Η σημασία της διαφορετικότητας και κατά πόσο είμαστε σε θέση να συνυπάρξουμε με άτομα που απέχουν από το δικό μας γνώριμο.
Χρώμα, γλώσσα, θρησκεία, σεξουαλικός προσανατολισμός, εικόνα σώματος, αναπηρία: μερικά από τα χαρακτηριστικά που είναι δυνατό να αυξήσουν την απόσταση μεταξύ των ανθρώπινων σχέσεων. Αναμφισβήτητα τείνουμε να ελκόμαστε από το γνώριμο και το σχετικό με μας, να κάνουμε σχέσεις με ανθρώπους που έχουν κάτι οικείο για μας, αφού έτσι νιώθουμε πιο άνετα κ πιο σίγουρα. Τι γίνεται όταν καλούμαστε όμως να συνυπάρξουμε σε μια χώρα, σε μια πόλη, σε μια γειτονιά, στο σπίτι μας με ανθρώπους που απέχουν από το δικό μας γνώριμο;
Στο δρόμο, στα μέσα μεταφοράς, στις υπηρεσίες, στην αγορά, στο σχολείο καλούμαστε να συνυπάρξουμε με ανθρώπους άλλων χωρών που μπορεί να έχουν διαφορετικό χρώμα, τρόπο ντυσίματος, γλώσσα, θρησκεία διαφορετική ή και όλα αυτά μαζί. Τι πιο εύκολο από την ταμπέλα του «εισβολέα», του βρώμικου, του κλέφτη ή του επικίνδυνου προκειμένου να προστατεύσουμε την ομοιόσταση και την ομοιογένειά μας ως κοινωνία;
Ο τάδε έλκεται ερωτικά από άτομα του ίδιου φύλου: τι συναισθήματα μας προκαλεί; Τι δικό μας μπορεί να αγγίζεται ως προς το δικό μας προσανατολισμό; Υπάρχουν άραγε ασύνειδες πλευρές μας που αναμοχλεύονται και που μας ωθούν στο στιγματισμό και στην απομόνωση των ανθρώπων αυτών σε μια ειδική κατηγορία, προκειμένου να νιώθουμε καλά και ήσυχα στο δικό μας κέλυφος;
Άνθρωποι που επικοινωνούν στη νοηματική, άλλοι που κυκλοφορούν με τη βοήθεια αναπηρικού αμαξιδίου ή με λευκό μπαστούνι, άνθρωποι με νανισμό, αναπτυξιακά σύνδρομα, εμφανείς δερματοπάθειες, ακρωτηριασμούς, νοητικές και κινητικές αναπηρίες, με σωματική παραμόρφωση προσελκύουν τα βλέμματα, καθώς διαφέρουν από το γενικό πληθυσμό και το σύνηθες. Τι βλέμμα τους ρίχνουμε άραγε; Απέχθειας; Αηδίας; Λύπησης; Συμπόνιας; Ικανοποίησης που δεν είμαστε στη θέση τους; Ή μήπως θαυμασμού και περηφάνιας για όσα δικά μας αυτονόητα και δεδομένα καταφέρνουν στην καθημερινότητά τους;
Ό,τι μας ξεβολεύει και μας κάνει να νιώθουμε περίεργα δεν αποτελεί αφορμή για απομόνωση κ προστασία του δικού μας ως αυθεντικού που μπορεί να «μολυνθεί» ή να «χαλάσει» από του άλλου, αλλά ευκαιρία για εμπλουτισμό, πρόοδο, γνώση και τελικά ισχυροποίηση της δικής μας επιλογής αφού αντέχει να συγκριθεί ή παραίτηση από το «δικό μας» για κάτι καλύτερο. Αν θέλουμε να μας κοιτούν με τρυφερότητα, με αγάπη, με θαυμασμό, με αποδοχή, έχουμε να προσέξουμε το δικό μας βλέμμα προς τους άλλους και φυσικά προς τον εαυτό.
Βασιλική Παπαδημητρίου
Ψυχολόγος Μ.Sc. Ιατρικής
ygeiaonline.gr