Θρόμβωση είναι ο σχηματισμός ενός θρόμβου αίματος μέσα σε ένα αγγείο , εμποδίζοντας τη ροή του αίματος μέσω του κυκλοφορικού συστήματος.
Όταν ένα αιμοφόρο αγγείο τραυματίζεται, το σώμα χρησιμοποιεί αιμοπετάλια (θρομβοκύτταρα) και ινώδες για να σχηματίσει ένα θρόμβο αίματος και να αποφευχθεί η απώλεια αίματος.
Ακόμη και όταν ένα αιμοφόρο αγγείο δεν υφίσταται ζημία όμως, θρόμβοι αίματος μπορεί να σχηματιστούν στο σώμα παρουσία κατάλληλων συνθηκών. Αν η θρόμβωση είναι πάρα πολύ σοβαρή και ο θρόμβος απελευθερωθεί, τότε ο θρόμβος αυτός που μετακινείται στο κυκλοφορικό σύστημα ονομάζεται πνευμονική εμβολή.
Αίτια
Η κλασσική άποψη υποστηρίζει ότι η θρόμβωση προκαλείται από ανωμαλίες σε ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα (τριάδα του Virchow):
- τη σύνθεση του αίματος (υπερπηκτικότητα ή θρομβοφιλία)
- την ποιότητα του αγγειακού τοιχώματος (τραυματισμό ενδοθηλιακών κυττάρων)
- τη φύση της ροής του αίματος (στάση, στροβιλισμός)
Θρομβοεμβολή είναι ο συνδυασμός της θρόμβωσης και η κύρια επιπλοκή της, η εμβολή.
Όταν ένας θρόμβος καταλαμβάνει περισσότερο από το 75% της επιφάνειας του αυλού μιας αρτηρίας, η ροή του αίματος προς τον παρεχόμενο ιστό έχει μειωθεί αρκετά για να προκληθούν συμπτώματα λόγω της μειωμένης παροχής οξυγόνου (υποξία) και της συσσώρευσης των μεταβολικών προϊόντων, όπως το γαλακτικό οξύ. Απόφραξη περισσότερο από το 90% μπορεί να οδηγήσει σε ανοξία, που είναι η πλήρης στέρηση του οξυγόνου, και του μυοκαρδίου, μια λειτουργία του κυτταρικού θανάτου.
Τρεις βασικοί άξονες διαταραχών που προκαλούν την επικίνδυνη για τη ζωή θρόμβωση είναι:
-Η βλάβη του ενδοθηλίου (τραυματισμός, επέμβαση, καθετήρες στην φλέβα, φλεβικές παθήσεις όπως οι κιρσοί, βλάβη των φλεβικών βαλβίδων)
-Η υπερβολική πηκτικότητα (κακοήθεια, φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου, κύηση και λοχεία, σήψη, αντισυλληπτικά, θρομβοφιλία)
–Κυκλοφορική στάση (αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια, ακινησία λόγω χειρουργικής επέμβασης, εγκεφαλικού επεισοδίου, κιρσοί κάτω άκρου, απόφραξη φλεβών λόγω όγκου, παχυσαρκίας ή εγκυμοσύνης)
7 Τρόποι να προλάβετε τη θρόμβωση
1. Διακόψτε το κάπνισμα: Το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο θρόμβωσης. Η νικοτίνη κάνει τα αιμοπετάλια (τα κύτταρα που βοηθούν στην δημιουργία θρόμβων) να είναι πιο κολλώδη. Τα κολλώδη αιμοπετάλια ενώνονται και ξεκινούν την δημιουργία της θρόμβωσης.
2. Άσκηση- Σωματική δραστηριότητα: Η κίνηση μέσα στην ημέρα, όποτε και για όσο είναι δυνατό, είναι απαραίτητη, ιδιαίτερα για άτομα που έχουν κάνει χειρουργική επέμβαση ή παραμένουν κλινήρη για άλλους λόγους.
Συχνή συμμετοχή σε άσκηση κάνει το αίμα πιο λεπτόρρευστο λόγω του ότι αυξάνεται το πλάσμα του αίματος (το υγρό στοιχείο του αίματος). Η εντατική άσκηση μειώνει την τάση που έχουν τα αιμοπετάλια να ενώνονται μαζί και αυξάνει την ικανότητα του οργανισμού να διαλύει μικρούς θρόμβους που έχουν δημιουργηθεί. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται ινωδολυσία.
Η έλλειψη κίνησης, κρίνεται απαραίτητη η επαρκής ενυδάτωση και σαφώς το περπάτημα είναι το ιδανικό. Ή αν δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα, συνεχώς κινήσεις, έτσι ώστε με αυτό τον τρόπο να κινητοποιείται το λιμνάζον αίμα προς την καρδιά.
Ακόμα και σε πολύωρα ταξίδια μέσα σε αεροπλάνο, θα πρέπει να σηκωνόμαστε ανά 20 λεπτά και να περπατάμε λίγο μέσα στο αεροσκάφος. Όχι αλκοόλ. Όχι κάπνισμα. Επίσης, αν σηκώσουμε τα πόδια λίγο ψηλά, πάνω από το επίπεδο της καρδιάς, σε ένα μαξιλαράκι την ώρα που κοιμόμαστε βοηθάει σημαντικά. Όχι όμως πλαγίως, ανάσκελα.
3. Περιορίστε συνήθειες που μειώνουν την κυκλοφορία του αίματος:Τα στενά ρούχα, κυρίως παντελόνια και κολάν ή ψηλές μπότες στις γυναίκες, μπορεί να επιβραδύνουν την κυκλοφορία του αίματος στο σώμα και να το ενθαρρύνουν να λιμνάζει χαμηλά στα άκρα. Ακόμη και η συνήθεια να κάθεστε σταυροπόδι, ειδικά αν έχετε δουλειά γραφείου και γενικότερα καθιστική ζωή, μπορεί να μειώσει την κυκλοφορία σε ορισμένες περιοχές του σώματος και να σας κάνει επιρρεπείς στη θρόμβωση.
4. Η αφυδάτωση, ύπουλος εχθρός των φλεβών– Η αφυδάτωση είναι το κυρίαρχο χαρακτηριστικό όλων των προβλημάτων που δημιουργούνται το καλοκαίρι στις φλέβες, καθώς προκαλεί μία δυσκολία στη ροή του αίματος. «Η δυνατότητα για πήξη του αίματος, εξαρτάται από την ταχύτητα ροής. Όταν μάλιστα δεν υπάρχει αρκετό υγρό μέσα στο μίγμα αυτό που ονομάζουμε αίμα, δημιουργείται αυτό που λέμε αφυδάτωση και τότε υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να πήξει το αίμα, με συνέπεια τους θρόμβους».
5. Στρες: Το στρες αυξάνει την πηκτικότητα του αίματος και μειώνει τον ρυθμό της ινωδολυσίας.
6. Διατροφή: Άτομα που έχουν ψηλούς δείκτες χοληστερόλης έχουν γρηγορότερους ρυθμούς πήξης, χαμηλότερη ινωδολυσία και πιο κολλώδη αιμοπετάλια. Η μείωση της χοληστερόλης με την δίαιτα ή/και φαρμακευτική αγωγή δείχνει να αναστρέφει τα προβλήματα αυτά. Δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά μειώνει ή αντιστρέφει την δημιουργία της αθηροσκληρωτικής πλάκας, όπως επίσης μειώνει και τον κίνδυνο για στεφανιαία νόσο. Μέτρια κατανάλωση αλκοόλ (1-2 ποτά την ημέρα) έχει σε πολλές περιπτώσεις σχέση με την μείωση του κινδύνου για στεφανιαία νόσο λόγω της αυξημένης ινωδολυσίας που παρατηρείται σε άτομα που κάνουν μέτρια κατανάλωση αλκοόλ.
7. Αλλαγές στον τρόπο ζωής: Η απώλεια βάρους για τα άτομα που ξεπερνούν τον φυσιολογικό Δείκτη Μάζας Σώματος, η διαχείριση της αρτηριακής πίεσης και η τακτική γυμναστική συντελούν σε έναν υγιεινό τρόπο ζωής.
***Την άμεση επίσκεψη στο νοσοκομείο σε περίπτωση που κάποιος εκδηλώνει τα παρακάτω (σχετιζόμενα με τη θρόμβωση) συμπτώματα:
- βήχας με ίχνη αίματος
- ταχυπαλμία
- τάση λιποθυμίας
- δύσπνοια/πόνος κατά την αναπνοή
- πόνος/σφίξιμο στο στήθος
- πόνος που ακτινοβολεί στον ώμο, στο χέρι, στη μέση ή στο σαγόνι
- αιφνίδια αδυναμία ή μούδιασμα στο πρόσωπο, στο χέρι ή στο πόδι
- αιφνίδια δυσκολία στην ομιλία ή στην κατανόηση λόγου
- αιφνίδιες μεταβολές στην όραση
***Επίσης, απαραίτητη κρίνεται η επίσκεψη στον γιατρό εάν εμφανίζεται στο πόδι ή στο χέρι πρήξιμο, κοκκίνισμα και πόνος.