Η νεφρική ανεπάρκεια είναι η αδυναμία των νεφρών να επιτελέσουν σημαντικές λειτουργίες όπως το φιλτράρισμα του αίματος και η απέκκριση των βλαβερών στοιχείων και ουσιών. Μπορεί να είναι οξεία και χρόνια.
Οξεία νεφρική ανεπάρκεια είναι η κατάσταση, στην οποία τα νεφρά σταματούν ξαφνικά να λειτουργούν, με αποτέλεσμα τα άχρηστα προϊόντα του μεταβολισμού, τα υγρά και οι ηλεκτρολύτες συσσωρεύονται στο σώμα, προκαλώντας σοβαρά προβλήματα.
Αντιθέτως, στη χρόνια ανεπάρκεια, οι νεφρώνες, τα μικροσκοπικά φίλτρα δηλαδή που περιέχει το κάθε νεφρό, αρχίζουν να καταστρέφονται και από ένα σημείο και μετά ανεπαρκούν, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να επιτελέσουν σωστά τον ρόλο τους.
Τα συμπτώματα της οξείας νεφρικής ανεπάρκειας
- – Μικρή ή καθόλου παραγωγή ούρων
- – Οίδημα που εντοπίζεται κυρίως στα πόδια
- – Ανορεξία
- – Ανησυχία, άγχος, σύγχυση, υπνηλία
- – Δύσπνοια, πόνος στον θώρακα
Τα συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας
Στα πρώτα στάδια της νόσου, τα οποία μπορεί να διαρκέσουν από λίγους μήνες έως 30 χρόνια, οι περισσότεροι ασθενείς δεν έχουν κανένα σύμπτωμα. Αυτό ονομάζεται «σιωπηλή» φάση της νόσου. Όσο, όμως, η νόσος γίνεται πιο σοβαρή, τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν είναι:
- – Μειωμένη παραγωγή ούρων
- – Οίδημα κάτω άκρων
- – Κούραση, υπνηλία, καταβολή
- – Ναυτία ή και έμετοι
- – Ανορεξία
- – Πονοκέφαλος και προβλήματα ύπνου
- – Απώλεια βάρους
- – Σύγχυση
< Τι προκαλεί οξεία νεφρική ανεπάρκεια;
Τρεις είναι οι βασικές αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν οξεία νεφρική ανεπάρκεια (προνεφρικά, νεφρικά και μετανεφρικά):
Προνεφρικά. Μία ξαφνική, σοβαρή μείωση της ροής του αίματος προς τα νεφρά. Αυτό μπορεί να προκληθεί από μία σοβαρή αιμορραγία, έναν τραυματισμό ή μία σοβαρή λοίμωξη, που ονομάζεται σήψη. Επίσης, η στέρηση υγρών (αφυδάτωση) μπορεί να βλάψει τα νεφρά.
Νεφρικά. Ορισμένα φάρμακα, δηλητήρια ή λοιμώξεις μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στα νεφρά και οξεία νεφρική ανεπάρκεια. Παραδείγματα τέτοιων φαρμάκων είναι τα αντιβιοτικά, όπως η γενταμικίνη και στρεπτομυκίνη, καθώς και αναλγητικά, όπως η ασπιρίνη και η ιβουπροφαίνη. Επίσης, κάποια αντιυπερτασικά και τα σκιαγραφικά, που χρησιμοποιούνται σε ακτινολογικές εξετάσεις, είναι φάρμακα που σχετίζονται με πρόκληση νεφρικής ανεπάρκειας.
Μετανεφρικά. Ένα ξαφνικό κώλυμα που εμποδίζει την αποβολή των ούρων από τα νεφρά. Αυτό μπορεί να είναι μία πέτρα του ουροποιητικού, ένας όγκος, ένας τραυματισμός ή μία διόγκωση του προστάτη, που προκαλεί επίσχεση ούρων.
Μεγαλύτερη πιθανότητα οξείας νεφρικής ανεπάρκειας έχουν οι ηλικιωμένοι, οι ασθενείς με μακροχρόνια προβλήματα υγείας, όπως η ηπατική ή νεφρική νόσος, ο διαβήτης, η υψηλή αρτηριακή πίεση, η καρδιακή ανεπάρκεια, και οι παχύσαρκοι. Επίσης, ασθενείς που νοσηλεύονται σε μονάδα εντατικής θεραπείας (Μ.Ε.Θ.), οι οποίοι έχουν υποβληθεί σε μεγάλες χειρουργικές επεμβάσεις ή σε μεταμόσχευση μυελού των οστών.
Τι προκαλεί την χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
- – Υψηλή αρτηριακή πίεση
- – Σακχαρώδης διαβήτης
- – Διάφορες παθήσεις που προσβάλλουν τα νεφρά (σπειραματονεφρίτιδα, πολυκυστική νόσος των νεφρών κ.ά.)
- – Στένωση της νεφρικής αρτηρίας
- – Μακροχρόνια λήψη φαρμάκων, όπως τα αντιφλεγμονώδη
Σε κάθε περίπτωση αν έχετε εμφανίσει πολλά από τα παραπάνω συμπτώματα συνδυαστικά, καλό θα είναι να επισκεφτείτε ένα γιατρό για να υποβληθείτε στις απαραίτητες εξετάσεις, που συνήθως περιλαμβάνουν αιματολογικό έλεγχο και υπερηχοτομογραφικό έλεγχο που θα αναδείξει πιθανή απόφραξη.
Υπάρχει κίνδυνος η οξεία νεφρική ανεπάρκεια να προκαλέσει μόνιμα προβλήματα;
Αν το πρόβλημα διαγνωστεί νωρίς και αντιμετωπιστεί το αίτιο που το προκαλεί, η νεφρική βλάβη αποκαθίσταται πλήρως σε μερικές ημέρες ή εβδομάδες. Σε ένα μικρό ποσοστό ασθενών, θα μείνει κάποιου βαθμού νεφρική ανεπάρκεια. Πολύ σπάνια, υπάρχει κίνδυνος η νεφρική ανεπάρκεια να είναι σοβαρή, και οι ασθενείς να χρειάζονται αιμοκάθαρση.
Τι θα συμβεί, αν η νόσος επιδεινωθεί;
Από ένα σημείο και μετά, τα νεφρά δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες του οργανισμού, και αυτό επηρεάζει όλο τον οργανισμό. Αν δεν αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, υπάρχει κίνδυνος ακόμη και για τη ζωή σας. Όταν αντιμετωπίζετε τόσο σοβαρή χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, οι επιλογές που έχετε είναι:
Η αιμοκάθαρση. Είναι μία διαδικασία, όπου κάθε δεύτερη μέρα ένα μηχάνημα φιλτράρει και καθαρίζει τον οργανισμό σας από τα απόβλητα που δεν μπορούν να απομακρύνουν τα νεφρά σας. Αυτό δεν είναι θεραπεία, αλλά πρακτικά υποκαθιστά τη λειτουργία των νεφρών σας.
Η μεταμόσχευση του νεφρού. Είναι η καλύτερη επιλογή, εφόσον είστε κατά τα άλλα υγιές άτομο. Το πρόβλημα είναι ο χρόνος εύρεσης μοσχεύματος που συνήθως είναι μεγάλος. Στο διάστημα αυτό, μπορείτε να υποστηρίζεστε σε μηχάνημα αιμοκάθαρσης.
Και οι δύο παραπάνω επιλογές έχουν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά τους. Ο γιατρός σας θα σας βοηθήσει να προτιμήσετε την καλύτερη για σας.
Ινστιτούτο Μελέτης Ουρολογικών Παθήσεων (ΙΜΟΠ)