Έχετε αναρωτηθεί ποτέ αν υπάρχει τρόπος να απαλλαγούμε από τα λιπώδη κύτταρα του σώματος, στα οποία αποθηκεύεται το περίσσιο σωματικό λίπος; Η απάντηση ως φαίνεται είναι αρνητική, διότι ο αριθμός τους μεταβάλλεται μόνο προς μία κατεύθυνση: προς τα πάνω.
Όπως αναφέρει η εφημερίδα «New York Times», τα λιπώδη κύτταρα (ή λιποκύτταρα) αυξάνονται κατά την παιδική ηλικία και την εφηβεία ακολουθώντας την ανάπτυξη του οργανισμού, ενώ γενικώς σταθεροποιούνται μετά την ενηλικίωση.
Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι είναι στάσιμα, διότι έχουν την ικανότητα να αλλάζουν εκπληκτικά πολύ το μέγεθός τους, αναλόγως με την αύξηση ή την απώλεια σωματικού βάρους. Όπως, εξάλλου, συμβαίνει με όλα τα σωματικά κύτταρα, έτσι και τα λιποκύτταρα πεθαίνουν όταν ολοκληρώσουν τον κύκλο της ζωής τους.
Ο τελικός αριθμός τους, όμως, παραμένει σταθερός διότι «συνήθως, όταν πεθαίνουν τα παλαιά λιποκύτταρα, αντικαθίστανται από νέα» λέει ο δρ Μάικλ Τζένσεν, καθηγητής Ενδοκρινολογίας και ειδικός σε θέματα παχυσαρκίας στην Κλινική Μάγιο, στο Ρότσεστερ της Μινεσότα.
Ο ρυθμός του κυτταρικού θανάτου και της παραγωγής νέων κυττάρων είναι σχεδόν ίδιος και έτσι σε ετήσια βάση πεθαίνει το περίπου 10% των λιποκυττάρων για να αντικατασταθεί από ανάλογο ποσοστό νέων λιπωδών κυττάρων.
Ακόμα και μεταξύ των ασθενών που υποβάλλονται σε βαριατρικές χειρουργικές επεμβάσεις χάνοντας πάρα πολλά κιλά, ο αριθμός των λιποκυττάρων παραμένει ίδιος, σύμφωνα με αρκετές μελέτες. Οι άνθρωποι αυτοί αδυνατίζουν, όμως, διότι τα λιποκύτταρά τους συρρικνώνονται σημαντικά.
Λιποαναρρόφηση
Απώλεια βάρους, αν και σαφώς μικρότερη, επιτυγχάνεται και με τη λιποαναρρόφηση, με τη βοήθεια της οποίας αφαιρούνται λιποκύτταρα από συγκεκριμένες περιοχές του σώματος για να επιτευχθεί τοπικό αδυνάτισμα. Αν και με τη μέθοδο αυτή μειώνεται τοπικά ο αριθμός των λιποκυττάρων, μελέτες έχουν δείξει ότι τυπικά μέσα σε έναν χρόνο ανακτάται το λίπος που αφαιρέθηκε. Ωστόσο παραμένει άγνωστο αν αυτό οφείλεται στη δημιουργία νέων λιποκυττάρων ή στην αύξηση του μεγέθους των υπαρχόντων.
Το σίγουρο είναι ότι οι παχύσαρκοι διαθέτουν περισσότερα λιποκύτταρα απ’ όσα οι αδύνατοι, ενώ αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι ο αριθμός των λιποκυττάρων τους αυξάνεται όταν ανακτούν το βάρος που χάνουν με δίαιτα ή/και γυμναστική.
«Το γεγονός ότι ο αριθμός των λιποκυττάρων μπορεί να αυξηθεί αλλά όχι να μειωθεί, ως φαίνεται συμβάλλει στην τάση του οργανισμού να ανακτά το χαμένο βάρος έπειτα από το αδυνάτισμα» λέει η δρ Κίρστυ Λ. Σπάλντινγκ, από το Τμήμα Κυτταρικής & Μοριακής Βιολογίας του Ιατρικού Πανεπιστημίου Καρολίνσκα, στη Σουηδία, η οποία προ ετών ανακάλυψε τον κύκλο ζωής και την αντικατάσταση των λιποκυττάρων.
Οι συνέπειες από το αδυνάτισμα
Όπως εξηγεί η δρ Σπάλντινγκ, τα λιποκύτταρα έχουν ως κύριο ρόλο να αποθηκεύουν ενέργεια με τη μορφή λίπους, αλλά εκκρίνουν και πρωτεΐνες και ορμόνες που επηρεάζουν τον μεταβολισμό. Τις λειτουργίες αυτές από ό,τι φαίνεται διαταράσσει το αδυνάτισμα – και μάλιστα με έναν εντελώς απρόσμενο τρόπο.
«Σε έρευνες που κάναμε διαπιστώσαμε ότι μετά το αδυνάτισμα, τα λιποκύτταρα συρρικνώνονται και γίνονται πιο μικρά από εκείνα που διαθέτουν άνθρωποι του ιδίου δείκτη μάζας σώματος, οι οποίοι όμως δεν έχουν αδυνατίσει» λέει.
«Εικάζουμε ότι αυτά τα μικρότερα κύτταρα στέλνουν μηνύματα στον εγκέφαλο που ανοίγουν την όρεξη και διεγείρουν την αποθήκευση λίπους, διότι προσπαθούν να ανακτήσουν το αρχικό τους μέγεθος. Η θεωρία αυτή μπορεί να εξηγεί γιατί είναι τόσο δύσκολο να μην ξαναπαχύνουν οι άνθρωποι που αδυνατίζουν, όση προσπάθεια κι αν καταβάλλουν. Θα χρειασθούν όμως πολλές ακόμα έρευνες έως ότου επιβεβαιωθεί αυτό».
ΠΗΓΗ: tanea.gr