Η βιταμίνη Β12, που ονομάζεται επίσης κοβαλαμίνη, είναι μια υδατοδιαλυτή βιταμίνη που εμπλέκεται στο μεταβολισμό κάθε κυττάρου του ανθρώπινου σώματος. Είναι ιδιαίτερα σημαντική στην φυσιολογική λειτουργία του νευρικού συστήματος μέσω του ρόλου του στη σύνθεση της μυελίνης και στην ωρίμανση των ερυθρών αιμοσφαιρίων στο μυελό των οστών.
Η βιταμίνη Β12, μία από τις οκτώ υδατοδιαλυτές βιταμίνες του συμπλέγματος Β, είναι η μεγαλύτερη και πιο δομικά περίπλοκη βιταμίνη. Υπάρχει σα σύμπλεγμα στις ζωικές πρωτεΐνες και η βασική της πηγή είναι οι μικροοργανισμοί του εντερικού συστήματος των χορτοφάγων ζώων.
Οι περισσότεροι άνθρωποι στις ανεπτυγμένες χώρες λαμβάνουν αρκετή βιταμίνη Β12 από την κατανάλωση ζωικών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένου του κρέατος, του γάλακτος, των αυγών και των ψαριών. Υπάρχουν επίσης τρόφιμα που είναι εμπλουτισμένα με βιταμίνη Β12. Τα συμπληρώματα βιταμίνης Β12 διατίθενται σε δισκία είτε μεμονωμένου παράγοντα ή πολυβιταμίνης ενώ τα φαρμακευτικά σκευάσματα μπορούν να χορηγηθούν με ενδομυϊκή ένεση.
Η πιο συνηθισμένη αιτία ανεπάρκειας βιταμίνης Β12 στις αναπτυγμένες χώρες είναι η διαταραχή της απορρόφησης, λόγω απώλειας του γαστρικού ενδογενούς παράγοντα, ο οποίος πρέπει να δεσμευτεί με την τροφική πηγή Β12 για να λάβει χώρα η απορρόφηση. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται κακοήθης αναιμία. Η διατροφική ανεπάρκεια της βιταμίνης Β12 είναι πολύ σπάνια στις αναπτυγμένες χώρες λόγω της επάρκειας της σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης αλλά και στη ύπαρξη πολλών εμπλουτισμένων με βιταμίνη Β12 τροφίμων.
Η μειωμένη πρόσληψη της βιταμίνης Β12 μπορεί να προκαλέσει σοβαρή και μη αναστρέψιμη βλάβη, ειδικά στον εγκέφαλο και στο νευρικό σύστημα . Σε επίπεδα μόνο ελαφρώς χαμηλότερα από τα φυσιολογικά, μπορεί να παρατηρηθεί, μεταξύ άλλων, μια σειρά από συμπτώματα όπως κόπωση, λήθαργος, κατάθλιψη, κακή μνήμη, δύσπνοια, πονοκέφαλοι και χλωμό δέρμα, ειδικά σε ηλικιωμένους (άνω των 60 ετών) οι οποίοι παράγουν λιγότερο γαστρικό οξύ στο στομάχι καθώς μεγαλώνουν, αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα ανεπάρκειας Β12. Η έλλειψη βιταμίνης Β12 μπορεί επίσης να προκαλέσει συμπτώματα μανίας και ψύχωσης.
Η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 προκαλείται συνήθως από χαμηλή πρόσληψη, αλλά μπορεί επίσης να προέλθει από δυσαπορρόφηση, από εντερικές διαταραχές, χαμηλή παρουσία δεσμευτικών πρωτεϊνών και χρήση ορισμένων φαρμάκων. Η βιταμίνη Β12 είναι σπάνια στα προϊόντα φυτικής προέλευσης, έτσι οι χορτοφάγοι είναι πιο πιθανό να υποφέρουν από ανεπάρκεια βιταμίνης Β12. Τα βρέφη επίσης διατρέχουν κίνδυνο ανεπάρκειας βιταμίνης Β12 αν γεννηθούν από μητέρες που είναι χορτοφάγοι. Οι ηλικιωμένοι που η διατροφή τους είναι περιορισμένη σε κρέας ή ζωικά προϊόντα είναι επίσης ευάλωτοι. Η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 μπορεί να εμφανιστεί μεταξύ 40% και 80% του χορτοφαγικού πληθυσμού .
Πλούσιες πηγές βιταμίνης Β12 είναι το συκώτι, το μοσχάρι, αρνί, , ψάρια, αυγά και γαλακτοκομικά προϊόντα
Ποιες ζωτικές λειτουργίες του σώματος υποστηρίζει η βιταμίνη Β12;
- Τη δημιουργία των ερυθρών αιμοσφαιρίων
- Την έκκριση των περισσότερων επινεφριδίων ορμονών
- Την μεταφορά του οξυγόνου στον εγκέφαλό μας
- Τη σωστή κυκλοφορία
- Τη διατήρηση της υγείας του νευρικού συστήματος μας
- Τη πέψη μας
- Την απορρόφηση του σιδήρου
- Την μείωση του λίπους και των υδατανθράκων
- Το σχηματισμό των νεύρων
- Τη λειτουργία του αναπαραγωγικού συστήματος των γυναικών
Πού να ψάξω για την βιταμίνη Β12;
Μερικά από τα τρόφιμα που τρώμε τακτικά είναι γεμάτα με βιταμίνη Β12, αλλά μερικές φορές, αυτό δεν είναι αρκετό για να υποστηρίξει τα βέλτιστα επίπεδα, και μπορούμε εύκολα να στραφούμε στην ομάδα υψηλού κινδύνου που πρέπει να παίρνουμε συμπληρωματικές πηγές αυτής της βιταμίνης ανά ημέρα.
Ποιος ανήκει στην ομάδα υψηλού κινδύνου;
- Οι άνθρωποι άνω των 60 ετών, ιδίως εκείνων που διαγιγνώσκονται με προβλήματα πέψης και επιπλέον οξέα του στομάχου.
- Οι ασθενείς με Crohn, κοιλιοκάκη, ή άλλη αυτοάνοση ασθένεια
- Οι χορτοφάγοι
- Οι διαβητικοί
- Οι χρήστες μεταμορφίνης (καθώς η καταναλωση της αποτρέπει το σώμα ώστε να απορροφήσει τη βιταμίνη Β12)
Ποια είναι τα συμπτώματα που υποδηλώνουν οτι έχετε έλλειψη της βιταμίνης Β12 ;
- Είστε συνεχώς κουρασμένοι και είναι δύσκολο να κρατήσετε τα μάτια σας ανοιχτά. Αυτό συμβαίνει γιατί το αίμα σας δεν έχει αρκετό οξυγόνο, και το σώμα δεν έχει την ενέργεια που χρειάζεται.
- Μια επαναλαμβανόμενη αίσθημα μουδιάσματος, και αίσθηση καρφίτσας ή βελόνας πάνω σας. Και οι δύο δείχνουν ότι η έλλειψη βιταμίνης Β12 έχει κατά πάσα πιθανότητα προκαλέσει βλάβη των νεύρων.
- Βραχυπρόθεσμη απώλεια μνήμης, ιδίως για τους νέους, όπου η άνοια είναι σχεδόν αδύνατη
- Ωχρότητα και κίτρινο δέρμα λόγω αποικοδόμησης των αιμοσφαιρίων
- Ένα αίσθημα ασταμάτητης ζάλης που αποκαλύπτει επίσης την έλλειψη οξυγόνου στο αίμα σας
- Απώλεια προσκρούσεων στις θηλές της γλώσσας, που σας εμποδίζουν να αναγνωρίζετε τη γεύση από οποιαδήποτε τρόφιμο που μπορεί να τρώτε
- Ένα συναίσθημα θλίψης και άγχους, γιατί όταν τα επίπεδα της βιταμίνης Β12 δεν είναι αρκετά, δεν υπάρχουν «οι χημικές ουσίες της ευτυχία», όπως η ντοπαμίνη και η σεροτονίνη.
- Σοβαρές νευρικές διαταραχές, προβλήματα ακοής και όρασης. Η έλλειψη της Β12 μπορεί επίσης να προκαλέσει σκιές να εμφανίζονται στο οπτικό πεδίο σας.
Γιατί συμβαίνει αυτή η έλλειψη της Β12;
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν αυτή την ανεπάρκεια, και οι πιο σημαντικοί είναι:
- Η κατανάλωση αντιόξινων, ιδίως τέτοιων που εμποδίζουν το οξύ του στομάχου.
- Η τυχαία κατανάλωση του λεγόμενου «αερίου του γέλιου», ή στην πραγματικότητα του νιτρώδες οξειδίου που καταστρέφει τις προμήθειες της βιταμίνης Β12 στο σώμα μας.
- Ο ενδογενής παράγοντας, δηλαδή τα βακτήρια. Το ελικοβακτήριο του πυλωρού που αποτρέπει την κατανάλωση Β12 καταστρέφοντας τα κύτταρα του στομάχου.
- Απώλεια βάρους και γαστρική χειρουργικές επεμβάσεις που επηρεάζουν το μηχανισμό του πεπτικό μας συστήματος.
- Η συνεχόμενη κατανάλωση καφέ (4 φλιτζάνια την ημέρα), το οποίο έχει άμεση σχέση με την απώλεια του 15% της κανονικής παροχής Β12, αλλά δεν έχει ιατρικά εξηγηθεί ακόμα.
Συμπληρωματικά πηγές Β12
Λόγω του γεγονότος ότι η Β12 δεν είναι απαραίτητη για τα φυτά για να εκτελούν τις μεταβολικές τους διαδικασίες, δεν τη παράγουν. Αντ ‘αυτού, μπορείτε να βρείτε αυτή τη βιταμίνη στο/στα:
- Κρέας – Χοιρινό, βοδινό, αρνί, κατσίκι, κοτόπουλο, γαλοπούλα
- Ψάρια και Θαλασσινά – Γάδος σαρδέλες, σολωμός, χτένια, τόνο
- Αυγά– ο κρόκος, όπου αποθηκεύονται όλες οι βιταμίνες και τα ανόργανα
- Τα γαλακτοκομικά προϊόντα – Γάλα, τυρί (όλα τα είδη), Γιαούρτι
Γάλα καρύδας - Εμπλουτισμένα τρόφιμα για χορτοφάγους
Σε περίπτωση που έχετε ήδη ένα αίσθημα αδυναμίας και κόπωσης, αλλά δεν υπάρχει καμία λογική αιτία για να είστε έτσι, μην χάσετε περισσότερο χρόνο. Κάντε εξετάσεις για να δείτε το ποσό της Β12 στο αίμα σας, γιατί αυτή η βιταμίνη είναι εύκολο να βρεθεί, αλλά είναι δύσκολο να απορροφηθείι. Παρατηρήστε προσεκτικά τα σημάδια, και προσαρμόσετε τη διατροφή σας προκειμένου να διασφαλίσετε τα υψηλότερη επίπεδα πρόσληψης, αυτής της σημαντικής βιταμίνης.
.