Αυτά τα δύο όργανα συνδέονται τόσο σωματικά όσο και βιοχημικά με διάφορους τρόπους.
Ο άξονας εντέρου-εγκεφάλου είναι ένας όρος για το δίκτυο επικοινωνίας που συνδέει το έντερο και τον εγκέφαλο. Αυτά τα δύο όργανα συνδέονται τόσο σωματικά όσο και βιοχημικά με διάφορους τρόπους.
Το πνευμονογαστρικό νεύρο και το νευρικό σύστημα
Οι νευρώνες είναι κύτταρα που βρίσκονται στον εγκέφαλο και στο κεντρικό νευρικό σύστημα, που καθοδηγούν το σώμα στο πώς να συμπεριφέρεται. Υπάρχουν περίπου 100 δισεκατομμύρια νευρώνες στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Είναι ενδιαφέρον ότι το έντερο περιέχει 500 εκατομμύρια νευρώνες, οι οποίοι συνδέονται με τον εγκέφαλο μέσω νεύρων στο νευρικό σύστημα.
Το πνευμονογαστρικό νεύρο είναι ένα από τα μεγαλύτερα νεύρα που συνδέουν το έντερο και τον εγκέφαλο και στέλνει σήματα και προς τις δύο κατευθύνσεις.
Νευροδιαβιβαστές
Το έντερο και ο εγκέφαλος συνδέονται επίσης μέσω χημικών ουσιών που ονομάζονται νευροδιαβιβαστές. Οι νευροδιαβιβαστές που παράγονται στον εγκέφαλο ελέγχουν τα συναισθήματα. Για παράδειγμα, ο νευροδιαβιβαστής σεροτονίνη συμβάλλει στα συναισθήματα ευτυχίας.
Είναι ενδιαφέρον ότι πολλοί από αυτούς τους νευροδιαβιβαστές παράγονται και από τα κύτταρα του εντέρου και τα τρισεκατομμύρια μικρόβια που ζουν εκεί. Ένα μεγάλο ποσοστό της σεροτονίνης παράγεται στο έντερο.
Τα μικρόβια του εντέρου παράγουν επίσης έναν νευροδιαβιβαστή που ονομάζεται γάμμα-αμινοβουτυρικό οξύ (GABA), ο οποίος βοηθά στον έλεγχο των συναισθημάτων φόβου και άγχους.
Τα μικρόβια του εντέρου παράγουν άλλες χημικές ουσίες που επηρεάζουν τον εγκέφαλο
Τα τρισεκατομμύρια των μικροβίων που ζουν στο έντερο, παράγουν κι άλλες χημικές ουσίες που επηρεάζουν τον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου. Για παράδειγμα, παράγουν πολλά λιπαρά οξέα μικρής αλυσίδας, ενώ είναι σημαντικά για τη διαμόρφωση του φραγμού μεταξύ του εγκεφάλου και του αίματος, το οποίο ονομάζεται φράγμα αιματοεγκεφαλικός φραγμός. Τα μικρόβια του εντέρου μεταβολίζουν επίσης τα χολικά οξέα και τα αμινοξέα για να παράγουν άλλες χημικές ουσίες που επηρεάζουν τον εγκέφαλο.
Τα χολικά οξέα είναι χημικές ουσίες που παράγονται από το ήπαρ και συνήθως εμπλέκονται στην απορρόφηση διαιτητικών λιπών. Ωστόσο, μπορεί επίσης να επηρεάσουν τον εγκέφαλο.
Τα μικρόβια του εντέρου επηρεάζουν τη φλεγμονή
Ο άξονας του εντέρου-εγκεφάλου συνδέεται επίσης μέσω του ανοσοποιητικού συστήματος. Τα μικρόβια του εντέρου παίζουν σημαντικό ρόλο στο ανοσοποιητικό σύστημα ελέγχοντας τι περνά στο σώμα και τι απεκκρίνεται από αυτό.
Εάν το ανοσοποιητικό σύστημα είναι ενεργοποιημένο για πάρα πολύ καιρό, μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή, η οποία σχετίζεται με μια σειρά εγκεφαλικών διαταραχών όπως η κατάθλιψη και η νόσος του Αλτσχάιμερ.
Ο λιποπολυσακχαρίτης (LPS) είναι μια φλεγμονώδης τοξίνη που παρασκευάζεται από ορισμένα βακτήρια και μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή εάν περάσει από το έντερο στο αίμα σε πολύ μεγάλη ποσότητα.
Αυτό μπορεί να συμβεί όταν στο φράγμα του εντέρου υπάρξει διαρροή, γεγονός που επιτρέπει στα βακτήρια και το LPS να περάσουν στο αίμα. Η φλεγμονή και η υψηλή ποσότητα LPS στο αίμα έχουν συσχετιστεί με μια σειρά από εγκεφαλικές διαταραχές, συμπεριλαμβανομένης της σοβαρής κατάθλιψης, της άνοιας και της σχιζοφρένειας.
Εν ολίγοις, το έντερο και ο εγκέφαλος συνδέονται σωματικά μέσω εκατομμυρίων νεύρων, κυρίως του πνευμονογαστρικού. Το έντερο και τα μικρόβιά του ελέγχουν επίσης τη φλεγμονή και επιτελούν πολλές διαφορετικές ενώσεις που μπορούν να επηρεάσουν την υγεία του εγκεφάλου.
Προβιοτικά, Πρεβιοτικά και άξονας εντέρου-εγκεφάλου
Τα βακτήρια του εντέρου επηρεάζουν την υγεία του εγκεφάλου, οπότε η αλλαγή των βακτηρίων του εντέρου μπορεί να βελτιώσει με τη σειρά της την υγεία του εγκεφάλου. Τα προβιοτικά είναι ζωντανά βακτήρια που προσδίδουν οφέλη για την υγεία εάν καταναλωθούν. Ωστόσο, δεν είναι όλα τα προβιοτικά τα ίδια.
Τα προβιοτικά που επηρεάζουν τον εγκέφαλο αναφέρονται συχνά ως ψυχοβιοτικά. Ορισμένα προβιοτικά έχουν αποδειχθεί ότι βελτιώνουν τα συμπτώματα του στρες, του άγχους και της κατάθλιψης.
Τα πρεβιοτικά, τα οποία είναι συνήθως ίνες που ζυμώνονται από τα βακτήρια του εντέρου μπορεί επίσης να επηρεάσουν την υγεία του εγκεφάλου, ενώ η λήψη ενός πρεβιοτικού που ονομάζεται γαλακτολιγοσακχαρίδης μπορεί να μειώσει σημαντικά την ποσότητα της ορμόνης του στρες στο σώμα, που ονομάζεται κορτιζόλη.
Ποια τρόφιμα βοηθούν τον άξονα εντέρου-εγκεφάλου;
Μερικές ομάδες τροφίμων είναι ιδιαίτερα ευεργετικές για τον άξονα του εντέρου – εγκεφάλου.
Μερικά από αυτά είναι τα:
Ωμέγα-3 λιπαρά: Αυτά τα λίπη βρίσκονται σε λιπαρά ψάρια και επίσης σε μεγάλες ποσότητες στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Μπορούν να αυξήσουν τα καλά βακτήρια στο έντερο και να μειώσουν τον κίνδυνο εγκεφαλικών διαταραχών.
Ζυμωμένα τρόφιμα: Το γιαούρτι, το κεφίρ, το ξινολάχανο και το τυρί περιέχουν όλα υγιή μικρόβια όπως τα βακτήρια γαλακτικού οξέος. Τα ζυμωμένα τρόφιμα έχουν αποδειχθεί ότι μεταβάλλουν την εγκεφαλική δραστηριότητα.
Τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες: Τα δημητριακά ολικής αλέσεως, οι ξηροί καρποί, οι σπόροι, τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πρεβιοτικές ίνες που είναι καλές για τα βακτήρια του εντέρου. Τα πρεβιοτικά μπορούν να μειώσουν την ορμόνη του στρες στους ανθρώπους.
Τροφές πλούσιες σε πολυφαινόλες: Το κακάο, το πράσινο τσάι, το ελαιόλαδο και ο καφές περιέχουν πολυφαινόλες, οι οποίες είναι φυτικές χημικές ουσίες που αφομοιώνονται από τα βακτήρια του εντέρου. Οι πολυφαινόλες αυξάνουν τα υγιή βακτήρια του εντέρου και μπορεί να βελτιώσουν τη γνωστική λειτουργία.
Τροφές πλούσιες σε τρυπτοφάνη: Η τρυπτοφάνη είναι ένα αμινοξύ που μετατρέπεται σε σεροτονίνη. Τα τρόφιμα που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε τρυπτοφάνη είναι η γαλοπούλα, τα αυγά και το τυρί.
Συμπερασματικά, ο άξονας του εντέρου-εγκεφάλου αναφέρεται στις φυσικές και χημικές συνδέσεις μεταξύ του εντέρου και του εγκεφάλου. Εκατομμύρια νεύρα και νευρώνες υπάρχουν ανάμεσα στα δύο όργανα. Οι νευροδιαβιβαστές και άλλες χημικές ουσίες που παράγονται στο έντερο επηρεάζουν επίσης τον εγκέφαλο, ενώ αλλάζοντας τους τύπους βακτηρίων στο έντερο, μπορεί κανείς να βελτιώσει την υγεία του εγκεφάλου του.
www.shape.gr