Επιστήμονες ανακάλυψαν μια αξιοσημείωτη ομοιότητα ανάμεσα στα γενετικά ελαττώματα που βρίσκονται πίσω από τη σχιζοφρένεια και τη μανιοκατάθλιψη. Η ανακάλυψη αναμένεται να ανοίξει τον δρόμο σε νέες θεραπείες για δύο από τις πιο συνηθισμένες ψυχικές νόσους που πλήττουν εκατομμύρια ανθρώπων. Ως τώρα οι γιατροί υπέθεταν ότι είναι πολύ διαφορετικές.
Τα νέα δεδομένα δείχνουν για πρώτη φορά ότι αμφότερες οι ασθένειες έχουν κοινή γενετική βάση, η οποία οδηγεί τα άτομα να αναπτύξουν τη μία ή την άλλη από τις δύο. Η διερεύνηση της γενετικής βάσης της σχιζοφρένειας έγινε από τρεις διαφορετικές διεθνείς μελέτες.
Στο πλαίσιό τους αναλύθηκαν περίπου 15.000 ασθενείς και σχεδόν 50.000 υγιή άτομα. Διαπιστώθηκε ότι χιλιάδες απειροελάχιστες γενετικές μεταλλάξειςγνωστές ως απλοί νουκλεοτιδικοί πολυμορφισμοί (SΝΡ)- συμμετέχουν στην αύξηση του κινδύνου εμφάνισης της νόσου.
Από μόνη της, κάθε μετάλλαξη αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης σχιζοφρένειας κατά περίπου 0,2%, όμως όλες μαζί βρέθηκε πως αναλογούν στο ένα τρίτο, τουλάχιστον, του συνολικού κινδύνου ανάπτυξης σχιζοφρένειας. Η νόσος είναι γνωστό πως έχει μια ισχυρή κληρονομική συνιστώσα, η οποία αντιστοιχεί στο περίπου 80% του συνολικού κινδύνου, αλλά επηρεάζεται επίσης από την ανατροφή και το περιβάλλον.
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά ευρήματα που προέκυψαν από τις τρεις μελέτες ήταν η διαπίστωση πως η ίδια σειρά γενετικών παραλλαγών που αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης σχιζοφρένειας, συνδέεται επίσης με τη διπολική διαταραχή. Η ανακάλυψη αυτή αντιβαίνει στην ψυχιατρική ορθοδοξία που θέλει τις δύο νόσους κλινικά διαχωρισμένες.
Τα ευρήματα αποτελούν ορόσημο για την κατανόηση τόσο της σχιζοφρένειας όσο και της μανιοκατάθλιψης, που είναι γνωστή και ως διπολική διαταραχή. Μπορεί να οδηγήσουν σε νέους τρόπους πρόληψης ή θεραπείας των νόσων αυτών. «Αν ίδιοι γενετικοί κίνδυνοι βρίσκονται πίσω από τη σχιζοφρένεια και τη διπολική διαταραχή, ίσως οι διαταραχές αυτές να οφείλονται σε κάποια κοινή ευαισθησία στην ανάπτυξη του εγκεφάλου», λέει ο Τόμας Ίνσελ, διευθυντής του αμερικανικού Εθνικού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγείας στην Μπιθέσντα (Βηθεσδά) του Μέριλαντ, το οποίο χρηματοδότησε εν μέρει τις μελέτες. «Φυσικά το μεγάλο ερώτημα είναι τώρα γιατί μερικοί άνθρωποι αναπτύσσουν σχιζοφρένεια και άλλοι αναπτύσσουν διπολική διαταραχή».
Ελπίδες για την ανάπτυξη νέων θεραπειών
Μολονότι οι μελέτες σχετικά με τη σχιζοφρένεια έχουν μέχρι στιγμής εντοπίσει λίγες μόνον από τις πολλές χιλιάδες γενετικές παραλλαγές που σχετίζονται με την ψυχασθένεια, επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτό συνιστά ένα πολύ σημαντικό βήμα που θα επιταχύνει την κατανόηση της νόσου και την ανάπτυξη νέων φαρμάκων και θεραπειών.
«Είναι για μας μια πολύ σημαντική εξέλιξη επειδή προηγουμένως μετρούσαμε στα δάχτυλα του ενός χεριού τον αριθμό των κοινών γενετικών παραλλαγών που σχετίζονταν αξιόπιστα με τη σχιζοφρένεια», λέει ο Μάικλ Ο΄Ντόνοβαν, καθηγητής Γενετικής Ψυχιατρικής στο Κέντρο Νευρογενετικής του Κάρντιφ. «Ωστόσο, όσα έχουμε βρει έως τώρα εξηγούν μόνον ένα απειροελάχιστο κλάσμα του συνολικού κινδύνου της σχιζοφρένειας. Εκπλαγήκαμε όταν διαπιστώσαμε πως τα γονίδια αυτά συμβάλλουν όχι μόνο στη σχιζοφρένεια, αλλά και στη διπολική διαταραχή.
Αυτό σημαίνει πως οι δύο διαταραχές δεν είναι πραγματικά τόσο διαφορετικές όσο πιστεύαμε στην Ψυχιατρική».
Οι τρεις μελέτες, οι οποίες δημοσιεύονται στην επιθεώρηση «Νature», κατέστησαν δυνατές χάρη στις τεχνικές προόδους στην ανάλυση του γονιδιώματος ακολουθίας των ασθενών. Αυτές οι πρόοδοι έδωσαν στους επιστήμονες τη δυνατότητα να εξετάσουν μεγάλες ποσότητες DΝΑ για να κάνουν τις συγκρίσεις ανάμεσα σε ασθενείς και σε υγιή άτομα.
real.gr