Δεν είναι ενδιαφέρον πώς ακούγοντας ένα συγκεκριμένο τραγούδι «ξυπνά» μια ιδιαίτερη ανάμνηση ή μας κάνει να νιώθουμε χαρά, θλίψη ή νοσταλγία; Ή πώς ένα συγκεκριμένο είδος μουσικής μας βοηθά να συγκεντρωνόμαστε σε μια εργασία ή στο διάβασμα;
Οι άνθρωποι έχουν την ικανότητα να διακρίνουν τη διαφορά ανάμεσα στη μουσική και το θόρυβο. Ο εγκέφαλός μας έχει διαφορετικά νευρωνικά μονοπάτια για να επεξεργάζεται διαφορετικά κομμάτια μουσικής όπως τη μελωδία, το ρυθμό, το τέμπο.
Και η γρήγορη μουσική μπορεί κυριολεκτικά και άμεσα να αυξήσει τον καρδιακό μας ρυθμό, την αναπνοή και την πίεση του αίματος, ενώ η αργή μουσική τείνει να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα. Ποιες είναι όμως ακριβώς κάποιες από τις επιδράσεις που έχει η μουσική στην ανάπτυξη και λειτουργία του εγκεφάλου μας;
Εμπλουτίζει τις συνδέσεις ανάμεσα στο αριστερό και δεξί ημισφαίριο
Έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι οι μουσικοί έχουν περισσότερη λευκή ουσία στο μεσολόβιο, το σημείο εκείνο που περιέχει τις συνδέσεις ανάμεσα στα δύο ημισφαίρια. Αυτό μεταφράζεται σε ταχύτερη επικοινωνία στο εσωτερικό του εγκεφάλου και καλύτερες δημιουργικές ικανότητες επίλυσης προβλημάτων. Όσοι ξεκινούν να παίζουν μουσική από τα 7 τους έτη ωφελούνται περισσότερο.
Ενισχύει την εκτελεστική λειτουργία του εγκεφάλου
Περισσότερη λευκή ουσία σημαίνει λοιπόν καλύτερες αποφάσεις, καλύτερη επεξεργασία και ανάκληση πληροφοριών και αποτελεσματικότεροι μηχανισμοί προσαρμογής σε σχέση με τις συνεχώς εναλλασσόμενες νοητικές απαιτήσεις. Αυτές οι εκτελεστικές λειτουργίες συνεισφέρουν σε καλύτερη ακαδημαϊκή επίδοση συγκριτικά με το υψηλό IQ. Μάλιστα, κάποιοι ερευνητές θεωρούν ότι η μουσική παιδεία θα μπορούσε να βελτιώνει τη λειτουργικότητα παιδιών με νευρολογικά προβλήματα, όπως ΔΕΠΥ.
Ενδυναμώνει την επεξεργασία της ομιλίας
Ναι, όσοι παίζουν μουσική μπορούν να επεξεργάζονται καλύτερα τους ήχους της, αλλά όχι μόνο: φαίνεται ότι ενισχύεται επίσης η επεξεργασία και η διαφοροποίηση ανάμεσα σε σύμφωνα και φωνήεντα στην ομιλία. Μελέτη από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας στη Μασαχουσέτη βρήκε ότι τα νήπια που παίζουν πιάνουν μπορούν να ξεχωρίσουν ανάμεσα σε διαφορετικά ύψη ήχων και συνεπώς ήταν καλύτερα στο να αντιληφθούν τη διαφορά ανάμεσα σε λέξεις. Ίσως αυτό να σημαίνει σε μεγαλύτερες ηλικίες ότι μπορούμε να μάθουμε ευκολότερα διαφορετικές ξένες γλώσσες;
Μεγιστοποιεί τη μνημονική δυνατότητα
Η συσχέτιση με τη μουσική μπορεί επίσης να βελτιώσει την ανάκληση ομιλούμενων λέξεων. Έρευνα που είναι δημοσιευμένη στο Frontiers in Neuroscience βρήκε ότι παιδιά της δευτέρας δημοτικού στη Γερμανία που περνούσαν 45 λεπτά την εβδομάδα μαθαίνονται ένα μουσικό όργανο ανακαλούσαν περισσότερες λέξεις από τους συμμαθητές τους. Η παραγωγή μουσικής φαίνεται να ενισχύει και την εργασιακή μνήμη – την ικανότητα να αποθηκεύουμε προσωρινά και να χρησιμοποιούμε πληροφορίες που μας χρησιμεύουν σε καθημερινές εργασίες και σκέψεις γι’ αυτές.
Διευκολύνει την ανάπτυξη ενσυναίσθησης
Η μουσική εκπαίδευση δεν αναβαθμίζει μόνο τα κέντρα επεξεργασία ήχων στον εγκέφαλο. Βελτιώνει την ικανότητα να εντοπίζουμε συναισθήματα. Γι’ αυτό και οι μουσικοί είναι καλύτεροι στο να αντιλαμβάνονται τα συναισθήματα που κρύβονται πίσω από μια δήλωση ή μια συζήτηση.