Τριγλυκερίδια: Θα ακούμε όλο και περισσότερο γι` αυτά.
Ρωτάει ο Θόδωρος…Τι είναι δυσλιπιδαιμία; Δύσκολες λέξεις, που τρομάζουν τον ήδη τσακισμένο απ τη φορολογία των… διαμερισμάτων, που με ιδρώτα απέκτησε τις προηγούμενες δεκαετίες, ταλαίπωρο συνάνθρωπό μας…
Οι δυσλιπιδαιμίες, αγαπητέ Θόδωρε,εμφανίζονται συνήθως σαν ηυξημένα επίπεδα της ολικής, ή της LDL (κακής) χοληστερόλης, ακόμα σαν ηυξημένα επίπεδα των τριγλυκεριδίων (υπερτριγλυκεριδαιμία, που είναι ο..φόβος και τρόμος των καρδιαγγειακών..), σαν χαμηλά επίπεδα της HDL (καλής) χοληστερόλης ή όλα μαζί (μεικτές δυσλιπιδαιμίες). Μια απλή εξέταση μετά από 12ωρη νηστεία…μας φέρνει τα καλά, ή κακά μαντάτα..
Η συσχέτιση της LDL με τη νοσηρότητα και θνησιμότητα της στεφανιαίας νόσου ειναι παλιά ιστορία, που μετράει ..από τη δεκαετία του 80. Όσο ανεβαίνει.. η κακή χοληστερόλη τόσο φλερτάρουμε ανοήτως με τον κίνδυνο εμφράγματος ή αγγειακού εγκεφαλικού. Μια, ας πούμε, επανάσταση, τάραξε τα νερά τη δεκαετία του ’90 με την εμφάνιση των…χρυσοφόρων στατινών, που έκαναν πάμπλουτες ορισμένες φαρμακευτικές εταιρίες..
Υψηλού Κινδύνου Ασθενείς, για πιθανή εμφάνιση καρδιακού επεισοδίου θεωρούνται όσοι πάσχουν από στεφανιαία νόσο. ..ή διαβήτη, ή περιφερική, ή καρωτιδική αρτηριοπάθεια, ή έχουν διαγνωσμένο.. ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής.
H πρόληψη είναι ο ακρογωνιαίος λίθος, που δυστυχώς δεν του δίνουμε την πρέπουσα σημασία.. Η ισορροπημένη διατροφή, για την αντιμετώπιση της δυσλιπιδαιμίας, μπορεί χωρίς κόπο να προλάβει την όποια φαρμακευτική αγωγή. Οταν έχουμε υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων αλλά και άλλους παράγοντες κινδύνου η χορήγηση αγωγής θα πρέπει να γίνει, αφού πριν για 3 μήνες, γίνει προσπάθεια μείωσης της LDL και των τριγλυκεριδίων.
Σ όσους όμως πέρασαν ένα έμφραγμα ή έχουν στεφανιαία νόσο, επειδή οι επιδιωκόμενοι στόχοι της LDL χοληστερόλης σπάνια επιτυγχάνονται μόνο με την υγιεινοδιαιτητική παρέμβαση ,η έναρξη της φαρμακευτικής αγωγής είναι άμεση παράλληλα με τις υγιεινο/διαιτητικές οδηγίες, που περιλαμβάνουν…Ελάχιστο κόκκινο κρέας (μία φορά στις 15 μέρες και άπαχο κυρίως πουλερικών), βούτυρο, λίπος πουλερικών, αλλαντικά, τυριά. Τα αυγά είναι πολύτιμα και θα πρέπει να τρώγονται αλλά με προσοχή, όπως και το βούτυρο (και όχι οι διάφορες μαργαρίνες..),οι γαρίδες, κ.λπ.
Αντικατάσταση Των Κορεσμένων Λιπών Με Μονοακόρεστα (κύρια) και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα. Κυριότερο μονοακόρεστο λιπαρό οξύ είναι το ελαϊκό που βρίσκεται στο ελαιόλαδο. Τα μονοακόρεστα που περιέχονται στο ελαιόλαδο, πρέπει να αποτελούν την κύρια πηγή λίπους στη διατροφή μας. Τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα διακρίνονται σε ω-6 και τα ω-3 λιπαρά οξέα. Στα ω-6 λιπαρα οξέα έχουμε το λινελαϊκό οξύ, το οποίο βρίσκεται στα φυτικά έλαια (καλαμποκέλαιο, σογιέλαιο, ηλιέλαιο κλπ.), ενώ τα ω-3 λιπαρά οξέα βρίσκονται στα ιχθυέλαια και στα λιπαρά ψάρια (σκουμπρί, σαρδέλες, τόνος, γαύρος), και..αποδεδειγμένα.. μειώνουν τα τριγλυκερίδια.
Είναι περιττό να μιλήσει κανείς για ελάττωση του σωματικού βάρους σ` έναν υπέρβαρο ή παχύσαρκο. Δεν μπορείς να πάρεις απ το στόμα του φτωχού…που σαν μόνη χάρα του εχει την ώρα που θα κάτσει στο τραπέζι να φάει το φαγητό που λατρεύει…τα γεμιστά, και σύ του λές να…τα πετάξει απ το παράθυρο, γιατί του ανεβάζουν το μεταγευματικό ζάχαρο, που είναι και η κύρια αιτία αύξησης των άτιμων τριγλυκεριδίων…Τί να μου κάνει ένα βραστό αυγό, ή 10 σαρδέλλες ψητές..(το πονεμένο ερωτημά του)…Ενω δύο γεμιστά κολοκύθια, μια ντομάτα, μια πίπερια και 5-6 θεσπέσια γιαλαντζί..ντολμαδακια, με πάνε στα σύννεφα… Τί να μιλάμε τώρα για ελάττωση πρόσληψης θερμίδων (για τους άνδρες ημερήσια πρόσληψη 1500-1800 ,και για τις γυναίκες 1200-1500) και αύξηση της σωματικής άσκησης. Πόσοι τον ηλεκτρικό τους διάδρομο, δεν τον έχουν…μετατρέψει σε κρεμάστρα;
Κι όμως..Η ελάττωση του βάρους προκαλεί μείωση της ολικής χοληστερόλης, των τριγλυκεριδίων και ελαφρά αύξηση της HDL χοληστερόλης. Για την ιστορία.. Συνιστάται αεροβική άσκηση 30 λεπτά ημερησίως, τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα. ..που προκαλεί ελαφρά αύξηση της HDL χοληστερόλης.
Πριν Τη Χορήγηση Αγωγής, προηγείται η λήψη προσεκτικού ιστορικού και διενεργείται εργαστηριακός έλεγχος, για να αποκλεισθούν (δευτερογενείς) διαταραχές λιπιδίων σε υφέρποντα, ή εφιπεύοντα νοσηματα, όπως υποθυρεοειδισμό ή νεφρωσικό σύνδρομο, που συνοδεύονται απο υπερχοληστερολαιμία. Στις περιπτώσεις αυτές προηγείται η διόρθωση της υποκείμενης νόσου. Μπορεί να σας τις πούν..αναστολείς της αναγωγάσης του 3-υδροξυ-3-μεθυλογλουταρυλο-συνένζυμου Α .
Ουτε να τρομάξετε, αλλά ούτε να εκπλαγειτε, είναι οι θρυλικές πλέον.. στατίνες, που μπήκαν στη ζωή μας για πρώτη φορά το 1987, και από τότε μέχρι σήμερα έκαναν πανευτυχείς όσες εταιρίες είχαν την τύχη να τις αναπτύξουν, αλλά και να προωθήσουν έξυπνα…. Σήμερα κυκλοφορούν 6 στατίνες που διακρίνονται σε 3 φυσικές στατίνες (λοβαστατίνη, πραβαστατίνη, σιμβαστατίνη)
Παρενέργειες είναι: ηπατοτοξικότητα, που εκδηλώνεται σαν αύξηση των τρανσαμινασών (της πυροσταφυλικής τρανσαμινάσης) αύξηση 3πλάσια του ανώτερου φυσιολογικού, δοσοεξαρτώμενη, εμφανίζεται εντός των πρώτων 3 μηνών και αναστρέφεται όταν διακοπεί η στατίνη. Μυοπάθεια, που έχει παρατηρηθεί σε όλες τις στατίνες, μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και χρόνια μετά την έναρξη της αγωγής. Και δεν έχουμε ιδέα γιατί γίνεται αυτό.. Στην κλινική πράξη η μυοπάθεια που εκδηλώνεται συνηθέστερα σαν μυαλγία (μυϊκά άλγη, αδυναμία , κράμπες χωρίς αύξηση της κρεατινικής κινάσης CK ) απαντάται σε ποσοστό γύρω το 10%. Όταν οι μυαλγίες επηρεάζουν την ποιότητα ζωής του ασθενούς θα πρέπει να γίνεται διακοπή των στατινών. Πρωτεïνουρία..Είναι ήπια, παροδική, παρουσιάζεται σε όλες τις στατίνες, δεν επηρεάζει τη νεφρική λειτουργία και φαίνεται να είναι σωληναριακής προέλευσης.
Οι στατίνες προκαλουν γαστρεντερικές διαταραχές (ναυτία, διαταραχές κενώσεων) για τις οποίες όμως δεν υπάρχει σαφής αιτιολογική συσχέτιση όπως και πονοκέφαλοι, αϋπνίες, περιφερική νευροπάθεια και δερματολογικές εκδηλώσεις (εξάνθημα).