Όταν λαμβάνουμε διάγνωση για χρόνια πάθηση – μακροχρόνια δηλαδή κατάσταση που σε πολλές περιπτώσεις δεν έχει θεραπεία – μπορεί να ανατρέψει όλο μας τον κόσμο.
Κάποιος που μόλις μαθαίνει ότι έχει μια τέτοια χρόνια νόσο, παλεύει ταυτόχρονα με συμπτώματα, αναζητά θεραπεία, εφαρμόζει αλλαγές στον τρόπο ζωής του και έρχεται αντιμέτωπος με μεγάλες συναισθηματικές επιδράσεις.
Αν έχετε έναν φίλο/ μία φίλη που πρόσφατα έμαθε ότι έχει κάποια χρόνια νόσο, πιθανότατα δεν γνωρίζετε τι να τους πείτε ή κάνετε. Μπορεί επίσης να αναρωτιέστε αν υπάρχει κάτι που μπορείτε να πείτε ή να κάνετε που θα βοηθήσει. Τα καλά νέα είναι ότι φυσικά και υπάρχει: η υποστηρικτική σας παρουσία στη ζωή των φίλων σας μπορεί να επηρεάσει κατά πολύ το πώς θα διαχειριστεί τη νόσο τόσο σωματικά, όσο και ψυχολογικά. Άλλωστε, η κοινωνική στήριξη παίζει σημαντικό ρόλο σε όλες αυτές τις περιπτώσεις.
1. Αναγνωρίστε την επιρροή που έχετε, ακόμα κι αν νιώθετε απελπισία
Όλες σας οι σκέψεις είναι τυλιγμένες από συναισθήματα και το συναίσθημα είναι δημιουργική ενέργεια σε κίνηση. Οι περισσότεροι δεν μαθαίνουμε ποτέ πώς να κατευθύνουμε την ενέργειά μας, οπότε η ζωή μας δημιουργείται από μόνη της και απλά εμείς ερχόμαστε αντιμέτωποι με τις συνθήκες που έρχονται στο δρόμο μας.
Τα καλά νέα είναι πως όταν μαθαίνουμε να κατευθύνουμε την τεράστια δημιουργική δύναμη με την οποία γεννηθήκαμε σε μια διαφορετική κατεύθυνση, μπορούμε να δημιουργήσουμε εκπληκτικά πράγματα στη ζωή μας και να σταθούμε θετικοί δίπλα στους φίλους μας.
2. Προσαρμόστε τη γλώσσα σας για να ενθαρρύνετε
Υπάρχουν διαθέσιμες πολλές πληροφορίες για την νόσο που έχει ο φίλος/η φίλη μας. Ο υποσυνείδητος νους μας δεν έχει φίλτρα και αποδέχεται ως αληθινά όσα του λέμε. Ας σταματήσουμε λοιπόν να τον θρέφουμε με αρνητικές ταμπέλες και ενέργειες. Η διάγνωση σε καθορίζει μόνο αν την αφήσεις να το κάνει, όπως και το παρελθόν σου. Αλλά αν μιλήσεις γι’ αυτή σαν να είναι μέρος του εαυτού σου, πράγματι θα γίνει. Οπότε είναι σημαντικό να προσέχουμε πώς αναφερόμαστε σε αυτή.
3. Ρωτήστε τον φίλο σας τι χρειάζεται ή τον καλύτερο τρόπος για να βοηθήσετε αντί να υποθέτετε
Μπορείτε να κάνετε μικρές προσαρμογές στον τρόπο ζωής που σας έρχονται ενστικτωδώς και που γνωρίζετε ότι ο φίλος σας θα εκτιμήσει, όπως το να βεβαιωθείτε ότι θα έχει τα απαραίτητα φάρμακα μαζί του στις διακοπές σας.
Πέρα από αυτά, ο ασφαλέστερος τρόπος να γνωρίζετε με βεβαιότητα ότι θα είστε εκεί για τον φίλο σας είναι πρώτα να τον ρωτήσετε: «Τι χρειάζεσαι;», «Τι θα σε βοηθούσε;», «Υπάρχει κάτι που μπορώ να κάνω;». Μπορεί να είναι κάτι πρακτικό, όπως το να πάρετε το παιδί του από το σχολείο ή ψυχολογικό, όπως το να είστε μαζί του σε εξετάσεις. Φυσικά, ο φίλος σας μπορεί να μη νιώθει άνετα να πει ακριβώς αυτά που νιώθει και χρειάζεται. Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, ρωτήστε προσθέτοντας συγκεκριμένα παραδείγματα για καθημερινά πράγματα.
4. Εξασκήστε την τέχνη της ενεργούς ακρόασης
Τείνουμε να υποτιμάμε τη δύναμη της στιγμής. Ορισμένες φορές δεν χρειάζεται να πούμε εμείς κάτι, αλλά απλά να ακούσουμε έχοντας πλήρη συγκέντρωση. Μάλιστα είναι πολύ θεραπευτικό γι’ αυτόν που μιλά. Ακούστε με ενσυναίσθηση, αναλογιστείτε όσα ακούσατε με μη επικριτικό τρόπο, δείξτε ενδιαφέρον κάνοντας ερωτήσεις και δείξτε τη στήριξή σας.
5. Μην πέφτετε στην παγίδα πάντα να προσθέτετε τη δική σας εμπειρία στη συζήτηση
Οι ψυχολόγοι προειδοποιούν για την τάση που έχουμε να δείξουμε ότι καταλαβαίνουμε όταν τελικά δεν το κάνουμε, ακόμα και σε μια αυθεντική προσπάθεια να κάνουμε τον φίλο μας να νιώσει λιγότερο απομονωμένος. Ας πούμε ότι η φίλη σας αντιμετωπίζει σύνδρομο χρόνιας κόπωσης και δυσκολεύεται λόγω της συνεχώς παρούσας κόπωσης. Είναι σημαντικό να μην πείτε «Ω, ναι, καταλαβαίνω ακριβώς τι εννοείς». Η εμπειρία του δεν είναι σε καμία περίπτωση γνωστή σε εσάς. Μπορείτε να δείξετε ενσυναίσθηση και χωρίς να πείτε κάτι τέτοιο.
Μετάφραση – Επιμέλεια: Στέφη Βαρούχου