Ο άνδρας με το χρυσό χέρι που έσωσε 2,5 εκατομμύρια μωρά.

Στις 14 Ιουνίου 1868, γεννήθηκε ο Αυστριακός γιατρός και βιολόγος, Karl Landsteiner (Καρλ Λαντστάινερ), ο “πατέρας της αιμοδοσίας”. Εδώ και 12 χρόνια, η ημέρα των γενεθλίων του γιορτάζεται ως η Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντή Αιμοδότη. Δεν υπάρχει καλύτερη αφορμή για να πούμε την ιστορία του “άνδρα με το χρυσό χέρι”.

Ο Karl Landsteiner αναγνώρισε τις Ομάδες Αίματος, το 1900. Για αυτήν τη σημαντική ανακάλυψη η οποία -σε συνδυασμό με τη μετέπειτα ανακάλυψη των ρέζους από τον ίδιο και τον Alexander Wiener- επέτρεψε στους γιατρούς να μεταγγίζουν αίμα, χωρίς να θέτουν σε κίνδυνο τις ζωές των ασθενών και άνοιξε έτσι, τον δρόμο για τη διάσωση εκατομμυρίων ζωών, τιμήθηκε με το Nobel ιατρικής το 1930.

Από το 2004, η 14η Ιουνίου, ημέρα γενεθλίων του Landsteiner, γιορτάζεται ως η Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντή Αιμοδότη, η οποία τιμά τον ανώνυμο εθελοντή αιμοδότη και τον αλτρουισμό που αυτός επιδεικνύει προς τον συνάνθρωπό του. Η ημέρα καθορίστηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τον Ερυθρό Σταυρό, την Ερυθρά Ημισέληνο, την Παγκόσμια Οργάνωση Εθελοντών Αιμοδοτών και τον Διεθνή Οργανισμό Μετάγγισης Αίματος.

Το 2016, η Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντή Αιμοδότη γιορτάζεται με κεντρικό σύνθημα “Το αίμα μάς συνδέει όλους”, την ίδια στιγμή που η Google τιμά με ένα doodle τον Karl Landsteiner, καθώς συμπληρώνονται φέτος 148 χρόνια από την γέννησή του. Μέσω του εορτασμού, αναδεικνύεται ο στόχος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), όλες οι χώρες να καλύψουν όλες τις ανάγκες τους από εθελοντές αιμοδότες έως το 2020.

Αυτήν τη στιγμή, μόνο 62 χώρες συλλέγουν το 100% των εθνικών αναγκών τους σε αίμα από εθελοντές αιμοδότες, ενώ δεκάδες χώρες εξαρτώνται ακόμη από το οικογενειακό περιβάλλον ή ακόμη και από αμειβόμενους αιμοδότες. Το πρόβλημα αντιμετωπίζεται κυρίως σε φτωχότερες χώρες, καθώς, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, από τις 108 εκατομμύρια αιμοδοσίες που γίνονται κάθε χρόνο στον κόσμο, οι μισές αφορούν κράτη με υψηλά εισοδήματα.

Σύμφωνα με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Εθελοντών Αιμοδοτών, κάθε χώρα για να καλύψει τις ανάγκες της σε αίμα, χρειάζεται 60.000 φιάλες αίμα ανά 1 εκατομμύριο κατοίκους -άρα στην Ελλάδα των 10 εκατομμυρίων απαιτούνται τουλάχιστον 600.000 μονάδες, από τις οποίες μόνο το 40% καλύπτεται από εθελοντές αιμοδότες, οι οποίοι προσφέρουν δύο πολύτιμα αγαθά, χωρίς ανταμοιβή: 10 λεπτά χρόνο από τη ζωή τους και 400 κ.ε. αίμα από τα 6 λίτρα που διαθέτουν.

Το μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Εθελοντή Αιμοδότη 2016 είναι:

• να ευχαριστήσει τους αιμοδότες για το δώρο ζωής και να τονίσει το θέμα ότι το αίμα μάς συνδέει όλους.
• να ευαισθητοποιήσει όλο και περισσότερους για την ανάγκη τακτικής μη αμειβόμενης αιμοδοσίας και να εμπνεύσει αυτούς που δεν έχουν ακόμη αιμοδοτήσει να αρχίσουν να δίνουν, ειδικά οι νέοι άνθρωποι που είναι υγιείς.
• να προωθήσει και να επισημάνει την ανάγκη να δίνουμε ζωή μέσα από το αίμα μας.
• να πείσει τα υπουργεία υγείας να δείξουν την εκτίμησή τους στους τακτικούς εθελοντές αιμοδότες και να δεσμευτούν για αυτάρκεια σε ασφαλές αίμα και παράγωγα αίματος η οποία να βασίζεται σε 100% εθελοντικά προσφερόμενο αίμα.

Η καμπάνια στοχεύει να αναδείξει ιστορίες ανθρώπων για να προτρέψει τακτικούς εθελοντές αιμοδότες να συνεχίσουν να δίνουν αίμα και να παρακινήσει υγιείς ανθρώπους που δεν έχουν αιμοδοτήσει ποτέ να αρχίσουν να αιμοδοτούν.

Ως εκ τούτου, δεν υπάρχει, ίσως, καλύτερη αφορμή για να αναδειχθεί η ιστορία του “άνδρα με το χρυσό χέρι”, ως πηγή έμπνευσης για όλους εμάς.

Γιατί, όμως, ο χαρακτηρισμός “χρυσοχέρης”; Ο James γεννήθηκε το 1936. Σε ηλικία 13 ετών, κατά τη διάρκεια μίας κρίσιμης εγχείρησης θώρακος που τον κράτησε στο νοσοκομείο για τρεις μήνες, χρειάστηκε 12 λίτρα αίματος.

Όταν, αργότερα, συνειδητοποίησε ότι το αίμα είχε σώσει τη ζωή του, δεσμεύτηκε να γίνει αιμοδότης, μόλις έφτανε τα 18 του χρόνια, την τότε απαιτούμενη από τον νόμο ηλικία. Και έκανε ακριβώς αυτό. Ξεκίνησε να δίνει αίμα το 1954 και όταν μετά τις πρώτες αιμοδοσίες, ανακαλύφθηκε ότι το αίμα του περιέχει ένα ασυνήθιστα ισχυρό αντίσωμα, την Rho(D) ανοσοσφαιρίνη, δεν σταμάτησε ποτέ.

Το συγκεκριμένο αντίσωμα χορηγείται σε μητέρες με ρέζους αρνητικό, κατά τη διάρκεια και μετά την εγκυμοσύνη, όταν τα μωρά που κυοφορούν έχουν ρέζους θετικό. Με αυτό τον τρόπο, εμποδίζεται η ευαισθητοποίηση αντιγόνου στη μητέρα και το επακόλουθο φαινόμενο ασυμβατότητας με το αίμα του μωρού, τα οποία προκαλούν τη Νόσο Ρέζους, την πιο κοινή μορφή της Αιμολυτικής Νόσου των Νεογνών (HDN).

Κάπως έτσι, μέσω των δωρεών του πλάσματός του, ο κύριος Harrison υπολογίζεται ότι έσωσε από τον θάνατο λόγω HDN, περισσότερα από 2,4 εκατομμύρια μωρά. Αυτό, επειδή η έρευνα που βασίστηκε πάνω στις δωρεές του είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία της εμπορικής μορφής της αντι-D ανοσοσφαιρίνης, περισσότερο γνωστής ως RhoGAM.

Η μοναδικότητα του πλάσματος του αίματος του James θεωρείται τόσο σημαντική που η ζωή του ασφαλίστηκε για ένα εκατομμύριο δολάρια, όταν ανακαλύφθηκε ο “θησαυρός” που κυλούσε στις φλέβες του. Από τότε, τα παράγωγα από το πλάσμα του, έχουν δοθεί στο 10% των εγκύων που το αίμα τους μπορούσε να είναι ασύμβατο με εκείνο των παιδιών τους. Ανάμεσά τους και η κόρη του.

Στις 22 Ιουλίου 2014, πραγματοποίησε την 1043η του δωρεά αίματος. Ελπίζει να έχει φτάσει τις 1111, μέχρι τα 81α του γενέθλια. Δεν έχουμε παρά να του ευχηθούμε να τα καταφέρει. H ιστορία του είναι ίσως η χαρακτηριστικότερη από όσες μπορούν να στείλουν το μήνυμα ότι η απόφαση να γίνουμε εθελοντές αιμοδότες είναι το μόνο εμπόδιο που κρατά τον κόσμο μακριά από το δώρο ζωής που κυλά στις φλέβες μας.

Ο άνδρας με το χρυσό χέρι

Ο James Harrison είναι ένας 79χρονος Αυστραλός πολίτης, ο οποίος είναι καλύτερα γνωστός, ως ο “άνδρας με το χρυσό χέρι”. Ο Harrison έχει ξεπεράσει τις 1000 αιμοδοσίες πλάσματος αίματος ήδη από τον Μάιο του 2011 (video, παρακάτω). Ένα κατόρθωμα για το οποίο έχει κάθε δικαίωμα να περηφανεύεται. Το χαρακτηριστικό σχόλιό του για το γεγονός – που τότε ήταν ρεκόρ – ήταν απλό, λιτό και δείγμα ταπεινότητας:

Είναι το μοναδικό ρεκόρ που εύχομαι να σπάσει, γιατί όποιος το καταφέρει, [σημαίνει πως] έχει κάνει χίλιες δωρεές”

 

Γ.Δ