Υπάρχει μία κοινή παρανόηση ότι η νόσος του Αλτσχάιμερ και η άνοια είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Ωστόσο, δεν ισχύει κάτι τέτοιο.
Η άνοια είναι ένας όρος – ομπρέλα που περιλαμβάνει πολλά συμπτώματα, από διαταραχή της σκέψης μέχρι την απώλεια μνήμης. Η άνοια συνήθως συσχετίζεται με την ηλικία. Επίσης, ενδέχεται να προκαλείται από πολλές ασθένειες, από κατάχρηση φαρμάκων ή αλκοόλ ή ακόμη και από έλλειψη βιταμινών. Από την άλλη, το Αλτσχάιμερ είναι ένας λόγος εμφάνισης της άνοιας και μάλιστα ευθύνεται για το 60 – 80% όλων των περιπτώσεων άνοιας. Πρόκειται για μία συγκεκριμένη μορφή άνοιας και κάποια από τα χαρακτηριστικά του είναι η διαταραχή στη σκέψη και στη μνήμη, οι διαταραχές του λόγου και η σύγχυση.
Ενώ κάποιες μορφές άνοιας είναι προσωρινές ή αναστρέψιμες, το Αλτσχάιμερ δυστυχώς δεν είναι . Πρόκειται για μία εκφυλιστική και ανίατη ασθένεια και γι’ αυτό είναι σημαντική η υποστήριξη προς τους ερευνητές που προσπαθούν να το αλλάξουν αυτό. Παρόλο που δεν υπάρχει μέχρι σήμερα αποδεδειγμένη μορφή πρόληψης για οποιοδήποτε είδος άνοιας, οι επιστήμονες συμφωνούν πως ο καλύτερος τρόπος για να αποφευχθεί η εκφύλιση του εγκεφάλου είναι να διατηρείτε το μυαλό σας υγιές και σε εγρήγορση. Παρακάτω, αναφέρουμε 7 τρόπους με τους οποίους μπορείτε να φροντίσετε τα κύτταρα του εγκεφάλου σας.
- Αποφεύγετε την κατανάλωση ουσιών που βλάπτουν τον εγκέφαλο. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και φαρμάκων (συνταγογραφούμενων και μη) βλάπτει τα κύτταρα του εγκεφάλου. Παρομοίως, το κάπνισμα αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την καρδιά και τον εγκέφαλο όπως και για εγκεφαλικό επεισόδιο, που αποτελούν με τη σειρά τους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της άνοιας. (Σημείωση: εάν πρέπει να πιείτε αλκοόλ, προτιμήστε το κόκκινο κρασί. Τα συστατικά που περιέχονται στη φλούδα των μωβ σταφυλιών προστατεύουν τα κύτταρα του εγκεφάλου από τις τοξικές συνέπειες του οξειδωτικού στρες και του αμυλοειδούς Β).
- Διατηρείτε τον εγκέφαλό σας σε εγρήγορση. Είναι πολύ εύκολο να αφήσουμε τον εγκέφαλό μας να «τεμπελιάσει». Χρησιμοποιούμε ηλεκτρονική διόρθωση ορθογραφίας, κομπιουτεράκι για αριθμητικές πράξεις, γκουγκλάρουμε ονόματα τηλεοπτικών προγραμμάτων που δεν μπορούμε να θυμηθούμε…. Ωστόσο, είναι προτιμότερο να καλλιεργείτε το μυαλό σας. Οι νευρώνες του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη μνήμη πρέπει να παραμείνουν ενεργοί για να είναι δυνατοί. Την επόμενη φορά που δεν θα μπορείτε να θυμηθείτε κάτι, προσπαθήστε να ακολουθήσετε τη σκέψη σας με λογική σειρά μέχρι να βρείτε τις πληροφορίες που ζητάτε. Παρομοίως, δοκιμάστε να διαβάσετε κάποιο βιβλίο αντί να δείτε τηλεόραση ή να ακούσετε διαδικτυακό ραδιόφωνο. Δοκιμάστε να λύνετε παζλ καθημερινά. Είναι ένας ευχάριστος τρόπος για να χαλαρώσετε καθώς έτσι ενδυναμώνονται οι ήδη υπάρχουσες συνάψεις του εγκεφάλου σας και προωθείται η δημιουργία νέων.
- Μάθετε κάτι νέο. Για να δημιουργηθούν νέες συνάψεις στον εγκέφαλό σας, δοκιμάστε να μάθετε κάτι νέο. Εάν δοκιμάσετε να μάθετε μία καινούρια γλώσσα ή μουσικό όργανο σε μεγάλη ηλικία, θα γίνουν θαύματα στον εγκέφαλό σας.
- Να κοιμάστε επαρκώς. Η έλλειψη ύπνου προκαλεί αρνητικές συνέπειες στον εγκέφαλο και το σώμα μας. Είναι σημαντικό να κοιμάστε καλά. Ο καθένας έχει διαφορετικές ανάγκες όμως οι 8 ώρες βραδινού ύπνου είναι απαραίτητες. Αυτό δεν είναι πάντα εφικτό είναι όμως σημαντικό να δοκιμάσετε να έχετε ένα σταθερό πρόγραμμα ύπνου. Έτσι, το σώμα σας θα έχει το χρόνο να χαλαρώσει και να ανανεώσει τα κύτταρά του και ο εγκέφαλός σας θα σας ευγνωμονεί.
- Παραμένετε κοινωνικοί. Οι κοινωνικές σχέσεις βοηθούν τον εγκέφαλό σας να παραμείνει δυνατός και υγιής. Δοκιμάστε να τον εξασκήσετε με τις κοινωνικές σχέσεις. Παίξτε επιτραπέζια παιχνίδια ή χαρτιά με τους φίλους ή την οικογένειά σας.
- Ακολουθείτε μία ισορροπημένη διατροφή. Η υγιεινή διατροφή βοηθάει την καρδιά να παραμείνει υγιής και συνεπώς υγιής παραμένει και ο εγκέφαλος μέσω της παροχής αίματος. Ο κίνδυνος για εμφάνιση καρδιακών παθήσεων συσχετίζεται στενά με την πιθανότητα για έκπτωση της γνωστικής ικανότητας. Έχει αποδειχθεί πως η διατροφή που είναι πλούσια σε Ω3 λιπαρά οξέα καθώς και στις βιταμίνες C, B, D και Ε βελτιώνουν τη νοητική ικανότητα ενώ η διατροφή που είναι πλούσια σε λίπη trans συντελεί αρνητικά στη νοητική ικανότητα. Σύμφωνα με μία έρευνα, τα λιπαρά ψάρια όπως ο σολομός, το σκουμπρί και ο τόνος σχετίζονται με μειωμένο επίπεδο εμφάνισης Αλτσχάιμερ, έπειτα από 9 χρόνια συνεχούς κατανάλωσης. Όλα αυτά τα ψάρια είναι πλούσια σε Ω3 λιπαρά οξέα.
- Διατηρηθείτε σε φόρμα. Για να έχετε υγιή καρδιά πρέπει να έχετε και υγιές σώμα. Ποτέ δεν είναι αργά για να αλλάξετε τον τρόπο ζωής σας. Ωστόσο, όσο νωρίτερα τόσο καλύτερα. Η σωματική καλή κατάσταση από νέα ηλικία συντελεί στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης αγγειακής άνοιας και της νόσου του Αλτσχάιμερ.
Σήμερα, ο κόσμος μας είναι «βολικός» και είναι πολύ εύκολο να αφήσουμε του μυαλό μας ελεύθερο χωρίς να το ζορίζουμε. Εάν ακολουθήσετε τις παραπάνω συμβουλές, θα συμβάλετε στη δημιουργία νέων εγκεφαλικών κυττάρων και στην ομαλή ροή του αίματος στο κεφάλι σας. Υπάρχει επίσης κάποια σύνδεση μεταξύ του υψηλού επιπέδου εκπαίδευσης και του χαμηλού κινδύνου για εμφάνιση άνοιας και οι ειδικοί πιστεύουν ότι αυτό οφείλεται στην αυξημένη δραστηριότητα του εγκεφάλου και τις ενδυναμωμένες συνάψεις των νευρώνων. Δεν χρειάζεται να έχετε λάβει επίσημη εκπαίδευση ή να έχετε πρόσβαση σε πολλές πηγές για να διατηρηθεί ο εγκέφαλός σας υγιής από μόνος του. Γίνετε μέλος σε μία βιβλιοθήκη, λύνετε σταυρόλεξα, παίζετε σκραμπλ με τους φίλους σας ή απομνημονεύετε λογαριασμούς από το σουπερμάρκετ. Παρόλο που δεν υπάρχει επιβεβαιωμένος τρόπος για την παρεμπόδιση του Αλτσχάιμερ ή της άνοιας, εάν ο εγκέφαλός σας παραμείνει υγιής, τα συμπτώματα ίσως καθυστερήσουν και ο νους σας θα διατηρηθεί σε καλή κατάσταση για περισσότερο καιρό.
Επιμέλεια κειμένου Σωτηριάδου Χριστίνα
Γ.Δ