«Ο έρωτας κάνει τον κόσμο να περιστρέφεται» αλλά έχετε αναρωτηθεί ποτέ γιατί ερωτευόμαστε; Τι μας ωθεί στον έρωτα με την πρώτη ή τη δεύτερη ματιά και σε όλα εκείνα τα συναισθήματα που κάνουν τη γλώσσα του σώματος απροκάλυπτη όταν ο άλλος βρίσκεται απέναντί μας; Οι επιστήμονες επιχειρούν να δώσουν απάντηση που να εξηγεί επαρκώς τη γέννηση του πιο υψηλού αισθήματος που κυριεύει σώμα, καρδιά και νου.
Χέρια που τρέμουν, στομάχι που δένεται κόμπος, σφυγμοί που ανεβαίνουν. Αυτές και πολλές ακόμη περιγραφές προσπαθούν να αποδώσουν όλα όσα νιώθουμε ακριβώς τη στιγμή που ερωτευόμαστε.
Η Carrie Bradshaw στα εθιστικά επεισόδια του Sex And The City το περιέγραφε ως “za- za- zoo“, ο Freud έλεγε πως ερωτευόμαστε σταδιακά μέσα από την ικανοποίηση της ερωτικής ανάγκης ενώ ο Πλάτωνας μιλούσε για ένα παραλήρημα εμπνευσμένο από τον Θεό, για μια θεία τρέλα.
Όπως κι αν μας κάνει να αισθανόμαστε, ποτέ δεν αναρωτηθήκαμε ποια είναι η φύση του έρωτα. Τι μας παρακινεί και μας οδηγεί τελικά να ερωτευόμαστε παράφορα εκείνον, και όχι τον άλλον άνθρωπο; Οι επιστήμονες έχουν την απάντηση και η θεωρία πίσω από το πιο κυρίαρχο αίσθημα εξηγεί πολλά. Για αρχή, όλοι υποψιαζόμασταν αλλά τώρα επιβεβαιώθηκε πως ο έρωτας ανήκει στο κεφάλαιο της επιβίωσης.
Tη δεκαετία του 1960, η ψυχολόγος Dorothy Tennov, άρχισε να μελετά την κατάσταση του να είναι κανείς ερωτευμένος. Στην έρευνά της βρήκε πως οι περισσότεροι από τους ερωτευμένους που εξέτασε, ξοδεύουν το 85-100% της ημέρας, έχοντας στο μυαλό τους το «αντικείμενο της αγάπης τους». Έτσι, χρησιμοποίησε μία νέα επιστημονική ορολογία για να περιγράψει αυτή την κατάσταση. Η λέξη «limerence», για την οποία δεν υπάρχει ακριβής ελληνική μετάφραση, σηματοδοτεί την ακούσια, νοητική και συναισθηματική κατάσταση της έντονης ερωτικής επιθυμίας για έναν άλλον άνθρωπο.
Από τότε, πολλοί ερευνητές προσπάθησαν να κατανοήσουν τους μηχανισμούς του εγκεφάλου που εμπλέκονται στο πιο δυνατό είδος της ανθρώπινης σχέσης. Οι περισσότεροι συμπεριέλαβαν στο παιχνίδι του έρωτα την ωκυτοκίνη, τη νευρο-ορμόνη που εμπλέκεται σε ένα ευρύ φάσμα φυσιολογικών, συμπεριφορικών και κοινωνικών διαδικασιών. Έχει κερδίσει επάξια τη δημοσιότητά της για την αίσθηση του «δεσίματος» που προκαλεί στα ζευγάρια και έχει ευρέως χαρακτηριστεί ως η ορμόνη του έρωτα και της αγκαλιάς.
Όταν δύο ερωτευμένοι αγκαλιάζονται, προκαλούν έκρηξη από έκκριση ωκυτοκίνης στους οργανισμούς τους. Συνένοχοι θεωρούνται η ντοπαμίνη, η φαινυλαιθυλαμίνη που είναι μια αμίνη που υπάρχει φυσιολογικά στον εγκέφαλο καθώς και σε ορισμένες τροφές, όπως η σοκολάτα. Είναι σαν την αμφεταμίνη που δημιουργεί το αίσθημα του έρωτα. Η φαινοαιθυλαμίνη δρα περισσότερο ως παράγοντας απελευθέρωσης της νοραδρεναλίνης και της ντοπαμίνης.
Μεγάλες ευθύνες του «ξεμυαλίσματος» θεωρείται ότι έχει η αδρεναλίνη, η οποία θεωρείται υπεύθυνη για όσα νιώθουμε αφού τρέπει τη ροή αίματος από το στομάχι στους μύες. Η μειωμένη ροή του αίματος δημιουργεί μία προσωρινή «απενεργοποίηση» στο στομάχι μας και oδηγεί στην προσωρινή απώλεια όρεξης. Μας προκαλεί στρες μαζί με ταχυκαρδία και αϋπνίες. Η βασοπρεσίνη, η αντιδιουρητική ορμόνη, είναι μια άλλη χημική ουσία που έχει συνδεθεί με τη δημιουργία μακροπρόθεσμων και μονογαμικών σχέσεων.
Από τις αισθήσεις, μόνο η όσφρηση φαίνεται πως λειτουργεί «κανονικά» όταν είμαστε ερωτοχτυπημένοι, καθώς, σύμφωνα με πολλούς επιστήμονες, αποτελεί το βασικότερο αισθητήριο όργανο που μας οδηγεί στο άτομο που θα ερωτευθούμε. Καταλαμβάνει απροειδοποίητα χώρο στη μνήμη μας και εντυπώνεται!
Αν και τα μάτια αποτελούν το πιο ισχυρό κανάλι μη λεκτικής επικοινωνίας και η όραση θα ήταν μία πιο προφανής απάντηση στο ερώτημα «με ποια αίσθηση βρίσκουμε το άλλο μας μισό;», η μύτη είναι εκείνη που λειτουργεί ως ο «ανιχνευτής» της φυσικής μυρωδιάς των ανθρώπων που πρόκειται να μας εντυπωσιάσουν πριν καλά- καλά έρθουμε σε οπτική επαφή μαζί τους.
Άλλες μυρωδιές είναι πιο οικείες και άλλες απλά μας αφοπλίζουν. Η σύνδεση έρωτα και όσφρησης αντικατοπτρίζει εικόνες που ανακαλούμε και μόνο στη μυρωδιά ενός αρώματος, αλλά και αντικατοπτρίζεται στην αλλαγή της διάθεσης μας από μία και μόνο μυρωδιά, ανεξάρτητα από το αν ο άλλος μας αρέσει οπτικά. Επάνω στην όσφρηση στηρίζεται και η άποψη ότι τα «ετερώνυμα έλκονται» και αυτό γιατί ο οργανισμός μας έχει την τάση να έλκεται από άτομα που εκπέμπουν διαφορετική μυρωδιά από το ανοσοποιητικό μας σύστημα.
Όποια κι αν είναι η επιστημονική εξήγηση του έρωτα, ποτέ δεν θα είμαστε σε θέση να ερμηνεύσουμε σε απόλυτο βαθμό γιατί πλημμυρίζουμε από συναισθήματα όταν ο φτερωτός άγγελος χτυπάει την πόρτα μας και μας δείχνει με το βέλος του τον στόχο που σημαδεύει για εμάς.