Τι πρέπει να ξέρουμε για την ηπατίτιδα Α
Στο προσκήνιο έχει έρθει τις τελευταίες ημέρες η ηπατίτιδα Α, η οποία ευνοείται από τις κακές συνθήκες διαβίωσης και το ανεπαρκές δίκτυο ύδρευσης-αποχέτευσης.
Πρόκειται για μία οξεία νόσο του ήπατος, που εμφανίζεται ξαφνικά λίγες εβδομάδες έπειτα από τη μόλυνση με τον υπαίτιο ιό (τον ιό ηπατίτιδας Α ή HAV) καισυνήθως αυτοπεριορίζεται (σε αντίθεση με τις ηπατίτιδες Β και C, που μπορεί να προκαλέσουν χρόνια νόσο του ήπατος).
Σύμφωνα με στοιχεία του Κέντρου Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), σε ετήσια βάση προσβάλλει κατά μέσον όρο 116 ανθρώπους στη χώρα μας, με την συχνότητα εμφάνισής της να είναι υψηλότερη στα παιδιά ηλικίας 14 ετών και κάτω.
Την περίοδο 2004-2013 δηλώθηκαν συνολικώς 1.160 κρούσματα, τα περίπου μισά (το 55%) εκ των οποίων αφορούσαν αθίγγανους και άτομα που επέστρεψαν ή έφθασαν στη χώρα μας από αναπτυσσόμενες χώρες όπου ενδημεί η νόσος εξαιτίας των κακών συνθηκών διαβίωσης.
Ο ιός HAV μεταδίδεται κυρίως με την κατανάλωση τροφής ή νερού μολυσμένου με τα κόπρανα ενός ασθενούς, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO).
Μπoρεί επίσης να μεταδοθεί με τη στενή επαφή με άτομο που έχει ηπατίτιδα Α ή με στοματοπρωκτική σεξουαλική επαφή και, σε σπάνιες περιπτώσεις, με το αίμα (κοινή χρήση συριγγών από χρήστες ναρκωτικών ουσιών) κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης της νόσου όταν ο ιός βρίσκεται για λίγες μέρες στο αίμα των ασθενών, σύμφωνα με το ΚΕΕΛΠΝΟ.
Δεν έχουν όλοι συμπτώματα
Η οξεία ηπατίτιδα μπορεί να είναι ήπια έως σοβαρή νόσος. Μπορεί να εκδηλωθεί με ίκτερο (κίτρινο χρώμα ματιών καιδέρματος), ανορεξία, εμέτους, πυρετό, αρθραλγίες, μεγάλη καταβολή δυνάμεων, σκουρόχρωμα ούρα, ενοχλήματα στην κοιλιά και άλλες διαταραχές, αλλά συχνά δεν έχει συμπτώματα και μπορεί να περάσει απαρατήρητη.
Αυτό είναι πιο συχνό στα παιδιά, ιδίως στις ηλικίες κάτω των 6 ετών, τα οποία εκδηλώνουν το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα, τον ίκτερο, μόνο στο 10% των περιπτώσεων. Αντιθέτως, οι έφηβοι και οι ενήλικες εμφανίζουν ίκτερο σε σημαντικά μεγαλύτερο ποσοστό που υπερβαίνει το 70% των περιπτώσεων.
Η νόσος συνήθως εκδηλώνεται 14-28 ημέρες έπειτα από την μόλυνση με τον ιό HAV, σύμφωνα με τον ΠΟΥ. Η μεταδοτικότητα ελαττώνεται σημαντικά με την εκδήλωση του ικτέρου, αφού δεν αποβάλλεται πλέον ο ιός στα κόπρανα.
Η διάγνωση γίνεται με εξέταση αίματος, στην οποία αναζητούνται τα ειδικά αντισώματα έναντι του ιού HAV.
Όσον αφορά την θεραπεία, δεν υπάρχει κάτι ειδικό, διότι τα συμπτώματα του ασθενούς μπορούν να βελτιωθούν σε βάθος χρόνου (συνήθως χρειάζονται αρκετές εβδομάδες έως και μήνες) με ξεκούραση, σωστή διατροφή και αναπλήρωση των υγρών που χάνονται με τη διάρροια και τους εμέτους.
Ωστόσο θα χρειασθεί εισαγωγή στο νοσοκομείο εάν τα συμπτώματα είναι σοβαρά (π.χ. επίμονοι έμετοι, επιπλοκές) ή υπάρχει υποψία για κεραυνοβόλο ηπατίτιδα, κατά την οποία ο ασθενής παρουσιάζει γρήγορα συμπτώματα ηπατικής ανεπάρκειας που μπορεί να απειλήσει τη ζωή.
Συμβουλές προστασίας
Για να προστατευθεί κανείς από τον ιό της ηπατίτιδας Α, ζωτική σημασία έχει η τήρηση των κανόνων υγιεινής. Οι ειδικοί συνιστούν τα εξής:
* Να πλένετε τα χέρια σας πριν από την ετοιμασία και την κατανάλωση της τροφής, και μετά από κάθε χρήση της τουαλέτας, κάθε αλλαγή πάνας (σε παιδί ή ενήλικα) και μετά από κάθε χρήση προφυλακτικού.
* Αν βρεθείτε σε χώρες όπου ενδημεί η ηπατίτιδα Α, να πίνετε εμφιαλωμένο νερό, να μην χρησιμοποιείτε παγάκια, να μην πλένετε τα φρούτα και τα λαχανικά με νερό βρύσης και να μην αγοράζετε τρόφιμα από πλανόδιους πωλητές.
* Να αποφεύγετε να μοιράζεστε τρόφιμα, ποτά και τσιγάρα με άλλους.
* Σε περίπτωση φυσικής καταστροφής (π.χ. σεισμός), όπου το δίκτυο ύδρευσης-αποχέτευσης μπορεί να έχει υποστεί ζημιές, συμβουλευτείτε τις τοπικές Αρχές για την καταλληλότητα του πόσιμου νερού.
* Να θυμάστε ότι ο ιός της ηπατίτιδας Α αδρανοποιείται στιγμιαία με το βρασμό του νερού και των τροφών, με παστερίωση και με τη χρήση οικιακής χλωρίνης (για επιφάνειες).
Το εμβόλιο
Για την πρόληψη της ηπατίτιδας Α υπάρχει αποτελεσματικό και ασφαλές εμβόλιο, που προέρχεται από αδρανοποιημένο ιό. Απαιτούνται δύο δόσεις με μεσοδιάστημα 6 μηνών που επιτυγχάνουν προστασία για μεγάλο χρονικό διάστημα (20 χρόνια).
Η προστασία αρχίζει τέσσερις εβδομάδες έπειτα από την πρώτη δόση του εμβολίου – και αυτό πρέπει να έχουν υπόψη τους όσοι σκοπεύουν να ταξιδέψουν σε χώρες όπου ενδημεί η ηπατίτιδα Α και δεν έχουν κάνει το εμβόλιο.
Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού Παιδιών & Εφήβων, εμβολιασμός κατά της ηπατίτιδας Α (HepA) συνιστάται μετά την ηλικία των 12 μηνών (συνιστώνται δύο δόσεις με μεσοδιάστημα 6 μηνών).
Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού Ενηλίκων, εμβολιασμός κατά της ηπατίτιδας Α (HepA) συνιστάται στις εξής κατηγορίες ενηλίκων:
* Άτομα που επιθυμούν να εμβολιασθούν.
* Ομοφυλόφιλοι
* Χρήστες ναρκωτικών ουσιών.
*Άτομα που ασχολούνται με πειραματόζωα και με επεξεργασία ή διακίνηση τροφίμων.
* Ασθενείς με χρόνια ηπατική νόσο και άτομα που λαμβάνουν παράγοντες πήξης.
* Ταξιδιώτες σε περιοχές με υψηλή και ενδιάμεση ενδημικότητα της νόσου.
* Άτομα που έχουν φροντίδα υιοθετημένου παιδιού προερχόμενου από χώρα με υψηλή ενδημικότητα, κατά τις πρώτες 60 ημέρες από την άφιξή του στη χώρα. Η πρώτη από τις 2 δόσεις του εμβολίου συστήνεται να γίνεται κατά προτίμηση 2 ή περισσότερες εβδομάδες πριν την άφιξη του υιοθετημένου παιδιού.
Πηγή : tanea.gr