Ο Έλληνας που “κρύβεται” πίσω από την εφεύρεση Eye Harp και αλλάζει τα δεδομένα στη μουσική και την αναπηρία παγκοσμίως, σε μια συνέντευξη εφ’όλης της ύλης!
Η ιδέα πυροδοτήθηκε το 2010 και ξεκίνησε να υπάρχει από το Μάρτιο του 2011. Μοναδικός συνεργάτης ο καθηγητής που έκανε το μάστερ μαζί του. Ο Ζαχαρίας Βαμβακούσης, είναι 33 ετών, ζει στη Βαρκελώνη εδώ και χρόνια και είχαμε μια κουβέντα για την εφεύρεση του, το Eye Harp! Συζητήσαμε για τις συνθήκες που επικρατούν στην Ισπανία στο θέμα της αναπηρίας, αλλά και τι είναι αυτό που τον ενοχλεί στην Ελλάδα που αγαπά.
Διαθέτει μια έμφυτη ευγένεια και έχει όμορφες αλλά πραγματοποιήσιμες ιδέες και οράματα, αρκεί να του δοθεί η δυνατότητα να τις κάνει πράξη. Έχω πάρει πολλές συνεντεύξεις και ως επί το πλείστον οι περισσότεροι(ακόμα και όσοι δουλεύουν με Αμεα) τους αναφέρουν ως άτομα με ειδικές ανάγκες. Ο Ζαχαρίας ΟΥΤΕ μια φορά δεν έκανε αυτό το λάθος και αυτό αποδεικνύει πως ασχολείται με την αναπηρία με βαθύ σεβασμό προς τον άνθρωπο.
Σας παρουσιάζω τον Έλληνα που “κρύβεται” πίσω από την εφεύρεση Eye Harp και αλλάζει τα δεδομένα στη μουσική και την αναπηρία σε όλο τον κόσμο με την πρωτοτυπία του. Το μέλλον είναι εδώ!
Πως ξεκίνησε η ιδέα για το Eye Harp?
Έχω σπουδάσει πληροφορική και από μικρός ασχολούμαι και έχω σπουδάσει μουσική. Η ιδέα ξεκίνησε πρώτη φορά όταν ήμουν στο στρατό και ένας φίλος είχε ένα ατύχημα με μηχανή και στην αρχή δε ξέραμε αν θα κουνήσει ξανά τα χέρια του, καθώς και ο ίδιος είναι μουσικός(παίζει λύρα). Καθώς ήταν σε καταστολή στην αρχή ήταν ένα σοκ για μένα και σκεφτόμουν πως θα ζήσει τώρα αυτός ο άνθρωπος χωρίς να παίζει μουσική όταν ήταν κάτι σημαντικό για εκείνον; Άρχισα να αναρωτιέμαι και για εμένα τον ίδιο, τι θα γίνει αν μια μέρα δεν μπορώ να παίξω μουσική; Επειδή η μουσική για εμένα προσωπικά είναι πολύ σημαντική όπως και για άλλους ανθρώπους
Μετά είδα την ταινία «Η θάλασσα μέσα μου», όπου το θέμα είναι κάποιος άνθρωπος που είναι τετραπληγικός και ήθελε να αυτοκτονήσει. Με προβλημάτισε ακόμα περισσότερο και σκέφτηκα τι είναι αυτό που λείπει από αυτούς τους ανθρώπους; Και κατέληξα στην υπόθεση ότι μάλλον αυτό που λείπει είναι η ικανότητα να φαίνονται χρήσιμοι στους υπόλοιπους! Όχι μόνο να είναι ανεξάρτητοι αλλά να μπορούν να βοηθήσουν και τους άλλους με κάποιο τρόπο. Και τι πιο ωραίο να μπορέσεις να προσφέρεις τη μουσική σου σε άλλους! Με αυτές τις ανησυχίες ώστε να βρω και εγώ να κάνω μια δουλειά που θεωρώ ότι θα είχε νόημα, που θα με γεμίζει και εμένα, γιατί οι δουλειές που σε γεμίζουν είναι αυτές που σε κάνουν να νιώθεις ότι κάνεις κάποιον άλλον χαρούμενο.
Ξεκίνησα το μάστερ στη μουσική τεχνολογία έχοντας ήδη στο μυαλό μου ότι θέλω να ασχοληθώ με προσβάσιμα μουσικά όργανα. Δυσκολεύτηκα να βρω καθηγητή να μου κάνει επίβλεψη επειδή κανείς δεν είχε εμπειρία πάνω σε αυτό το θέμα. Παρόλο που ο πρώτος καθηγητής σαν να με αποθάρρυνε λίγο από αυτό, μπόρεσα και βρήκα. Είδα εκείνη την περίοδο ένα άλλο προτζέκτ: κάποιος ζωγράφιζε με μια εφαρμογή και λέω για να μπορεί κάποιος να κάνει γκράφιτι, γιατί να μην κάνω μια εφαρμογή που θα παίζει μουσική; Γίνεται γιατί να μη γίνεται, εφόσον η ακρίβεια είναι σχετικά καλή, ξέρουμε που κοιτάς, είναι θέμα του να σχεδιάσουμε μια διεπαφή που να το επιτρέπει.
Πως ακριβώς λειτουργεί το Eye Harp;
Το πρώτο που χρειαζόμαστε είναι μια συσκευή που να γνωρίζει που κοιτάμε. Είναι μια κάμερα που μπαίνει κάτω από την οθόνη του υπολογιστή και διαθέτει 2 φώτα υπέρυθρων και βρίσκει τις αντανακλάσεις του ματιού και εντοπίζει που είναι η ίριδα και ξέρει που κοιτάς. Το καλό είναι πως πλέον υπάρχουν οικονομικές κάμερες με μεγάλη ακρίβεια και πιο οικονομικές από όταν ξεκίνησα εγώ. Το κόστος έχει πέσει επειδή αρχίζουν και μπαίνουν αυτές οι τεχνολογίες στο ευρύ κοινό δεν είναι μόνο για ανθρώπους με αναπηρίες.
Η δουλειά μου ξεκινά στο να σχεδιάσω κάτι που να μπορείς να παίξεις μουσική με μια εκφραστικότητα σχετικά. Αποτελείται από 2 διαφορετικές οθόνες – επαφές. Η μια είναι για να φτιάχνεις arpeggio(αλληλουχία από νότες που επαναλαμβάνονται) και σε αυτή την περίπτωση έχεις ένα πλέγμα από νότες και τις κοιτάς για περίπου 700milisec και τις διαλέγεις μια-μια. Η άλλη διεπαφή όπου έχεις τις νότες γύρω από ένα κύκλο, στην περίμετρο και εσύ κοιτάς στο κέντρο. Δεν παίζει τίποτα, αλλά με το που κοιτάς την περιφέρεια π.χ. τη νότα Ντο, ακούγεται. Οπότε χειρίζεσαι το χρόνο και πρέπει να κοιτάξεις τη νότα ακριβώς την ώρα που θες να την παίξεις.
Μπορεί να ηχογραφηθεί το αποτέλεσμα από τον χρήστη;
To Eye Harp παράγει ήχους με 2 τρόπους. Ο βασικός που υλοποίησα έχει ένα συνθεσάιζερ μέσα στο λογισμικό. Απλά είναι εντελώς ηλεκτρονικός και όχι φυσικός ήχος. Αλλά δουλεύει επίσης ως midi controller δηλαδή σαν μια συσκευή που στέλνει μηνύματα σε μια γεννήτρια ήχων. Θα πρέπει ο χρήστης να κάνει εγκατάσταση ένα άλλο πρόγραμμα το οποίο θα έχει μέσα ήχους από πιάνο, σαξόφωνο κλπ. Να επιλέξει τους ήχους και όπως με ένα ηλεκτρονικό πιάνο που εγώ πατάω τις νότες και τις παίζει ο υπολογιστής, ακριβώς το ίδιο. Σε αυτή την περίπτωση μπορείς να το ηχογραφήσεις μέσω του εξωτερικού προγράμματος που παράγει τους ήχους.
Το πρόγραμμα είναι δωρεάν και πως το βρίσκει ο ενδιαφερόμενος;
Ναι είναι δωρεάν και ανοιχτού κώδικα. Μπορεί να το βρει κάποιος στο http://theeyeharp.org και υπάρχει εκεί σύνδεσμος για να πάει στο https://github.com. Εκεί υπάρχουν οδηγίες για την εγκατάσταση. Για την ώρα τρέχει μόνο σε Windows.
Αυτή τη στιγμή το συντηρώ όλο μόνος μου αλλά έχω και άλλη δουλειά ως βασική, οπότε είναι θέμα ελεύθερου χρόνου για να το εξελίξω.
Από εδώ και πέρα, τι θα μπορούσε να σε βοηθήσει στην ουσία για να το εξελίξεις: Να βρεθεί χρηματοδότης ή να το αγοράσει μια μεγάλη εταιρεία;
Προτεραιότητα μου είναι να παραμείνει για τους χρήστες δωρεάν. Όποιος θέλει να το χρησιμοποιήσει να μην είναι περιορισμός ότι δεν έχει χρήματα να το αγοράσει. Το καλύτερο σενάριο που έχω βρει είναι να διεκδικήσουμε ευρωπαϊκά κονδύλια. Αυτή τη στιγμή υπάρχει ένα πρόγραμμα που λέγεται Horizon 2020 και έχει βγει μια προκήρυξη για τεχνολογίες προσβασιμότητας. (https://ec.europa.eu/programmes/horizon2020)
Θα κάνουμε μια πρόταση για ότι έχουμε ήδη και ότι θέλουμε να το μεγαλώσουμε με διάφορους τρόπους και να μη μείνουμε μόνο στο Eye Harp. Να δημιουργήσουμε και άλλες διεπαφές που θα είναι καλύτερες για να τις χειρίζεται κάποιος ίσως με το κεφάλι ή περιορισμένη κίνηση στα χέρια τους και να ασχοληθούμε με την προσβασιμότητα ώστε να παίζει κάποιος μουσική. Όλοι να παίζουν μουσική εκφραστικά και με διάφορους τρόπους.
Δύσκολο και χρονοβόρο το έργο σου, ειδικά εφόσον το δουλεύεις μόνος σου και με τη βοήθεια του καθηγητή σου μόνο.
Αυτή τη περίοδο που έχει δημοσιευτεί περισσότερο το θέμα και μιλώντας με ανθρώπους από όλο τον κόσμο, για το πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει σε διαφορετικές συσκευές, χρειάζεται κάποιος να είναι full time(πλήρες ωράριο) και τεχνολογική υποστήριξη και ανάπτυξη.
Για μένα το πιο ιδανικό ακόμα και αν δεν χρηματοδοτηθεί η έρευνα, είναι να γίνει ένα δίκτυο ανθρώπων, ακόμα και σε μορφή ΜΚΟ ή crowd funding(η χρηματοδότηση από το πλήθος). Να δεχόμαστε αιτήσεις για όποιον έχει ανάγκη να παίξει μουσική. Εμείς να βγάζουμε το κόστος και να κάνουμε για αυτή την περίπτωση ή και άλλες crowd fund. Εγώ πιστεύω ότι αν αυτό το δίκτυο γίνει γνωστό σε παγκόσμιο επίπεδο, πιστεύω ότι εύκολα θα μαζεύονται χρήματα και μπορεί να μεγαλώσει ώστε όλη η κοινωνία να βοηθήσει πολίτες. Εκεί που απουσιάζει το κράτος ουσιαστικά, αναλαμβάνουν μια πρωτοβουλία οι πολίτες.
Ένα όραμα που έχω ως μουσικός, είναι όλα αυτά τα όργανα να ξεκινήσουν να χρησιμοποιούνται στα Ωδεία. Δηλαδή όπως εγώ πηγαίνω σε ένα Ωδείο και λέω θέλω να μάθω κιθάρα, να μπορεί να πηγαίνει κάποιος και να λέει θέλω να μάθω Eye Harp. Ή να φτιάξουμε σε κάθε πόλη ένα Ωδείο που να είναι για ανθρώπους με αναπηρίες σε συνεργασία με μουσικοθεραπευτές.
Επιστροφή στην Ελλάδα, το σκέφτεσαι, είναι στα μελλοντικά σου σχέδια;
Εμένα τα σχέδια μου είναι να συνεχίσω να κάνω αυτό που μου αρέσει, όπως θέματα προσβασιμότητας ανθρώπων με αναπηρίες στη μουσική. Αν θα μπορούσε να μου προσφέρει τα προς το ζην είτε Ισπανία(Βαρκελώνη) είτε Ελλάδα θα ήμουν ευχαριστημένος. Αλλά δε θα με ενοχλούσε να μείνω και στην Ισπανία, δεν είναι άσχημα εδώ.
Νομίζω, με όσα γνωρίζω, ότι είναι κάπως πιο προσιτή σαν χώρα στα Αμεα, εν συγκρίσει με την Ελλάδα.
Αρκετά! Είναι μια από τις πιο προσβάσιμες πόλεις η Βαρκελώνη.
Από την εμπειρία σου, θέλω να μου πεις τη διαφορά στο σεβασμό από τους ανθρώπους προς τα Αμεα. Γιατί η προσωπική μου άποψη είναι ότι το θέμα πρόσβασης πάντα από εκεί ξεκινάει, από το σεβασμό.
Στην Ελλάδα υπάρχει πρόβλημα σεβασμού γενικότερα, δεν είναι μόνο προς τους ανθρώπους με αναπηρίες. Τα Χριστούγεννα που ήμουν στην Ελλάδα για διακοπές, μπαίνω σε ένα τρόλεϊ και ο οδηγός κάπνιζε την ώρα που οδηγούσε. Αυτά τα πράγματα μου φαίνονται αδιανόητα. Ναι μεν μερικοί κανόνες και νόμοι μπορεί να είναι υπερβολικοί και παράλογοι σε κάποιες χώρες, αλλά το να μη δίνεις το παράδειγμα σου πχ ότι εγώ δε καπνίζω γιατί αλλιώς θα κάπνιζαν όλοι εδώ μέσα και θα γινόταν πανικός, δείχνει κάποια έλλειψη παιδείας.
Υπάρχουν άνθρωποι με άσθμα και τους αποκλείεις να βγουν σε ένα μπαρ. Το ίδιο και με όσους χρησιμοποιούν αμαξίδιο. Τους αποκλείεις να κυκλοφορούν γιατί δεν υπάρχουν ράμπες να ανεβοκατέβουν τα πεζοδρόμια ή να είναι μεγάλα ώστε να κινηθούν. Και δεν είναι ότι οι Έλληνες δεν είναι καλοί άνθρωποι. Αν έρθει κάποιος και σου πει θέλω τη βοήθεια σου είναι καλύτεροι από τους Ευρωπαίους. Αλλά νομίζω δε σκέφτονται λίγο παραπέρα.
Η μόνη λύση είναι να πέσει ράβδος όπως γίνεται και εδώ. Ένα από τα σημαντικότερα έσοδα του Δήμου είναι τα πρόστιμα. Να πέφτουν εύκολα και να μη γίνεται να τα ακυρώσεις ή να τα σβήσεις. Είναι ντροπή να υπάρχουν αυτά.
Με βρίσκεις απόλυτα σύμφωνο σε αυτό. Η νομοθεσία υπάρχει στην Ελλάδα αλλά δυστυχώς δεν εφαρμόζεται ποτέ το γράμμα του νόμου. Μόνο έτσι μπορεί να μάθει κάποιος, όχι μόνο ο Έλληνας. Είμαι της άποψης ότι αν δεν μπορείς να σέβεσαι πιο καλά να φοβάσαι. Οπότε πιο καλά να φοβάται μέχρι να μπει στη συνείδηση του. Πολλές φορές λέμε ότι φταίει το κράτος αλλά δεν αντιλαμβανόμαστε ότι εμείς είμαστε το μεγαλύτερο κομμάτι του κράτους.
Ένα μέρος της ευθύνης πέφτει σε όλους μας. Δε θα είχαμε τέτοιο πρόβλημα με τα αμάξια αν είχαμε καλύτερες συγκοινωνίες. Στη Βαρκελώνη δεν παρκάρουν να κλείσουν ράμπες αλλά το μετρό είναι καλύτερο και εξυπηρετεί περισσότερο κόσμο.
Δείτε εδώ τη συνέντευξη που έδωσε στο Reuters τον περασμένο Δεκέμβριο.
Βογιατζής Ηλίας / Αποκλειστικά για το www.newsitamea.gr
ΖΩΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΗΡΙΑ