Τα αυτοάνοσα νοσήματα εκδηλώνονται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται κατά των κυττάρων, των ιστών και των οργάνων του σώματος.
Η διάγνωσή τους είναι συχνά δύσκολη, καθώς τα συμπτώματα εξελίσσονται αργά και πολλά από αυτά, όπως η κούραση, οι πόνοι στις αρθρώσεις και στην περιοχή της κοιλιάς, μπορεί να συγχέονται με άλλες διαταραχές.
Υπάρχει ωστόσο ένα σύμπτωμα που είναι κοινό σε αρκετά αυτοάνοσα: οι αυξομειώσεις του βάρους.
Αν λοιπόν διαπιστώσετε ότι το νούμερο στη ζυγαριά ανεβαίνει ή κατεβαίνει χωρίς προφανή λόγο, συζητήστε το με τον γιατρό σας, καθώς είναι πιθανό να οφείλεται σε κάποιο αυτοάνοσο.
Δείτε ποια αυτοάνοσα προκαλούν μεταβολές στο βάρος:
Διαβήτης τύπου 1
Στον διαβήτη τύπου 1 το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στα κύτταρα που παράγουν την ινσουλίνη στο πάγκρεας. Η ινσουλίνη παίζει καθοριστικό ρόλο στον τρόπο που το σώμα χρησιμοποιεί και αποθηκεύει τη γλυκόζη για να έχει ενέργεια. Πολλά άτομα με αδιάγνωστο διαβήτη τύπου 1 παρουσιάζουν ανεξήγητη απώλεια βάρους. Αν εκτός από μεταβολές στο βάρος σας, έχετε συμπτώματα όπως υπερβολική δίψα, συχνοουρία, κόπωση ή θολή όραση, συμβουλευτείτε γιατρό.
Ρευματοειδής αρθρίτιδα
Η αύξηση του βάρους δεν αποτελεί τυπικό σύμπτωμα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, πολλοί πάσχοντες όμως παίρνουν σταδιακά κιλά. Αυτό οφείλεται στη λήψη στεροειδών, τα οποία χρησιμοποιούνται συνήθως για τη μείωση της φλεγμονής και προκαλούν αύξηση βάρους και κατακράτηση υγρών. Παράλληλα, λόγω της ευαισθησίας των αρθρώσεων, της δυσκαμψίας και της κόπωσης, οι πάσχοντες δυσκολεύονται να ακολουθούν σωματικές δραστηριότητες. Οι ειδικοί συστήνουν τουλάχιστον 15-30 λεπτά καθημερινό περπάτημα.
Κοιλιοκάκη
Τα τελευταία χρόνια γίνεται πολύς λόγος για την ευαισθησία στη γλουτένη. Στην πραγματικότητα, μόλις το 1% του πληθυσμού πάσχει από κοιλιοκάκη, την αυτοάνοση διαταραχή, στην οποία η κατανάλωση γλουτένης προκαλεί επίθεση του ανοσοποιητικού στα κύτταρα του λεπτού εντέρου. Στους πάσχοντες από κοιλιοκάκη δεν γίνεται καλή απορρόφηση της τροφής, γι’ αυτό συχνά είναι λεπτοί. Άλλα συμπτώματα είναι ο κοιλιακός πόνος, το φούσκωμα, οι πονοκέφαλοι, οι πόνοι στις αρθρώσεις και η αναιμία. Η διάγνωση γίνεται με μια απλή εξέταση αίματος.
Νόσος του Addison
Αυτή η αυτοάνοση διαταραχή επηρεάζει τα επινεφρίδια, τα οποία ρυθμίζουν τις ορμόνες που βοηθούν στην αντιμετώπιση του άγχους και τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης. Όταν δεν παράγονται αρκετές ορμόνες, μειώνεται η όρεξη και προκαλείται ναυτία και ξαφνική απώλεια βάρους. Αν νιώθετε εξάντληση, τάσεις λιποθυμίας και έχετε κακή διάθεση, συζητήστε το με τον γιατρό σας.
Διαταραχές θυρεοειδούς
Όταν το ανοσοποιητικό επιτίθεται στο θυρεοειδή, μπορεί να προκαλέσει ανεξήγητες μεταβολές βάρους. Ο θυρεοειδής βοηθά στον έλεγχο του μεταβολισμού. Όταν υπολειτουργεί (υποθυρεοειδισμός), επιβραδύνει τον μεταβολισμό και ο πάσχων παίρνει βάρος. Άλλα συμπτώματα είναι η κόπωση, η δυσκοιλιότητα, η απώλεια μαλλιών και η κατάθλιψη.
Στην αντίθετη περίπτωση, ο θυρεοειδής υπερλειτουργεί (υπερθυρεοειδισμός), παράγει πολλές ορμόνες και ο μεταβολισμός επιταχύνεται, με αποτέλεσμα να χάνετε βάρος, ακόμη και αν τρώτε πολύ. Άλλα συμπτώματα είναι οι ταχυκαρδίες, η διάρροια και η δυσκολία στον ύπνο.
Νόσος του Crohn και ελκώδης κολίτιδα
Πρόκειται για δύο φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου. Η διαφορά τους βρίσκεται στο ότι η ελκώδης κολίτιδα επηρεάζει μόνο το ορθό, ενώ η νόσος του Crohn μπορεί να επηρεάσει οποιοδήποτε τμήμα του γαστρεντερικού σωλήνα. Και οι δύο ασθένειες προκαλούν διάρροια και κράμπες στην κοιλιά και συνδέονται με απώλεια βάρους. Αν έχετε συχνές ενοχλήσεις στην κοιλιά και το πεπτικό, συζητήστε το με τον γιατρό σας.
***Αυτοάνοσα Νοσήματα και Μεταβολομική Ιατρική
Η ΑΣΘΕΝΕΙΑ: Αυτοάνοσα νοσήματα
Τα αυτοάνοσα νοσήματα είναι χρόνιες -με διάρκεια δηλαδή πάνω από 3 μήνες- δυσλειτουργικές καταστάσεις του ανθρώπινου οργανισμού. Προκύπτουν όταν το ανοσοποιητικό μας σύστημα δεν αναγνωρίζει τα δικά του κύτταρα και όργανα και τα “βλέπει” ως ξένα, με αποτέλεσμα να τους επιτίθεται και να τα καταστρέφει.
Υπάρχουν καταγεγραμμένα πάνω 80 διαφορετικά αυτοάνοσα νοσήματα, μερικά εκ των οποίων είναι η σκλήρυνση κατά πλάκας, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η νόσος του Chron, ο ερυθηματώδης λύκος, ο αυτοάνοσος διαβήτης, η κοιλιοκάκη, η ψωρίαση και η αυτοάνοση ηπατίτιδα.
Στο σύνολο τους οι ασθενείς που νοσούν από κάποιο αυτοάνοσο νόσημα είναι πολύ περισσότεροι από όσους νοσούν από καρδιά ή από καρκίνο. Σύμφωνα με τον Αμερικάνικο Οργανισμό Αυτοάνοσων Ασθενειών (AARDA), 50 εκατομμύρια άτομα στις ΗΠΑ πάσχουν από αυτοάνοσα, 22 εκατομμύρια από καρδιολογικά νοσήματα και 9 εκατομμύρια από καρκίνο. Οι αριθμοί είναι αντίστοιχοι και για τον Ευρωπαϊκό πληθυσμό.
Οι περισσότερες ιατρικές μελέτες επιβεβαιώνουν ότι τα αυτοάνοσα νοσήματα προκαλούνται τόσο από κληρονομική προδιάθεση όσο και από παράγοντες που επηρεάζουν την λειτουργία του οργανισμού από την γέννηση και μετά, όπως η διατροφή, ο τρόπος ζωής, η άσκηση που έκανε ή δεν έκανε ένα άτομο, το ψυχογενές στρες που βίωσε ή βιώνει, τους τοξικούς παράγοντες που έχει εκτεθεί, την επιρροή του περιβάλλοντος που ζει, τις ελλείψεις σε συστατικά απαραίτητα για την λειτουργία και την ανάπτυξη του οργανισμού του, την επίδραση των φαρμάκων που έχει λάβει, την επίδραση ιών ή άλλων μικροοργανισμών.
Αναφορικά με το σημείο της κληρονομικής προδιάθεσης γνωρίζουμε πλέον ότι το DNA ενός οργανισμού δεν είναι στατικό, αλλά προσαρμόζεται στο περιβάλλον και στις συνθήκες που ζει και αναπτύσσεται ένας οργανισμός.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τα γονίδια εμπλέκονται στο 20% περίπου των αιτιών των κοινών ασθενειών, ενώ οι παράγοντες που επηρεάζουν την λειτουργία του οργανισμού από την γέννηση και μετά εμπλέκονται κατά 80%.
Αυτή η γνώση μας δίνει μια νέα, πρωτοποριακή προοπτική στους τρόπους αντιμετώπισης των αυτοάνοσων νοσημάτων, μέσω της Μεταβολικής Επιστήμης.
Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ: Μεταβολομική
Η Μεταβολομική Επιστήμη είναι ένας καινοτόμος κλάδος της ιατρικής που ασχολείται με την βαθύτερη κατανόηση και θεραπεία των αιτιών πίσω από τις αυτοάνοσες ασθένειες και μας επιτρέπει να αναπτύξουμε νέες πιο αποτελεσματικές προσεγγίσεις και θεραπείες για τα αυτοάνοσα νοσήματα.
Η Μεταβολομική λαμβάνει τις πληροφορίες που χρειάζεται για να διαγνώσει και να προτείνει την καταλληλότερη θεραπεία ανά περίπτωση αυτοάνοσου νοσήματος, από τα μικρά μόρια που λαμβάνουν μέρος στις χημικές αντιδράσεις μέσα στον ανθρώπινο οργανισμό. Αυτά τα μικρά μόρια, που ονομάζονται μεταβολίτες, ακολουθούν συγκεκριμένες διαδρομές στον οργανισμό μας (τα μεταβολικά μονοπάτια) και μας δίνουν πληροφορίες για το πως επηρεάζεται η λειτουργία των γονιδίων, για τους μηχανισμούς των ασθενειών και για την επίδραση που έχουν διαφορετικοί τρόποι ζωής, διατροφικοί παράγοντες, ελλείψεις σε βιταμίνες και άλλα συστατικά αλλά και το περιβάλλον σε διαφορετικά άτομα.
Τα πιο κοινά μεταβολικά μονοπάτια που εμπλέκονται είναι:
- Ο μεταβολισμός των λιπιδίων
- Ο μεταβολισμός της γλυκόζης
- Ο μεταβολισμός των αμινοξέων
- Η ανοσολογική απάντηση του οργανισμού
- Οι αντιφλεγμονώδεις μηχανισμοί
- Η οξειδωτική βλάβη
Όπως καταλαβαίνετε, ο ανθρώπινος οργανισμός είναι ένα πολύπλοκο βιολογικό σύστημα και πρέπει να το διαχειριστούμε συνολικά ώστε να δώσουμε αποτελεσματικές απαντήσεις και λύσεις.
Η Μεταβολομική χρησιμοποιείται σήμερα ευρέως:
- στη διάγνωση ασθενειών
- στον εντοπισμό των μεταβολικών αιτιών των ασθενειών
- στον εντοπισμό αποτελεσματικών θεραπειών που αφορούν στη διατροφή, στον τρόπο ζωής, στις ελλείψεις του οργανισμού, και στη φαρμακευτική έρευνα και θεραπεία.
ΠΗΓΗ: www.onmed.gr , drtsoukalas.gr