Πολλά ακούγονται και γράφονται για την Άνοια όμως ακόμα και σήμερα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού συνεχίζει να τη συνδέει αποκλειστικά και μόνο με τη νόσο Αλτσχάιμερ, τη γεροντική άνοια ή ακόμα και με το εγκεφαλικό επεισόδιο. Με τον όρο άνοια περιγράφεται ένα σύνολο συμπτωμάτων που προκαλούνται από διαταραχές που επηρεάζουν τον εγκέφαλο. Δεν είναι μία συγκεκριμένη ασθένεια. Υπάρχουν πολλές διαφορετικές ασθένειες που προκαλούν άνοια. Στις περισσότερες περιπτώσεις η αιτία που οι άνθρωποι παρουσιάζουν αυτές τις ασθένειες είναι άγνωστη.
Μερικές από τις πιο συνηθισμένες μορφές άνοιας είναι: Νόσος Αλτσχάιμερ, Αγγειακή άνοια, Νόσος με Λιούη σώματα (Lewy bodies), Άνοια Πρόσθιου Εγκεφαλικού Λοβού κ.α. Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η συνηθέστερη μορφή άνοιας και αποτελεί περίπου τα δύο τρίτα όλων των περιπτώσεων. Προκαλεί μια σταδιακή μείωση των γνωστικών ικανοτήτων που συχνά αρχίζει με την απώλεια της μνήμης.
Αλκοόλ και Άνοια
Η Άνοια που σχετίζεται με την κατανάλωση του αλκοόλ είναι μια μορφή άνοιας που οφείλεται στην υπέρμετρη κατάποση αλκοόλ με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η μνήμη, οι γνωστικές και πνευματικές λειτουργίες. Το αλκοόλ σκοτώνει τα εγκεφαλικά κύτταρα σε γρηγορότερο βαθμό από ότι η ηλικία και ο χρόνος. Έρευνα έδειξε ότι άνθρωποι που καταναλώνουν 5 ή και περισσότερα μπουκάλια μπύρας σε μια φορά ή ένα μπουκάλι κρασί, στη μεσήλικη ηλικία έχουν 3 φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν Άνοια μόλις αγγίξουν το 65ο έτος της ηλικίας τους.
Έχει κοινά χαρακτηριστικά με τη νόσο Αλτσχάιμερ όμως οι αιτίες τους είναι διαφορετικές. Η άνοια που έχει προκληθεί από το αλκοόλ (ARBD – alcohol-related brain damage) οφείλεται στο γεγονός ότι αυτό εμποδίζει τους νευρώνες τους εγκέφαλου να αναγεννηθούν, οπότε πεθαίνουν. Η εξάρτηση από το αλκοόλ είναι πιο κοινή ανάμεσα σε μεσήλικες και ηλικιωμένους, καθώς οι ηλικίες των 16-24 πίνουν λιγότερο όμως κάνουν κατάχρηση άλλων ουσιών.
Οποιοσδήποτε πίνει μεγάλη ποσότητα αλκοόλ για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να αναπτύξει τη συγκεκριμένη μορφή άνοιας. Συγκεκριμένα οι άντρες που πίνουν περισσότερες από 6 μονάδες αλκοόλ την ημέρα και οι γυναίκες που πίνουν 4 μονάδες αλκοόλ την ημέρα, έχουν ανεπτυγμένο κίνδυνο να εμφανίσουν τη νόσο και το ρίσκο αυξάνεται εάν η κατάποση είναι καθημερινή.
Το Εθνικό συμβούλιο υγείας και ιατρικών ερευνών της Αυστραλίας προτείνει οι άντρες να μην ξεπερνούν τα 4 ποτά και οι γυναίκες τα 2, προς αποφυγή ζημιάς στον εγκέφαλο και στο συκώτι. Κάποιος θα σκεφτεί πως αρκετοί άνθρωποι πίνουν και δεν έχουν εμφανίσει κάποιο πρόβλημα υγείας. Δυστυχώς όμως προς το παρόν η επιστήμη δεν έχει καταλάβει και άρα δεν μπορεί να προβλέψει ποιοι μπορεί να αναπτύξουν άνοια σχετιζόμενη με το αλκοόλ και ποιοι όχι.
Άντρες και γυναίκες
Η συγκεκριμένη μορφή άνοιας μπορεί να επηρεάσει και τα 2 φύλα. Στις γυναίκες όμως φαίνεται να είναι πιο προβληματική η κατάσταση και να μπορεί να τις επηρεάσει περισσότερο λόγω των διαφορών στις ορμόνες, στη σύνθεση λίπους σώματος και στις διαφορετικές αναλογίες ύψους – βάρους. Παρά το γεγονός αυτό όμως υπάρχει μεγαλύτερος αριθμός διαγνώσεων στους άντρες πιθανόν γιατί πίνουν περισσότερο κατά τη διάρκεια της ζωής τους και ιδιαίτερα οι ηλικιωμένοι.
Πώς να μετρήσουμε σωστά τις μονάδες αλκοόλ που πίνουμε;
Η πρόκληση για τον καταναλωτή είναι να γνωρίζει πόση αιθανόλη περιέχει ένα ποτό ή αλλιώς τι είναι μία μονάδα αλκοόλ. Η μερίδα σερβιρίσματος είναι διαφορετική σε κάθε χώρα, ανάλογα με την κουλτούρα και τις παραδόσεις του κάθε λαού. Στην Ευρώπη, περιέχει κατά μέσο όρο από 8g έως 13g αιθανόλης. Όσο περισσότερο αλκοόλ περιέχει ένα ποτό τόσο μικρότερη είναι η μονάδα σερβιρίσματος. Στην Ελλάδα μία μονάδα αλκοόλ ισοδυναμεί με 10g καθαρού αλκοόλ, τα οποία περιέχονται στα ακόλουθα ποτά:
Δεν πρέπει να συγχέετε τη μονάδα αλκοόλ με τη σερβιριζόμενη μερίδα. Αυτή μπορεί να είναι διαφορετική από μπαρ σε μπαρ ή από εστιατόριο σε εστιατόριο κλπ.
Ο σημαντικός ρόλος της βιταμίνης Β1 – Θειαμίνης!
Θεραπεία δεν υπάρχει για καμία μορφή άνοιας όμως μερικοί ασθενείς έδειξαν ένα βαθμό ανάκαμψης όταν μείωσαν ή σταμάτησαν εντελώς την κατανάλωση αλκοόλ. Παλαιότερες έρευνες (2010-2011) είχαν δείξει ότι ίσως η μέτρια κατανάλωση μπορεί να αποτρέψει την άνοια όμως αποδείχθηκαν λάθος. Στην καλύτερη περίπτωση πίνοντας κρασί ή μπύρα σε φυσιολογικό βαθμό δεν δείχνει να επηρεάζει τις εγκεφαλικές λειτουργίες στην πορεία της ζωής του ατόμου.
Εκτός από την αποχή από το αλκοόλ, βοηθάει η βελτίωση της διατροφής και η λήψη βιταμίνης Β1-Θειαμίνης καθώς είναι απαραίτητη για την παραγωγή ενέργειας και τη μεταβίβαση σημάτων προς τα νεύρα. Η βιταμίνη Β1-Θειαμίνη είναι σημαντική ώστε να περιορίσει μερικά από τα τοξικά συμπτώματα του αλκοόλ και ευεργετικό συμπλήρωμα για τους σκληρούς πότες. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε ανεπάρκεια της θειαμίνης.
Τροφές πλούσιες σε βιταμίνη Β1 είναι: τα δημητριακά ολικής άλεσης (σιτάρι, βρώμη κλπ.) , το μαύρο ρύζι, η μαγιά μπύρας, οι ηλιόσποροι, οι ξηροί καρποί, το αλεύρι σόγιας, τα λαχανικά, τα πορτοκάλια, το χοιρινό κρέας, το συκώτι, το τόνος, οι πατάτες, τα όσπρια, το ρύζι, το σπανάκι, το σουσάμι. το ταχίνι, το γάλα και τα αυγά. Από τα βότανα περιέχεται στην σπιρουλίνα, τον μαϊντανό, το αλφάλφα, τη μέντα και το χαμομήλι . Τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα φρούτα και τα λαχανικά δεν έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε θειαμίνη, αλλά όταν καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες τότε μπορούν να αποτελέσουν σημαντική πηγή πρόσληψης βιταμίνης Β1.
Έρευνα, μετάφραση και σύνταξη: Βογιατζής Ηλίας
Πηγή: www.dementia.org.au , www.americanaddictioncentres.org, www.responsibledrinking.eu , www.apolafste.ypefthina.gr
Σημείωση: το άρθρο αναλύει και παρουσιάζει ιατρικά και ερευνητικά πορίσματα. Αν έχετε κάποια απορία, συμπτώματα ή τάση προς την κατανάλωση αλκοόλ, είναι προς όφελος σας να συμβουλευτείτε τον προσωπικό σας ιατρό ή έναν ειδικό.