Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για ένα αυτοάνοσο που αφορά ένα πολύ μεγάλο ποσοστό γυναικών.
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια χρόνια φλεγμονώδης διαταραχή που επηρεάζει τις αρθρώσεις, προκαλώντας πόνο και πρήξιμο. Εάν δεν αντιμετωπιστεί, η ασθένεια μπορεί να προχωρήσει και να βλάψει τις αρθρώσεις ή να εξαπλωθεί σε άλλους ιστούς στο σώμα, συμπεριλαμβανομένης της καρδιάς, των πνευμόνων, των ματιών, των νεφρών και των αιμοφόρων αγγείων.
Τα συμπτώματα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και τα “καλά νέα”
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα προκαλεί πόνο και δυσφορία που είναι αδύνατο να αγνοηθούν. Με το σωστό πλάνο θεραπείας, οι περισσότεροι ασθενείς επιτυγχάνουν ύφεσή της, που σημαίνει ότι έχουν λίγα συμπτώματα και χαμηλή δραστηριότητα της ασθένειας. Αλλά η εξέλιξη της ρευματοειδούς αρθρίτιδας μπορεί να συμβεί ακόμα και μετά από χρόνια διαχείρισης της κατάστασης.
Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχουν διαθέσιμα φάρμακα που μπορούν να βελτιώσουν και ακόμη και να επιλύσουν εντελώς τα συμπτώματα, θέτοντάς τα σε ύφεση, εξηγεί η Beth Wallace, επίκουρη καθηγήτρια Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Michigan και ρευματολόγος στο Κέντρο Υγείας VA Ann Arbor.
Η ύφεση σημαίνει ότι κάποιος έχει πολύ λίγες ευαίσθητες ή πρησμένες αρθρώσεις και ότι δεν έχει δείκτες αυξημένης φλεγμονής στο αίμα. Μερικοί γιατροί μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσουν σαρώσεις όπως μαγνητικές τομογραφίες και ακτινογραφίες για να επιβεβαιώσουν ότι δεν υπάρχει ορατή φλεγμονή.
Όταν κάποιος είναι σε ύφεση και δεν έχει σημάδια δραστηριότητας της ασθένειας, οι γιατροί αισθάνονται αρκετά σίγουροι ότι η ασθένεια δεν εξελίσσεται. Αλλά για πολλούς ανθρώπους, ο έλεγχος της ρευματοειδούς αρθρίτιδας στο σημείο που να μην έχει συμπτώματα ή εξάρσεις είναι πραγματικά δύσκολος. Η εύρεση του σωστού πρωτοκόλλου θεραπείας είναι συχνά ένα μακρύ ταξίδι.
Τα άτομα που δυσκολεύονται να ελέγξουν τη ρευματοειδή αρθρίτιδα με φάρμακα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο και πρέπει να είναι πιο προσεκτικά σχετικά με την παρακολούθηση των συμπτωμάτων, λέει ο Δρ Wallace. Τούτου λεχθέντος, όποιος πάσχει από την πάθηση πρέπει να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στο πώς αισθάνεται και να μιλήσει με τον γιατρό του για οποιεσδήποτε αλλαγές στα συμπτώματά του ή για νέες ανησυχίες για την υγεία του, ακόμη και αν φαίνεται ότι δεν σχετίζονται με τη ρευματοειδή αρθρίτιδα.
Ακολουθούν μερικά σημάδια που πρέπει να προσέξει κανείς, καθώς σημαίνουν ότι η ρευματοειδής αρθρίτιδα μπορεί να εξελίσσεται, παρά τη θεραπεία.
1. Ο πόνος και το πρήξιμο έχουν επιστρέψει.
Για τους “αρχάριους” ο πόνος είναι πάντα ένας καλός δείκτης εξέλιξης της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, σύμφωνα με την ειδικό. Ωστόσο, ορισμένοι ασθενείς μπορεί να έχουν πρόβλημα να παρατηρήσουν ή να παραδεχτούν ότι ο πόνος τους έχει αυξηθεί εάν εξακολουθεί να είναι ακόμα σε υποφερτό επίπεδο.
Αφού έχουν βιώσει πολύ πόνο στη ρευματοειδή αρθρίτιδα και τελικά έφτασαν σε ένα ανεκτό σημείο με τα φάρμακα, οι μικρές αυξήσεις στον πόνο μπορεί να αποτελούν κάποιο σημάδι άξιο προσοχής. Επιπλέον, ορισμένα άτομα δεν θέλουν να αναγνωρίσουν ξανά ότι νιώθουν πόνο εάν αυτός είναι ελάχιστος, για να μην περάσουν από τη διαδικασία εξεύρεσης μιας νέας στρατηγικής θεραπείας.
Αλλά δεν είναι ποτέ καλή ιδέα να αγνοήσει κανείς τον πόνο του, καθώς μπορεί να σημαίνει ότι το σώμα του εξακολουθεί να έχει μέτρια ποσότητα φλεγμονής ή δραστηριότητας της ασθένειας. Ο έλεγχος της κατάστασης θα αποτρέψει την πρόοδο της νόσου και θα διατηρήσει τις αρθρώσεις. Η γρήγορη αντιμετώπιση της αρθρίτιδας μπορεί να αποτρέψει τις μη αναστρέψιμες βλάβες και να επιτρέψει στον πάσχοντα να κάνει όσα πράγματα αγαπά, τα επόμενα χρόνια.
2. Το εύρος κίνησης αλλάζει.
“Συνήθως, οι άνθρωποι λένε ότι τα δάχτυλά τους δεν ισιώνουν πια ή δεν μπορούν να τα λυγίσουν ή να τα ισιώσουν”, λέει ο Δρ Wallace προσθέτοντας, “Τα δάχτυλά τους δεν πλήττονται απαραίτητα περισσότερο, αλλά δεν λειτουργούν όπως πριν”. Οποιαδήποτε αλλαγή κίνησης ή λειτουργίας όπως αυτή μπορεί να υποδηλώνει εξέλιξη της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, ακόμη και χωρίς να συνοδεύεται από πόνο ή ευαισθησία.
Τα περισσότερα άτομα με ενεργή ρευματοειδή αρθρίτιδα έχουν περιορισμένο εύρος κίνησης στις αρθρώσεις που πλήττονται περισσότερο από την ασθένεια. Για πολλούς ανθρώπους, αυτό περιλαμβάνει τις αρθρώσεις στα χέρια τους, γεγονός που καθιστά δύσκολο να κάνουν ακόμη και καθημερινά πράγματα, όπως να πιουν καφέ.
Ανάλογα με την περίπτωση, ο γιατρός μπορεί να συστήσει τη χρήση υποστηρικτικών συσκευών, όπως νάρθηκα δακτύλων, για τη διόρθωση ήπιων παραμορφώσεων. Σε περιπτώσεις όπου η λειτουργία των αρθρώσεων είναι πολύ περιορισμένη, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση.
3. Αλλαγή σε καθημερινές συνήθειες, για να προσαρμοστούν στις αρθρώσεις.
Χρειάζεται να είναι κανείς προσεκτικός σχετικά με το πώς κινείται και αισθάνεται ενώ τελεί διάφορες δραστηριότητες όλη την ημέρα, όπως γιόγκα ή μαγείρεμα. Για παράδειγμα, αν αποφεύγει ξαφνικά τα ρούχα με κουμπιά επειδή δεν μπορεί να τα κουμπώσει, πρέπει να δώσει προσοχή: Αυτές οι μικρές αλλαγές συμπεριφοράς μπορεί να υποδηλώνουν πρόοδο της ρευματοειδούς αρθρίτιδας.
Ακόμα κι αν η ρευματοειδής αρθρίτιδα δεν είναι απαραίτητα πιο οδυνηρή και οι περιορισμοί είναι αρκετά εύκολο να επιλυθούν, η προσαρμογή του σχεδίου θεραπείας για την αντιμετώπιση τυχόν υποκείμενης φλεγμονής μπορεί να βοηθήσει την ασθένεια να προχωρήσει.
4. Πόνος και ευαισθησία σε μέχρι πρότινος υγιείς αρθρώσεις.
Συνήθως, οι αρθρώσεις που επιδεινώνονται κατά την εξέλιξη της ρευματοειδούς αρθρίτιδας είναι οι ίδιες αρθρώσεις που επηρεάστηκαν περισσότερο στην αρχή της διάγνωσης. Γενικά, η ρευματοειδής αρθρίτιδα επηρεάζει πρώτα τις μικρότερες αρθρώσεις, όπως εκείνες στα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών και επηρεάζει μεγαλύτερες αρθρώσεις όπως τα γόνατα, τους αστραγάλους, τους αγκώνες, τους γοφούς και τους ώμους καθώς εξελίσσεται.
Είναι σημαντικό ο γιατρός να γνωρίζει για τυχόν νέα συμπτώματα στις αρθρώσεις. Ένας από τους τρόπους με τους οποίους ο γιατρός μπορεί να παρακολουθεί τη ρευματοειδή αρθρίτιδα είναι μετρώντας πόσες πρησμένες και ευαίσθητες αρθρώσεις έχει ο ασθενής κατά τη διάρκεια κάθε επίσκεψης: Κάθε φορά που προστίθενται νέες αρθρώσεις στη λίστα, είναι ένα σημάδι ότι η ασθένεια έχει προχωρήσει.
5. Οι αρθρώσεις φαίνονται διαφορετικές.
Η εξέταση των αρθρώσεων μπορεί να βοηθήσει στην ανίχνευση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Με την πάροδο του χρόνου, η ρευματοειδής αρθρίτιδα μπορεί να προκαλέσει ορατές στρεβλώσεις καθώς η κατάσταση βλάπτει τους ιστούς και τα οστά. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους οι αρθρώσεις μπορεί να φαίνονται διαφορετικές. Για παράδειγμα, οι αρθρώσεις των δακτύλων ή του καρπού μπορεί να παρεκκλίνουν στο πλάι, για αυτό αξίζει να ενημερώνει κανείς τον γιατρό του κάθε φορά που οι αρθρώσεις του φαίνονται διαφορετικές, επειδή αυτές οι αλλαγές θα μπορούσαν να αποτελούν ένδειξη εξέλιξης της ρευματοειδούς αρθρίτιδας.
6. Εμφάνιση νέων και ασυνήθιστων συμπτωμάτων που δεν σχετίζονται με τις αρθρώσεις.
“Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια συστηματική ασθένεια, που σημαίνει ότι μπορεί να επηρεάσει πολλούς ιστούς στο σώμα, όχι μόνο στις αρθρώσεις”, λέει ο Δρ Wallace. Σύμφωνα με την κλινική Mayo, περίπου το 40% των ατόμων με ρευματοειδή αρθρίτιδα εμφανίζουν συμπτώματα και σε άλλες περιοχές του σώματος πέρα από τις αρθρώσεις (Τα μάτια, οι πνεύμονες, η καρδιά, το δέρμα, τα νεφρά και τα αιμοφόρα αγγεία είναι μερικές από αυτές).
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι πραγματικά σημαντικό να ενημερώνει κανείς τον γιατρό του για τυχόν νέα συμπτώματα ή αλλαγές στην υγεία του, ακόμα κι αν φαίνεται κάτι άσχετο. Η ανεξέλεγκτη φλεγμονή σε αυτές τις περιοχές μπορεί να οδηγήσει σε πιο σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία – όπως η αύξηση του κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων.