Η έκθεση σε ένα εντομοκτόνο που επί δεκαετίες χρησιμοποιόταν ευρέως μπορεί να αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης νόσου Αλτσχάιμερ, σύμφωνα με μία νέα μελέτη.
Το εντομοκτόνο είναι το DDT ή διχλωροδιφαινυλοτριχλωροαιθάνιο. Η ευρεία χρήση του απαγορεύθηκε από τη δεκαετία του ’70 σε όλο τον κόσμο, με εξαίρεση τις χώρες όπου ενδημεί η ελονοσία.
Όπως γράφουν στην επιθεώρηση «JAMA Neurology» επιστήμονες από τα αμερικανικά πανεπιστήμια Rutgers και Emory, όταν ο άνθρωπος εκτεθεί στο DDT, αυτό παραμένει στον οργανισμό με τη μορφή ενός υποπροϊόντος του μεταβολισμού του, της ουσίας DDE (διχλωροδιφαινυλοδιχλωροαιθυλένιο).
Οι επιστήμονες εξέτασαν τα επίπεδα της DDE στο αίμα 86 πασχόντων από νόσο Αλτσχάιμερ και τα συνέκριναν με εκείνα 79 υγιών εθελοντών, παρόμοιας ηλικίας και κοινωνικού επιπέδου.
Αποτέλεσμα: τα επίπεδά του στο αίμα των πασχόντων από Αλτσχάιμερ ήταν κατά μέσον όρο 3,8 φορές υψηλότερα.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι το εντομοκτόνο μπορεί να αυξάνει τον κίνδυνο εκδήλωσης Αλτσχάιμερ, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη αμυλοειδών πλακών στον εγκέφαλο, οι οποίες αποτελούν σήμα-κατατεθέν της νόσου και οδηγούν τα εγκεφαλικά κύτταρα στον θάνατο.
«Είναι μία από τις πρώτες μελέτες που εντοπίζουν έναν τόσο ισχυρό περιβαλλοντικό παράγοντα κινδύνου για νόσο Αλτσχάιμερ», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής δρ Άλαν Λίβεϋ, καθηγητής και διευθυντής στο Κέντρο Έρευνας Νόσου Αλτσχάιμερ στο Emory.
«Η έκταση της συσχέτισης μας εξέπληξε και είναι συγκρίσιμη σε ισχύ με εκείνη των γνωστών γενετικών παραγόντων κινδύνου για το όψιμο (σ.σ. μετά την ηλικία των 60 ετών) Αλτσχάιμερ», πρόσθεσε.
Πως, όμως, έφτασε το DDT στο αίμα των εθελοντών, αφού είναι απαγορευμένο από τη δεκαετία του ’70;
Σύμφωνα με τη μελέτη, το DDE στο αίμα των ασθενών μπορεί να οφείλεται στην συνεχιζόμενη έκθεση στο DDT, λόγω κατανάλωσης τροφίμων που εισάγονται από χώρες όπου ακόμα χρησιμοποιείται.
Μία άλλη πιθανή εξήγηση είναι ότι η μόλυνση κατά το παρελθόν του υδροφόρου ορίζοντα και του χώματος, εξακολουθεί να «περνάει» στην τροφική αλυσίδα, γράφουν οι ερευνητές.
Η μελέτη έδειξε ακόμα πως τις χειρότερες επιδόσεις σε τεστ αξιολόγησης των νοητικών λειτουργιών είχαν όσοι εθελοντές έφεραν ταυτοχρόνως τα υψηλότερα επίπεδα DDE και είχαν και τη μεταλλαγή e4 του γονιδίου APOE (σχετίζεται με την εμφάνιση νόσου Αλτσχάιμερ).
Η ιστορία του DDT
Το DDT παρασκευάστηκε το 1874, αλλά η ανακάλυψη των εντομοκτόνων ιδιοτήτων του και η χρήση του ως εντομοκτόνου έγινε πολύ αργότερα, κατά τη δεκαετία του 1930, από τον Paul Hermann Müller – έναν χημικό ο οποίος τελικά το 1948 κέρδισε το βραβείο Νομπέλ Φυσιολογίας & Ιατρικής.
Το DDT είναι ιδιαιτέρως αποτελεσματικό εναντίον των ασθενειών που προκαλούνται από κουνούπια, όπως η ελονοσία. Ωστόσο, οι συνέπειές του στο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία οδήγησαν στις αρχές της δεκαετίας του ’70 τις Σκανδιναβικές χώρες στην απαγόρευση της χρήσης του στη γεωργία, ενώ το 1972 ακολούθησαν οι ΗΠΑ και σύντομα όλες οι άλλες ανεπτυγμένες βιομηχανικά χώρες.
Στην χώρα μας απαγορεύθηκε το 1977 και πλέον ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) το συνιστά μόνο στις χώρες όπου ενδημεί η ελονοσία.