Τι να λέτε και τι να αποφεύγετε όταν κάποια φίλη σας αναρρώνει από τη νόσο
Πρώτον, απλά ακούστε
Είναι σοκαριστικό όταν ακούτε ότι ένας φίλος σας έχει καρκίνο του μαστού. Είναι φυσικό να θέλετε να γνωρίζετε όλες τις λεπτομέρειες. Αλλά οι πολλές ερωτήσεις φέρνουν σε δύσκολη θέση τον ασθενή. Μπορεί να μην έχει όλες τις απαντήσεις ακόμα. Καταλαβαίνει ότι δεν ξέρετε τι άλλο να πείτε. Αντί για, “Είσαι μαχητής, θα το νικήσεις αυτό”, δοκιμάστε, “Δεν μπορώ να φανταστώ πώς νιώθεις, είμαι εδώ για να ακούσω, αν θέλεις να μου πεις”.
Μην πείτε: “Πάρε με αν με χρειαστείς”
Πιθανότατα δεν θα πάρει τηλέφωνο. Είναι καλύτερα να είστε συγκεκριμένοι για το τι μπορείτε να κάνετε. Ας πούμε “Μπορώ να σε βοηθήσω με το σπίτι την Τρίτη ή την Πέμπτη”. Αν αναρρώνει από τη χειρουργική επέμβαση, προσφερθείτε να βοηθήσετε με το λούσιμο –αφού το να φτάσει με το χέρι της το κεφάλι είναι αδύνατο.
Τα παιδιά
Τα παιδιά είναι παιδιά και δεν καταλαβαίνουν αν ο γονέας ασχολείται με τον καρκίνο ή όχι. Προσφερθείτε να συνοδεύσετε τα παιδιά του φίλου σας στο σχολείο και στις απογευματινές δραστηριότητες. Πολλοί δάσκαλοι και άλλοι ενήλικες δεν ξέρουν τι να πουν σε παιδιά με άρρωστο γονέα – έτσι δεν λένε τίποτα. Να είστε κάποιος στον οποίο μπορούν να απευθυνθούν. Πείτε τους ότι θα ακούσετε όταν θέλουν να μιλήσουν.
Βοήθεια!
Είναι εύκολο για κάποιον με καρκίνο του μαστού να κατακλύζεται από σκέψεις για τις αποφάσεις που πρέπει να πάρει. Προσφερθείτε να πάτε μαζί σε σημαντικά ραντεβού με τον γιατρό, να κρατάτε σημειώσεις και να κάνετε ερωτήσεις. Είναι καλύτερο ένα ακόμη ζευγάρι αυτιά –θα νιώσει και η φίλη σας πιο ανακουφισμένη. Μπορείτε να προσφερθείτε να την συνοδεύσετε σε χημειοθεραπεία ή συνεδρίες ακτινοβολίας, επίσης.
Δεν τελειώνουν όλα στην πλαστική
Μια μαστεκτομή – η αφαίρεση του ενός ή και των δύο μαστών – είναι μια δοκιμασία. Πολλές γυναίκες έχουν πληγεί και έχουν χάσει οικεία μέρη του σώματος. Μπορεί να χρειαστούν πολλές χειρουργικές επεμβάσεις μέχρι να τελειώσει η αποκατάσταση του μαστού. Ορισμένες γυναίκες αποφασίζουν να μην το κάνουν καθόλου. Οτιδήποτε και αν προτιμά η ασθενής, να το αποδεχτείτε. Μην προσπαθήσετε να αλλάξετε γνώμη.
Ο καρκίνος δεν ξεχωρίζει ηλικίες
Εάν κάποια είναι 20 ή 30 ετών και έχει την ασθένεια, ίσως έχει κουραστεί να ακούει ανθρώπους να της λένε: “Είσαι τόσο νέα, πώς γίνεται να έχεις καρκίνο;” Μπορεί να αισθάνεται απομονωμένη επειδή οι περισσότερες που έχουν την ασθένεια, είναι μεγαλύτερες. Όταν αισθανθεί άνετα, παροτρύνετέ την να βρει μια ομάδα νέων με καρκίνο του μαστού που μπορούν να καταλάβουν τι περνά.
Το παθαίνουν και οι άντρες
Περισσότεροι από 2.500 άνδρες διαγιγνώσκονται με καρκίνο του μαστού κάθε χρόνο στις Η.Π.Α. Αν είναι ένας άνδρας που ξέρετε, μην ρωτήσετε γιατί έχει γυναικεία νόσο, και μη διανοηθείτε να πείτε ότι πρόκειται για λάθος διάγνωση. Οι άνδρες με καρκίνο του μαστού μπορεί να χρειαστούν ακόμη περισσότερη υποστήριξη επειδή αισθάνονται εξωγήινοι. Το πιο σημαντικό είναι να ενθαρρύνετε τους άντρες να προχωρήσουν σε επέμβαση.
Κρατήστε την άποψή σας για τον εαυτό σας
Κρατήστε τις απόψεις σας για την πρόληψη του καρκίνου για τον εαυτό σας Δεν είναι χρήσιμο να υποδείξετε ότι η γιόγκα, ο χυμός ή οτιδήποτε άλλο θα μπορούσε να εμποδίσει τον καρκίνο του μαστού.
Υπάρχουν πολλοί τύποι
Υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη καρκίνου του μαστού. Μερικοί μεγαλώνουν γρήγορα, κάποιοι μεγαλώνουν αργά. Μερικοί είναι πιο δύσκολο να θεραπευτούν από άλλους. Πιθανότατα δεν θα γνωρίζετε ακριβώς ποιον τύπο έχει ο/η φίλος σας – ίσως δεν γνωρίζει καν ο ίδιος. Οπότε μην πείτε “Η φίλη μου είχε καρκίνο του μαστού και ήταν φρικτός” ή “Ο καρκίνος της θείας μου θεραπεύτηκε γρήγορα.” Κάθε περίπτωση είναι μοναδική και οι άνθρωποι ανταποκρίνονται διαφορετικά στη θεραπεία.
Ενέργεια
Οι άνθρωποι που κάνουν θεραπεία ή αναρρώνουν από τη χειρουργική επέμβαση έχουν περιορισμένη ποσότητα ενέργειας και πρέπει να την ξοδέψουν με σύνεση. Μερικές φορές, πρέπει να απορρίψουν μια πρόσκληση ή να ακυρώσουν σχέδια.
Οι άνθρωποι χρειάζονται ένα διάλειμμα από τον καρκίνο
Εάν ο/η φίλος σας θέλει να βγει για φαγητό ή για καφέ, το τελευταίο πράγμα που πιθανότατα θέλει να κάνει είναι να μιλήσει για τον καρκίνο. Προσπαθήστε να κρατήσετε τη συνομιλία επικεντρωμένη στα καθημερινά πράγματα – τα παιδιά της, πρόσφατες διακοπές ή την τηλεοπτική εκπομπή που αρέσει και στους δύο. Αν θέλει να μιλήσει για τον καρκίνο, θα το πει.
Η θεραπεία είναι ένας μακρύς δρόμος
Πολλές γυναίκες με καρκίνο του μαστού πρέπει να λαμβάνουν φάρμακα για 5-10 χρόνια ώστε να προσπαθήσουν να τον κρατήσουν μακριά. Αυτά τα φάρμακα μπορεί να έχουν παρενέργειες όπως ο πόνος των οστών και των αρθρώσεων, οι αλλαγές της διάθεσης και η κόπωση. Συχνά οι γιατροί συνταγογραφούν άλλα χάπια – όπως τα αντικαταθλιπτικά και τα φάρμακα για τον πόνο – για την καταπολέμηση αυτών των παρενεργειών. Πρέπει να ξέρετε ότι το αγαπημένο σας πρόσωπο δεν μπορεί να επιστρέψει στον “παλιό εαυτό” του για λίγο.
Η μετακίνηση μπορεί να είναι δύσκολη
Η θεραπεία έχει τελειώσει και δεν υπάρχουν ενδείξεις καρκίνου. Αυτά είναι εξαιρετικά νέα, αλλά ο αγαπημένος σας άνθρωπος μπορεί να παρουσιάσει σημάδια μετατραυματικής διαταραχής άγχους, όπως να μην κοιμάται καλά ή να κλαίει. Μπορεί να ελέγχει συνεχώς για σβώλους και χτυπήματα. Αντί να της λέτε να «επανέλθει στο φυσιολογικό», να την παροτρύνετε να μιλήσει με τον γιατρό της. Τα φάρμακα, η θεραπεία και άλλες τεχνικές μπορεί να τη βοηθήσουν.
Η σκέψη μετρά
Τα άτομα με καρκίνο του μαστού πραγματικά θέλουν τη στήριξή σας – ακόμα και αν δεν έχετε επαφή εδώ και χρόνια. Στείλτε ένα μήνυμα και είναι πολύ πιθανό ότι θα φτιάξετε λίγο την ημέρα της.
Γράφει: Σπανού Κατερίνα / www.iatronet.gr , GETTY IMAGES