«Έι, πρέπει να φας όλο σου το φαγητό»
Αυτά ήταν τα λόγια που είπες όταν βάλαμε ευγενικά τα πιάτα μας στο τραπέζι. Χαμογέλασα ευγενικά, σου ζήτησα ζεστή σοκολάτα με κρέμα και σε ευχαρίστησα για την εξυπηρέτησή σου. Πρόσεξα την αντίδραση του γιου μου που χαμογέλασε άβολα και χώθηκε πιο βαθιά μέσα στην καρέκλα, προσπαθώντας να αποφύγει τα λόγια και τις ματιές σου.
Αφού έφυγες από το τραπέζι μας, κοίταξα το γιο μου και του είπα: « Το ξέρεις, το μόνο που ήθελε ήταν να είναι ευγενική όταν σου είπε να φας όλο σου το φαγητό. Κατάλαβες τι θέλω να πω»; Με κοίταξε χαμογελώντας: « Ναι, το μόνο που προσπαθούσε είναι να φαίνεται καλή».
Πριν φτάσουν τα πιάτα μας, ο γιος μου μού είπε πως είχε ήδη χορτάσει. Και αυτό αφού ήπιε μόλις λίγες γουλιές από το παιδικού μεγέθους ποτήρι με μιλκσέικ που είχε παραγγείλει με ενθουσιασμό όταν μας έβαλες να καθίσουμε.
Φάγαμε το γεύμα μας χωρίς να μιλάμε πολύ, βυθισμένοι με ευχαρίστηση στον κόσμο μας ο καθένας. Έφαγε τη φέτα με το μπέικον και αυτό ήταν κατόρθωμα, καθώς συνήθως τρώει μόνο την πίτσα με το τυρί. Χειροκρότησα με ενθουσιασμό που έφαγε κάτι που δεν το προτιμάει σχεδόν ποτέ και του είπα ότι θα του φτιάξω ένα νόστιμο σάντουιτς με το τοστ που είχε αφήσει και με αυγά ομελέτα. Τότε, απάντησε στα γρήγορα: « Μα, μαμά, δεν θα το φάω». Αγχώθηκε και μόνο στη σκέψη ότι έπρεπε να τελειώσει το σάντουιτς κάποια στιγμή, κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Τον διαβεβαίωσα ότι δεν ήταν απαραίτητο να το φάει το σάντουιτς αλλά πως θα το παίρναμε στο σπίτι, σε περίπτωση που το ζητούσε.
Ο γιος μου κοιτούσε συνεχώς την ώρα, ανυπομονώντας να τελειώσω το γεύμα μου και να φύγουμε. Του εξήγησα υπομονετικά πως δεν υπήρχε περίπτωση να βιαστώ και πως θα φεύγαμε στις 11.15.
Στις 11.07, έφερες τη ζεστή μου σοκολάτα και κοίταξες το πιάτο του γιου μου. «Ω, ούτε άγγιζες το φαγητό σου. Πρέπει να το φας όλο, μη σπαταλάς τα χρήματα της μαμάς», του είπες.
Χαμογέλασες και σου απάντησα: «Δεν πειράζει να μη φάει όλο του το φαγητό. Αντιμετωπίσει αισθητηριακές δυσκολίες. Σας παρακαλώ, φέρτε μου το λογαριασμό». Όμως εσύ, συνέχιζες να τον κοιτάς και του είπες ότι πρέπει τουλάχιστον να πιει όλο το μιλκσέικ. Μετά έφυγες, αγνοώντας το γεγονός ότι τα σχόλιά σου είχαν γίνει τώρα αδιάκριτα.
Τότε, κοίταξα το γιο μου και τον ρώτησα: « Αυτό σου ακούστηκε ευγενικό»;Κούνησε το κεφάλι του αρνητικά.
Επικροτώ ολόθερμα τη σιωπηλή του αντίδραση και του εξήγησα πως τα σχόλιά σου ήταν αδιάκριτα και προσβλητικά. Τον έκανες να νιώσει άβολα που δεν μπορούσε να φάει. Αυτό που αρχικά θεωρήσαμε ευγενικό ήταν εν τέλει μία αντιεπαγγελματική και αδιάκριτη στάση. Με ρώτησε: « Μαμά, τι σημαίνει αδιάκριτος»;
Αυτό είναι κάτι συνηθισμένο για μας. Επεξηγώ ό,τι συναντάει ο γιος μου στη ζωή του με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορεί να τα κατανοήσει. Του εξήγησα τι σημαίνει «αδιάκριτος» με απλό τρόπο, στα μέτρα του, λέγοντάς του πως η λέξη χαρακτηρίζει κάποιον που λέει πράγματα και συμπεριφέρεται με τέτοιο τρόπο ώστε κάνει τους άλλους να νιώθουν άβολα. Είναι εκείνη η κατάσταση κατά την οποία αισθανόμαστε άβολα όταν κάποιος επεμβαίνει στην προσωπική μας ζωή αν και δεν τον ενδιαφέρει και δεν τον επηρεάζει άμεσα.
Ο γιος μου κούνησε το κεφάλι του καταφατικά, δείχνοντας πως το κατάλαβε. Τον ρώτησα τότε: « Πιστεύεις πως πρέπει να εξηγήσω στη σερβιτόρα πως τα σχόλιά της ήταν αδιάκριτα»;
Με κοίταξε με τα ευγενικά του μάτια και μου είπε: «Όχι, δεν χρειάζεται. Είμαι σίγουρος πως κάποιος άλλος θα το κάνει».
Όμως, λίγα λεπτά αργότερα επέστρεψες για να καθαρίσεις το τραπέζι μας και μας έφερες το λογαριασμό. Πλήρωσα και, παρόλη την ενόχλησή μου με τα προσβλητικά σου σχόλια, σου έδωσα μεγαλύτερο φιλοδώρημα από το συνηθισμένο. Και ακόμη και τότε, δεν κατάλαβες. Κοιτώντας με, καθάρισες το πιάτο του γιου μου και το μισογεμάτο ποτήρι με το μιλκσέικ και χωρίς κανέναν ενδοιασμό του ξαναείπες: « Ούτε καν το μιλκσέικ σου δεν ήπιες». Τον έκανες και πάλι να αισθανθεί άβολα!
Θέλησα να σε επιπλήξω αλλά κατάφερα να παραμείνω ψύχραιμη. Σε κοίταξα και σου απάντησα: « Σου είπα πως δεν είναι ανάγκη να τελειώσει το γεύμα του ή το μιλκσέικ. Τα συνεχή σου σχόλια και οι ερωτήσεις σου για το αν έφαγε ή ήπιε δείχνουν αδιακρισία και ειδικά αφότου σου είπα ότι αντιμετωπίζει αισθητηριακές δυσκολίες» .
Με κοίταξες ανέκφραστη. Ίσως δεν είχες ξανακούσει τον όρο «αισθητηριακές δυσκολίες». Παρόλα αυτά, όμως, μου ανταπάντησες και πάλι: «Τουλάχιστον ήπιε το περισσότερο μιλκσέικ». Τότε, έφτασα στα όριά μου και σου απάντησα ευγενικά πως ο γιος μου έχει αυτισμό, τρώει πολύ λίγο και αυτό δεν με ενοχλεί και εσένα δεν θα πρέπει να σε ενδιαφέρει καθόλου.
Χαμογέλασες υποτιμητικά και μας είπες να έχουμε μία καλή μέρα. Το μόνο που με ενδιέφερε ήταν το πόσο άβολα και ανήσυχα ένιωσε ο γιος μου εξαιτίας σου, στο μοναδικό μέρος όπου μπορούμε να καθίσουμε και απλώς να απολαμβάνουμε το φαγητό μας και την παρέα του ενός προς τον άλλο χωρίς να μας ενδιαφέρει τίποτα άλλο στον κόσμο. Βγήκαμε έξω χωρίς να έχουμε απολαύσει τίποτα.
Ο λογαριασμός σήμερα ήταν κατά πολύ υψηλότερος από αυτόν που περίμενα. Δοκίμασες την υπομονή μου και τα όριά μου όταν έκανες το γιο μου να αισθανθεί άβολα σε έναν χώρο που θα έπρεπε να είναι φιλικός προς τα παιδιά. Την επόμενη φορά, να κάνεις απλώς τη δουλειά σου χωρίς να κρίνεις.
Επιμέλεια κειμένου: Σωτηριάδου Χριστίνα