Ο ρόλος της Ελληνικής Νοηµατική Γλώσσας στον Αυτισμό.

Ως Αυτισμό θα ορίζαμε την αναπτυξιακή δυσκολία που συνδυάζεται από αρκετές δυσκολίες στα συναισθήματα, στην σκέψη, στις κοινωνικές σχέσεις, στην επικοινωνία και στη φαντασία.

Υπάρχουν τριών μορφών αυτισμού ήπιας, μέτριας, βαριάς. Πολλά παιδιά με αυτισμό παρουσιάζουν καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου ή ακόμη μπορεί να υπάρχει και η παντελής έλλειψη του ανάλογα με τη σοβαρότητα και το βαθμό της διαταραχής . Σε περιπτώσεις που αναπτύσσεται λόγος ιδιαίτερα υπάρχει ιδιόμορφη χρήση του λόγου όπως για παράδειγμα ηχολαλία. Αρκετές φορές οι λέξεις που εκφέρουν τα παιδιά με αυτισμό δεν έχουν αληθινό νόημα.

Γνωρίζουμε όλοι πως η χρήση της Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας χρησιμοποιείται από τους κωφούς σε διάφορα περιβάλλοντα  (π.χ. κοινότητα κωφών). Είναι απολύτως αποτελεσματική στην επικοινωνία. Δεν χρησιμοποιούνται μόνο οι χειρομορφές και ο λόγος κατά την χρήση της (σε ορισμένες περιπτώσεις) αλλά και η βλεμματική επαφή. Θα λέγαμε πως η ΕΝΓ θεωρείται εύκολη στην εκμάθηση της.

Όπως είπα και παραπάνω τα παιδιά με αυτισμό παρουσιάζουν καθυστέρηση του λόγου ή και παντελής έλλειψη του. Θεωρώ πως η ΕΝΓ σε αυτές τις περιπτώσεις είναι απολύτως βοηθητική αλλά είναι και ένας εναλλακτικός τρόπος επικοινωνίας με τον εκπαιδευτικό και με τους γονείς.

Πιστεύω πως η ΕΝΓ θα βοηθήσει στα παιδιά με αυτισμό να κατακτήσουν την επικοινωνία έστω και αν αυτή θα είναι σε μικρό βαθμό. Επιπλέον, να μπορούν να αναπτύξουν σε καλό βαθμό την βλεμματική επαφή τους. Μπορεί η ΕΝΓ να συνοδεύεται και από αισθήματα κατά την χρήση της π.χ. (θλιμμένη έκφραση προσώπου). Όμως τα παιδιά με αυτισμό δεν είναι απαραίτητο να κατακτήσουν σε αρκετά μεγάλο βαθμό τα συναισθήματα αυτά μιας και δυσκολεύονται στην αναγνώριση των συναισθημάτων. Παρά ταύτα μπορεί τα παιδιά με την  χρήση της ΕΝΓ να κατακτήσουν σταδιακά την αναγνώριση των συναισθημάτων έστω και αν δε το καταφέρουν σε μεγάλο βαθμό.

Ο ρόλος της ΕΝΓ στην ανάπτυξη του λεξιλογίου από το παιδί με αυτισμό είναι καθοριστικός. Για παράδειγμα ένα παιδί που έχει βαριάς μορφής αυτισμό και δεν έχει καθόλου λόγο θα χρησιμοποιήσουμε εικόνες, προφορικό λόγο, συλλαβισμό και χειρομορφή. Τα άτομα με αυτισμό έχουν καλή μνήμη και θυμούνται περισσότερο με εικόνες παρά με λέξεις. Άρα η χρήση της ΕΝΓ θα τους βοηθήσει να αναπτύξουν δεξιότητες επικοινωνίας και να αναπτύξουν σε όσο βαθμό μπορούν το λεξιλόγιο τους.

Σε τελική ανάλυση ο ρόλος της ΕΝΓ στη διδασκαλία παιδιών με αυτισμό κρίνεται σωστός και χρήσιμος διότι προάγει την βελτίωση  της επικοινωνίας, της βλεμματικής επαφής, του λεξιλογίου και σε αρκετό βαθμό στην ανάπτυξη των τεσσάρων βασικών συναισθημάτων.

Κωστής Μαντζίκος φοιτητής Παιδαγωγικού Τμήματος Ειδικής Αγωγής Βόλου

.