Τεχνητό χέρι ξαναδίνει σε ακρωτηριασμένο ασθενή την αίσθηση της αφής
Η καινοτομία του ρομποτικού άκρου έγκειται στον λογισμικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό του, που του επιτρέπει να μεταφέρει αισθητηριακά νευρικά σήματα στον εγκέφαλό του σε πραγματικό χρόνο.
Οι επιστήμονες ανέπτυξαν και τοποθέτησαν ειδικούς αισθητήρες πίεσης πάνω στο τεχνητό χέρι, οι οποίοι μπορούν να ανιχνεύσουν και να καταγράψουν απτικές πληροφορίες (δηλαδή σχετικές με την αίσθηση της αφής). Αυτό γίνεται, συγκεκριμένα, χάρη στη δυνατότητα μέτρησης της έντασης στους τεχνητούς τένοντες που ελέγχουν την κίνηση των δαχτύλων και με την μετατροπή αυτών των δεδομένων σε ηλεκτρικό ρεύμα. Στη συνέχεια, με ειδικούς αλγορίθμους, αυτά τα ηλεκτρικά σήματα μετατρέπονται με ψηφιακό τρόπο σε νευρικά σήματα, που μπορούν να μεταδοθούν ασύρματα σε τέσσερα εμφυτευμένα ηλεκτρόδια και από εκεί μέσω του κανονικού νευρικού συστήματος έως τον εγκέφαλο (και αντίστροφα).
Κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης, η οποία έγινε στο Νοσοκομείο Γκεμέλι της Ρώμης, τέσσερα ηλεκτρόδια (που αναπτύχθηκαν στο Πανεπιστήμιο Φράιμπουργκ της Γερμανίας) εισήχθησαν και προσαρτήθηκαν στα νεύρα του άνω μέρους του χεριού του ασθενούς. Τα ηλεκτρόδια αυτά συνδέονταν μέσω συρμάτων με τους βιονικούς αισθητήρες στα δάχτυλα του προσθετικού χεριού και αποτελούσαν τον μεσάζοντα που επέτρεπαν στον εγκέφαλο να «νιώθει» ξανά αισθήματα αφής.
«Είναι μαγικό! Μπορώ να νιώσω το κλείσιμο του χεριού μου που δεν υπάρχει πια», ήταν η πρώτη αντίδραση του Ντένις Άαμπο Σόρενσεν την πρώτη φορά που δοκίμασε το νέο χέρι του. Όπως είπε, η τεχνητή αίσθηση αφής «έμοιαζε πολύ με εκείνη του φυσικού χεριού μου».
Πριν την πετυχημένη δοκιμή με τον δανό ασθενή, είχαν προηγηθεί τεστ με πειραματόζωα και ανθρώπινα πτώματα, ώστε να είναι σίγουροι οι επιστήμονες και χειρουργοί για το πώς θα προσαρτήσουν σωστά τα ηλεκτρόδια στα νεύρα του άνω άκρου.
Οι ερευνητές ήδη προσπαθούν να εξελίξουν περαιτέρω το τεχνητό μέλος, ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στο σπίτι, και όχι μόνο σε κλινικό περιβάλλον. Παράλληλα, ήδη κάνουν σχέδια προκειμένου το προσθετικό χέρι να αποκτήσει μεγαλύτερη ευαισθησία, ώστε να νιώθει επίσης την υφή και την θερμοκρασία των αντικειμένων.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις πάντως, θα χρειαστεί μια δεκαετία περίπου ωσότου ένα τέτοιο «βιονικό» χέρι καταστεί διαθέσιμο για ευρύτερη χρήση. Πάντως, το κόστος του αναμένεται να είναι υψηλό, και άρα προσιτό μάλλον μόνο σε ασθενείς υψηλό εισόδημα.
Επιμέλεια: Μαίρη Μπιμπή
health.in.gr