Στις εξετάσεις αίματος μετράς την «καλή» και την «κακή» χοληστερίνη, ξέρεις όμως ότι η λιποπρωτεΐνη-α είναι ένα λιπίδιο που καθορίζει εάν έχεις εκ γενετής αυξημένες πιθανότητες για καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό.
Αν δεν έχεις ακούσει ξανά τη λιποπρωτεΐνη-α, το πιθανότερο είναι πως δεν την έχεις μετρήσει στις τακτικές αιματολογικές εξετάσεις που κάνεις. Ωστόσο, είναι ένα λιπίδιο στο αίμα που έχει αποδειχτεί πως σχετίζεται άμεσα με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο, όπως στεφανιαία νόσο, έμφραγμα του μυοκαρδίου ή εγκεφαλικό επεισόδιο.
Η χοληστερόλη παράγεται σε κάθε κύτταρο του σώματος και είναι ζωτικής σημασίας για τις κυτταρικές μεμβράνες και τις ορμόνες. Οι περισσότεροι γνωρίζουμε την LDL και την HDL, την “κακή” και την “καλή” χοληστερόλη και παρακολουθούμε τις τιμές τους στις εξετάσεις αίματος.
Ωστόσο όταν ο γιατρός μιλάει για τη χοληστερόλη και την υγεία της καρδιάς, δεν ενδιαφέρεται τόσο για την ίδια τη χοληστερόλη όσο για τις δομές που τη μεταφέρουν στο κυκλοφορικό, τις λιποπρωτεΐνες.
Στην πραγματικότητα, μάλιστα, όλες οι χοληστερόλες είναι ίδιες, αυτό που διαφέρει είναι οι λιπορωτεΐνες. Και αυτή που είναι η πιο σημαντική για την καρδιαγγειακή μας υγεία είναι η λιποπρωτεΐνη-α.
Τι είναι η λιποπρωτεΐνη-α και γιατί είναι επικίνδυνη
Αλλιώς γνωστή ως Lp(a), θεωρείται σήμερα ως ο ισχυρότερος γενετικός παράγοντας κινδύνου για τη στεφανιαία νόσο. Στις οδηγίες της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας του 2013 για τη μείωσης της χοληστερόλης αίματος και του καρδιαγγειακού κινδύνου σε ενήλικες, τα αυξημένα επίπεδα της Lp(a) συσχετίστηκαν με αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά επεισόδια σε νεαρή ηλικία. Το 2010, η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Αθηροσκλήρωσης σύστησε τον έλεγχο για αυξημένη λιποπρωτεΐνη-α ως προτεραιότητα για τη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου.
Κληρονομική προδιάθεση για καρδιαγγειακές παθήσεις
Η λιποπρωτεΐνη-α φαίνεται πως σχετίζεται με κληρονομική προδιάθεση για πρόωρη στεφανιαία νόσο, αθηροσκλήρωση, αρτηριακή θρόμβωση και εγκεφαλικό, ευνοώντας το σχηματισμό αθηρωματικών πλακών μέσα στις αρτηρίες. “Σε κάποιους ανθρώπους, η λιποπρωτεΐνη-α είναι γενετικά αυξημένη.
Δρα καταστρέφοντας τα αγγεία τη καρδιάς του και του εγκεφάλου και έχει βρεθεί ότι τριπλασιάζει τον κίνδυνο για έμφραγμα του μυοκαρδίου.
Έχει παρατηρηθεί ότι η λιποπρωτεΐνη-α έχει αιτιολογική σχέση στένωσης των αγγείων και των βαλβίδων της καρδιάς ενώ σχετίζεται άμεσα με ανεύρυσμα καρδιακής αορτής. Καθώς δεν υπάρχει θεραπεία που να μπορεί να τη μειώσει, είναι πολύ σημαντικό για αυτούς τους ανθρώπους να προσπαθούν να διατηρούν κάτω από 70 μονάδες την LDL, χρησιμοποιώντας στατίνες”, συστήνει ο καρδιολόγος Δημήτρης Χασάπης.
“Ένα παράλληλο όφελος από τις στατίνες στις γυναίκες με υψηλή χοληστερόλη και λιποπρωτεΐνη-α είναι η προστασία από την οστεοπόρωση”, συμπληρώνει ο γιατρός.
Μια απλή αιματολογική εξέταση
Η ποσότητα της λιποπρωτεΐνης-α μπορεί να μετρηθεί με μια απλή εξέταση αίματος, ωστόσο δεν περιλαμβάνεται πάντα στις τυπικές εξετάσεις λιπιδίων. Πρόσφατες μελέτες στις ΗΠΑ έχουν δείξει πως με τις τρέχουσες οδηγίες για τη χοληστερόλη “διαφεύγει” το 8% των ανθρώπων που παρουσιάζουν καρδιαγγειακό επεισόδιο και που ο μοναδικός τους παράγοντας κινδύνου είναι η συγκεκριμένη λιποπρωτεΐνη.
Να εξεταστούν τα παιδιά σας;
Εάν έχετε υψηλά επίπεδα λιποπρωτεΐνης-α, μπορεί το ίδιο να ισχύει στα παιδιά σας. Κάνετε έναν έλεγχο ώστε να γνωρίζουν πως θα είναι καλό να προσέχουν από νωρίς τη διατροφή τους και να υιοθετήσουν καλές καθημερινές συνήθειες που προστατεύουν την υγεία της καρδιάς.
Τι μπορείτε να κάνετε
Η υψηλή Lp(a) είναι κάτι στο οποίο δεν μπορείτε να παρέμβετε. Αυτό όμως που μπορείτε να κάνετε είναι να μειώσετε τους υπόλοιπους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά προβλήματα. Πρακτικά, αυτό σημαίνει να φροντίζετε περισσότερο τη διατροφή σας και να προτιμάτε τα “καλά” λιπαρά, όπως τα παχιά ψάρια, τους ξηρούς καρπούς και το ελαιόλαδο και να βάλετε στη ζωή σας τη φυσική δραστηριότητα. Επιπλέον, αν καπνίζετε, διακόψτε αυτή τη συνήθεια και προσπαθήστε να κάνετε τακτικά πράγματα που σας βοηθούν να νιώθετε καλύτερα ώστε να αποσυμπιέζεστε από το άγχος της καθημερινότητας.
Το λιπίδιο των… ατρόμητων
Η λιποπρωτεΐνη-α έχει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στην ιστορία του ανθρώπου: Εκείνοι που είχαν υψηλότερα επίπεδα ήταν οι “ατρόμητοι” της φυλής, όταν ο προϊστορικός άνθρωπος κυνηγούσε την τροφή του. Στην πορεία και καθώς ο άνθρωπος έγινε καλλιεργητής και “εκπολιτίστηκε”, η ουσία αυτή που ήταν προγραμματισμένη να του σώζει τη ζωή και να τον βοηθά να επιβιώσει, στράφηκε εναντίον του -καθώς δεν έχει πλέον ζωτικό ρόλο στην καθημερινότητά μας- και καταστρέφει τα αγγεία και τις φλέβες.
www.capital.gr