Ένα τηλέφωνο στον γιατρό είναι απαραίτητο εάν εμφανιστεί οποιοδήποτε σύμπτωμα λοίμωξης του αναπνευστικού, ιδίως εάν ο ασθενής διατρέχει αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών λόγω εύθραυστης υγείας ή χρόνιων νοσημάτων.
Καθώς εξαπλώνεται η πανδημία που έχει προκαλέσει ο κορωνοϊός Covid-19 και ταυτοχρόνως έχει φτάσει η εποχή των ιώσεων και πλησιάζει η γρίπη, πολλοί αναρωτιούνται τι πρέπει να κάνουν αν εκδηλώσουν συμπτώματα λοίμωξης του αναπνευστικού.
Την απάντηση δίνουν στην ιατρική επιθεώρηση JAMA επιστήμονες από τα ομοσπονδιακά αμερικανικά Κέντρα Ελέγχου & Προλήψεως Ασθενειών (CDC). Όπως γράφουν, η γρίπη και ο κορωνοϊός προκαλούν παρόμοια συμπτώματα και έχουν αρκετές κοινές επιπλοκές. Επομένως δεν είναι εύκολο να καταλάβει κανείς από τα κλινικά συμπτώματα τι έχει ένας ασθενής. Ούτε αν ταυτοχρόνως πάσχει και από τις δύο λοιμώξεις.
Την λύση μπορούν να δώσουν οι εργαστηριακές εξετάσεις (τεστ), οι οποίες θα αποκαλύψουν την αιτία των συμπτωμάτων του ασθενούς. Αναλόγως με τα ευρήματα των εξετάσεων, θα καθοριστεί η θεραπεία.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο
Εξαιρετικά προσεκτικοί με τα συμπτώματα του αναπνευστικού πρέπει να είναι όσοι ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου για επιπλοκές στη γρίπη ή/και στον κορωνοϊό. Στις ομάδες αυτές συμπεριλαμβάνονται:
- Τα μικρά παιδιά (ηλικίες κάτω των 5 ετών και ιδίως κάτω των 2 ετών)
- Οι έγκυοι και οι λεχωίδες
- Οι ηλικιωμένοι (άνω των 65 ετών)
- Οι πάσχοντες από χρόνια προβλήματα υγείας (όπως άσθμα, ΧΑΠ, πνευμονική ίνωση, νευρολογικά νοσήματα, αιματολογικές διαταραχές, χρόνια νεφρικά ή ηπατικά νοσήματα, μεταβολικά νοσήματα όπως ο διαβήτης, παχυσαρκία, καρδιοπάθεια κ.λπ.)
- Όσοι έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό
- Όσοι διαμένουν σε οίκους ευγηρίας
- Οι φυλετικές μειονότητες
Οι παχύσαρκοι άνθρωποι, οι πάσχοντες από υποκείμενα νοσήματα και οι ηλικιωμένοι διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών και εάν τους μολύνει ο νέος κορωνοϊός.
Τι πρέπει να κάνουν
Οι άνθρωποι αυτοί πρέπει να επικοινωνούν με τον οικογενειακό τους γιατρό με το πρώτο σύμπτωμα που υποδηλώνει ότι έχουν λοίμωξη του αναπνευστικού. Αυτό ισχύει ακόμα κι αν δεν έχουν πυρετό, ο οποίος μπορεί να μην αναπτυχθεί στους ηλικιωμένους και σε όσους έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
Οι ασθενείς υψηλού κινδύνου πρέπει να θυμούνται ότι η γρίπη μπορεί να επιδεινώσει υποκείμενα χρόνια νοσήματα, γράφουν οι ειδικοί των CDC. Τέτοια νοσήματα είναι, μεταξύ άλλων:
- Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια
- Το άσθμα
- Η καρδιακή ανεπάρκεια
- Ο σακχαρώδης διαβήτης
Επομένως, η επικοινωνία με τον γιατρό, είτε εξ αποστάσεως είτε δια ζώσης, είναι απαραίτητη. Ο γιατρός θα αποφασίσει εάν τα συμπτώματα του ασθενούς χρήζουν περαιτέρω ελέγχου με εξετάσεις.
Κρίσιμη η αποφυγή των καθυστερήσεων
Η αποφυγή των καθυστερήσεων είναι απαραίτητη για έναν ακόμα λόγο. Τα αντιιικά φάρμακα που μπορούν να μετριάσουν τη βαρύτητα της γρίπης, είναι πιο αποδοτικά όταν χορηγούνται εντός 48 ωρών από την εμφάνιση των συμπτωμάτων.
Γι’ αυτό τον λόγο οι ειδικοί των CDC συνιστούν σε όσους ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου, να επικοινωνούν αμέσως με τον γιατρό τους όταν έχουν συμπτώματα αναπνευστικής λοίμωξης. Εάν διαγνωστεί γρίπη, μπορεί να χορηγηθεί αντιιική θεραπεία, την οποία οι ασθενείς πρέπει να αρχίσουν αμέσως.
Τα αντιιικά φάρμακα που χορηγούνται στους ασθενείς με γρίπη και αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών είναι η οσελταμιβίρη και η ζαναμιβίρη.
Μην ξεχνάτε το εμβόλιο της γρίπης
Οι επιστήμονες των CDC σημειώνουν στο άρθρο τους πως τα μέτρα που τηρούμε για να προστατευθούμε από τον κορωνοϊό, μας προστατεύουν και από τη γρίπη. Στην πραγματικότητα, εφέτος αναμένεται να είναι μειωμένη η επίπτωση της γρίπης χάρη στην:
- Καθολική χρήση μάσκας
- Τον περιορισμό των κοινωνικών συναναστροφών
- Την εφαρμογή απαγορευτικού (lockdown) όπου ο κορωνοϊός έχει μεγάλη συρροή κρουσμάτων
Παρ’ όλα αυτά, ο καλύτερος τρόπος πρόληψης εναντίον του ιού της γρίπης είναι ο ετήσιος εμβολιασμός, ιδίως όσους έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών.
To εμβόλιο της γρίπης είναι ασφαλές για τις ηλικίες άνω των 6 μηνών. Η αποτελεσματικότητά του ενδέχεται να διαφέρει από χρονιά σε χρονιά και ανάλογα με τις ηλικιακές ομάδες. Ωστόσο η αξία του εμβολιασμού για τον πληθυσμό είναι αδιαμφισβήτητη. Έχει υπολογιστεί ότι μόνο στις ΗΠΑ την δεκαετία 2010-2020 απέτρεπε ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ:
- 1,4 έως 7,5 εκατομμύρια λοιμώξεις
- 0,7 έως 3,5 εκατομμύρια επισκέψεις σε γιατρό
- 39.000 έως 105.000 νοσηλείες
- 3.500 έως 12.000 θανάτους
Μολονότι η σύσταση για εμβολιασμό είναι να γίνεται στα τέλη Οκτωβρίου, οι μη εμβολιασμένοι ενθαρρύνονται να κάνουν το εμβόλιο και το Νοέμβριο ή το Δεκέμβριο, σε περίπτωση που υπάρχουν πολλά κρούσματα γρίπης.
* Τα δεδομένα από τα άρθρα στο JAMA ανασκόπησαν οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Παναγιώτης Μαλανδράκης, Ιωάννης Ντάνασης, Μαρία Γαβριατοπούλου και Θάνος Δημόπουλος (πρύτανης ΕΚΠΑ)