Αναιμία: Ορισμός, Συμπτώματα, Διάγνωση και Διατροφή
Οι βιταμίνες είναι απαραίτητες για τη ανάπτυξη του σώματος μας και τη σωστή λειτουργία του. Η καθεμία έχει και ένα ξεχωριστό ρόλο. Για παράδειγμα, το φυλλικό οξύ είναι απαραίτητο για τη σύνθεση του DNA, η βιταμίνη Β12 είναι για την παραγωγή κυττάρων του αίματος, ενώ γενικά οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β για την παραγωγή πρωτεϊνών και ενέργειας.
Για την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων απαραίτητη είναι και η παρουσία σιδήρου. Τα ερυθρά αιμοσφαίρια μεταφέρουν οξυγόνο από τους πνεύμονες σε όλα τα μέρη του σώματός. Χωρίς αρκετή βιταμίνη Β12 και το φυλλικό οξύ, τα ερυθρά αιμοσφαίρια αυξάνουν υπερβολικά σε μέγεθος αλλά δεν έχουν φυσιολογική ανάπτυξη. Το σώμα παράγει λιγότερα κύτταρα τα οποία έχουν και μικρότερο χρόνος ζωής από ότι τα φυσιολογικά (120 ημέρες). Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα το αίμα να έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε ερυθρά αιμοσφαίρια. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται αναιμία λόγω ανεπάρκειας βιταμινών.
Οι πιο συνηθισμένες μορφές αναιμίας οφείλονται στην ανεπάρκεια της βιταμίνης Β12 και φυλλικού οξέος. Η ανεπάρκεια σε βιταμίνη Β12 και σε φυλλικό οξύ οφείλεται στο γεγονός ότι το σώμα μας δεν μπορεί να απορροφήσει επαρκείς ποσότητες από αυτές στις βιταμίνες μέσω της τροφής. Οι ηλικιωμένοι και οι έγκυες γυναίκες διατρέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν τέτοιου είδους αναιμία.
Κάποιες Συνήθεις Αιτίες Πρόκλησης Αναιμίας Λόγω Ανεπάρκειας Σε Βιταμίνη Β12 Είναι:
- χαμηλή πρόσληψη από την τροφή (π.χ. αν ακολουθείτε φυτοφαγική διατροφή),
- εντερικές διαταραχές, όπως η νόσος του Crohn και
- έλλειψη του ενδογενούς παράγοντα . Ο ενδογενής παράγοντα βοηθά στην απορρόφηση της βιταμίνης Β12 και η έλλειψη του είναι η πιο συνήθης αιτία ανεπάρκειας της βιταμίνης Β12.
Κάποιες Συνήθεις Αιτίες Πρόκλησης Αναιμίας Λόγω Ανεπάρκειας Σε Φυλλικό Οξύ Είναι:
- χαμηλή πρόσληψη από την τροφή (π.χ. αν δεν καταναλώνετε φρέσκα φρούτα και λαχανικά ή καταναλώνετε μεγάλες ποσότητες αλκοόλ),
- εντερικές διαταραχές, όπως η νόσος του Crohn και
- η λήψη κάποιων φαρμάκων που παρεμποδίζουν την απορρόφηση του φυλλικού οξέος.
Όταν ένα άτομο πάσχει από έλλειψη βιταμίνης Β12 ή φυλλικού οξέος αισθάνεται κούραση, αδυναμία καθώς και μούδιασμα των χεριών και ποδιών. Επίσης μπορεί να προκαλέσει σύγχυση, κατάθλιψη, αδυναμία συγκέντρωσης και απώλεια μνήμης. Το άτομο αυτό έχει δυσκολία να απορροφήσει τη βιταμίνη Β12 ή το φυλλικό οξύ από τα τρόφιμα. Ωστόσο, η λήψη κατάλληλων συμπληρωμάτων οδηγεί στην εξαφάνιση τα περισσότερα αν όχι όλα τα συμπτώματα της αναιμίας.
Η διάγνωση γίνεται με γενικές εξετάσεις αίματος. Ο αριθμός των ερυθρών αιμοσφαιρίων εμφανίζεται μειωμένος και το σχήμα τους είναι μεγάλο και ωοειδές αντί στρογγυλό και δισκοειδές. Επίσης γίνεται έλεγχος, μέσω βιοχημικών εξετάσεων, της συγκέντρωσης της βιταμίνης Β12 και του φυλλικού οξέος στο αίμα.
Καλές πηγές βιταμίνης Β12 είναι τα ζωικά τρόφιμα (ψάρια, κρέας, πουλερικά, αυγά, γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα) και τα εμπλουτισμένα δημητριακά. Καλές πηγές του φυλλικού οξέος είναι τα εσπεριδοειδή, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά καθώς και τα εμπλουτισμένα τρόφιμα.
Οι έγκυες γυναίκες απαιτούν αυξημένες ποσότητες φυλλικού οξέος ώστε να αναπτυχθεί φυσιολογικά το μωρό. Για το λόγο αυτό δίνονται συμπληρώματα φυλλικού οξέος. Το φυλλικό οξύ μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης ορισμένων γενετικών ανωμαλιών (όπως η δισχιδής ράχη και το λυκόστομα) όταν ληφθεί πριν ή στην αρχή της εγκυμοσύνης.
Η κατανάλωση μιας ισορροπημένης διατροφής βοηθάει στην πρόληψη ανεπαρκειών σε βιταμίνη Β12και φυλλικό οξύ. Αν θεωρούμε ότι η διατροφής μας είναι ελλιπής ή κακής ποιότητας τότε συνίσταται η λήψη μιας πολυβιταμίνης.