχετίζεται με την πιο «εύκολη» ή πιο «δύσκολη» επιβάρυνσή τους, όσο και επειδή οι παράγοντες που τα επιβαρύνουν έχουν κι αυτοί με της σειρά τους κληρονομική προδιάθεση (π.χ. διαβήτης, υπέρταση, υψηλή χοληστερίνη, παχυσαρκία). Παρ’ όλα αυτά, οι εν λόγω παθήσεις παραμένουν πολυπαραγοντικές και οι συνήθειές μας μπορούν να τροποποιήσουν το πότε και το αν θα εκδηλωθούν.
Η εμφάνισή μας, επειδή ακριβώς καθορίζεται κατά πολύ από γενετικά χαρακτηριστικά που είναι ολοφάνερα, είναι εύκολο να γίνει αντιληπτό ότι οφείλεται στην κληρονομικότητα. Και όλοι έχουμε λίγη ή περισσότερη καλή κληρονομικότητα σε αυτό το κομμάτι, αφού «πήραμε» τα ωραία μας μάτια, πόδια, στόμα, μύτη, στήθος, δέρμα, μαλλιά κ.λπ. από τον έναν ή τον άλλο μας γονιό, παππού, γιαγιά κ.λπ. Από κάποιον από όλους αυτούς είναι επίσης πιθανό να κληρονομήσαμε και γονίδια που σχετίζονται με το πώς θα γεράσουμε, αφού το γήρας καθορίζεται και από γενετικούς (ενδογενές γήρας) εκτός από εξωτερικούς (εξωγενές γήρας) παράγοντες, όπως είναι η έκθεση στον ήλιο, η διατροφή, το κάπνισμα κ.ά.
Γονίδια για… μαθουσάλες
Τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες παρατηρούν ότι υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που ζουν πολλά χρόνια (μιλάμε συνήθως για περισσότερα από 90) και βρίσκονται κατά κανόνα σε καλή υγεία ανεξάρτητα από το πνευματικό τους επίπεδο, την κοινωνικοοικονομική τους κατάσταση, τη διατροφή ή τις άλλες συνήθειές τους, παράγοντες που φαίνεται να παίζουν σημαντικό ρόλο στο πόσα χρόνια θα ζήσουν οι υπόλοιποι άνθρωποι. Έτσι, καταλήγουν ότι οι αιωνόβιοι έχουν ένα γενετικό υπόβαθρο που κατά κάποιον τρόπο τους «επιτρέπει» τη μακροζωία.