Το ενδιαφέρον των επιστημόνων παγκοσμίως έχει προσελκύσει το περίεργο φαινόμενο της μείωσης των εμφραγμάτων κατά την περίδο της μεγάλης έξαρσης της πανδημίας COVID-19 και του κορωνοϊού.
Μελέτες για την ερμηνεία του φαινομένου γίνονται σε πολλές χώρες, μεταξύ αυτών και στη χώρα μας, ενώ πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό New England Journal of Medicine, επιβεβαιώθηκε ότι πράγματι τα οξέα εμφράγματα του μυοκαρδίου που αναζήτησαν νοσηλευτικές επείγουσες υπηρεσίες, μειώθηκαν σε εβδομαδιαία βάση κατά 48%. Δεν επιβεβαιώθηκε, ωστόσο, η αιτία.
Οι επιστήμονες πραγματοποίησαν τη μελέτη, πάνω στην εντύπωση που υπήρξε ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid-19 μειώθηκε η προσέλευση ασθενών με οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου στα νοσοκομεία σε παγκόσμιο επίπεδο (Garcia S et al. J Am Coll Cardiol. 2020: 27259, Krumholz HM. New York Times. 2020).
Κορωνοϊός και έμφραγμα: Τι έδειξε η μελέτη
Σε πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό New England Journal of Medicine*, εξετάστηκε αυτή η υπόθεση χρησιμοποιώντας δεδομένα από το Kaiser Permanente Northern California, ένα ενοποιημένο σύστημα υγείας, που περιλαμβάνει 21 ιατρικά κέντρα και 255 κλινικές, παρέχοντας υπηρεσίες υγείας για 4.4 εκατομμύρια ανθρώπους στη Β. Καλιφόρνια στις ΗΠΑ (Solomon MD et al. NEJM. 2020).
Εξετάστηκαν τα χαρακτηριστικά των ασθενών και η εβδομαδιαία επίπτωση νοσηλειών για οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου πριν και μετά τον πρώτο διαπιστωμένο θάνατο λόγω Covid-19 στη Β. Καλιφόρνια στις 4 Μαρτίου 2020 (Graff A. San Francisco Chronicle. 2020). Τα δεδομένα αυτά συγκρίθηκαν με τα δεδομένα της αντίστοιχης περιόδου του 2019.
Αποδείχθηκε λοιπόν ότι η εβδομαδιαία επίπτωση νοσηλείας για οξέα εμφράγματα του μυοκαρδίου, πράγματι ελαττώθηκε έως και 48% στην περίοδο της πανδημίας Covid-19. Επίσης, οι ασθενείς που νοσηλεύτηκαν με έμφραγμα κατά την Covid-19 περίοδο είχαν λιγότερο συχνά ιστορικό προϋπάρχουσας στεφανιαίας νόσου και προηγούμενου εμφράγματος ή διαδερμικής παρέμβασης στη στεφανιαία κυκλοφορία σε σχέση με τους ασθενείς της προ-Covid-19 περιόδου τόσο το 2019 όσο και το 2020. Δεν παρατηρήθηκαν άλλες διαφορές ως προς τα υπόλοιπα δημογραφικά χαρακτηριστικά, υποκείμενα νοσήματα ή σε αιμοδυναμικές και εργαστηριακές παραμέτρους (όπως τα επίπεδα τροπονίνης).
Παρόμοια συμπεράσματα υπάρχουν και για την Ελλάδα
Η μείωση στην επίπτωση της νοσηλείας ΟΕΜ στις ΗΠΑ ήταν μεγαλύτερη απ’ ότι θα ήταν αναμενόμενο λόγω της εποχικής διακύμανσης. Παρόμοια ευρήματα παρατηρήθηκαν και στη Β. Ιταλία (De Filippo O et al. NEJM 2020), ενώ και στη χώρα μας, χωρίς να είναι ακόμη διαθέσιμα επίσημα στοιχεία, έχουν αναφερθεί αντίστοιχες μειώσεις.
Σε συνδυασμό με πρόσφατες παρατηρήσεις αύξησης των περιστατικών καρδιακής ανακοπής εκτός νοσοκομείου (Baldi E et al. NEJM 2020), η διερεύνηση και κατανόηση των αιτιών αυτού του φαινομένου είναι αναγκαία προκειμένου να αποφευχθεί η αύξηση θνητότητας από άλλα νοσήματα κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19.
* Την πρόσφατη βιβλιογραφία ανασκόπησαν οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Κίμων Σταματελόπουλος, Ιωάννης Κανακάκης, Ιωάννης Παρασκευαϊδης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ),
ΠΗΓΗ – www.iatropedia.gr