Στο αίμα των ανδρών το «κλειδί» για καρκίνο και μακροζωία
Τα ερυθρά αιμοσφαίρια μπορεί να κρύβουν το «κλειδί» για τον καρκίνο και την μακροζωία των ανδρών, σύμφωνα με μία νέα μελέτη.
Τα αιμοσφαίρια αυτά (σ.σ. λέγονται και ερυθροκύτταρα) είναι ο πολυπληθέστερος τύπος κυττάρων του αίματος και του προσδίδουν το κόκκινο χρώμα του. Είναι επίσης υπεύθυνα για τη μεταφορά οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών σε όλο το σώμα.
Η νέα μελέτη έδειξε ότι το μήκος του ανδρικού χρωμοσώματος Υ στα ερυθρά αιμοσφαίρια, μπορεί να καθορίζει τις πιθανότητες που έχει ένας άντρας να πεθάνει πρόωρα αλλά και να εκδηλώσει καρκίνο.
Το εύρημα αυτό μπορεί να εξηγεί γιατί οι άντρες τείνουν να έχουν χαμηλότερο προσδόκιμο επιβιώσεως απ’ όσο οι γυναίκες, καθώς και υψηλότερα ποσοστά μη-φυλοσύνδετων καρκίνων (είναι οι καρκίνοι που παρατηρούνται και στα δύο φύλα και όχι μόνο στο ένα όπως, λ.χ. ο καρκίνος του προστάτη ή ο καρκίνος των ωοθηκών).
Η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε 1.153 άνδρες ηλικίας 30-44 ετών, την πορεία της υγείας παρακολουθούσαν επί 40 χρόνια επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Uppsala, στην Σουηδία.
Όπως είπε ο επικεφαλής ερευνητής δρ Λαρς Φόρσμπεργκ στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Ανθρώπινης Γενετικής (ASHG) που διεξάγεται στο Σαν Ντιέγκο, οι εθελοντές της μελέτης έδωσαν δείγματα αίματος στα οποία αξιολογήθηκε η επονομαζόμενη ηλικιακή απώλεια του φυλετικού χρωμοσώματος Υ (LOY).
Οι εθελοντές που είχαν τα μεγαλύτερα ποσοστά ερυθρών αιμοσφαιρίων με LOY έζησαν κατά μέσον όρο 5,5 χρόνια λιγότερα απ’ ό,τι εκείνοι των οποίων το αίμα δεν είχε ίχνος LOY.
Επιπλέον, όσοι είχαν μεγάλο ποσοστό κυττάρων με LOY είχαν σημαντικά περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από καρκίνο στη διάρκεια της μελέτης. Μάλιστα η συσχέτιση αυτή αφορούσε διάφορες μορφές της νόσου και όχι μόνο τους αιματολογικούς καρκίνους (σε αυτούς λ.χ. ανήκουν η λευχαιμία, τα λεμφώματα κ.ά.).
Οι συσχετίσεις αυτές παρέμειναν ισχυρές ακόμα και όταν οι ερευνητές έλαβαν υπ’ όψιν και άλλους παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα ευρήματα, όπως την ηλικία των ανδρών, άλλα νοσήματα υγείας κ.λπ.
Τι είναι η απώλεια χρωμοσώματος Υ
Το χρωμόσωμα Υ είναι ένα από τα δύο (το άλλο είναι το Χ) φυλετικά χρωμοσώματα του ανθρώπου, δηλαδή εκείνα που καθορίζουν το φύλο του, και υπάρχει μόνο στους άντρες (το γυναικείο φύλο χαρακτηρίζεται από δύο Χ χρωμοσώματα, ενώ το ανδρικό από ένα Χ και το Υ, που είναι και αυτό που επικρατεί).
Η βράχυνση του μήκους του, που αποκαλείται από τους επιστήμονες απώλεια, συμβαίνει μερικές φορές κατά τον πολλαπλασιασμό (αναπαραγωγή) των κυττάρων του αίματος.
Η απώλεια αυτή αναφέρθηκε για πρώτη φορά πριν από πενήντα χρόνια και σε μεγάλο βαθμό παραμένει ανεξήγητη όσον αφορά τις αιτίες και τις συνέπειές της.
Ωστόσο οι πρόσφατες εξελίξεις της γενετικής τεχνολογίας επέτρεψαν στους επιστήμονες να επινοήσουν μία εξέταση αίματος που ανιχνεύει και την παραμικρή απώλεια χρωμοσώματος Υ στα ερυθρά αιμοσφαίρια.
«Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι το χρωμόσωμα Υ περιέχει μόνο γονίδια που παίζουν ρόλο στον καθορισμό του φύλου και στην παραγωγή σπερματοζωαρίων», δήλωσε ο επιβλέπων της νέας μελέτης δρ Γιαν Ντουμάνσκι, καθηγητής στο Τμήμα Ανοσολογίας, Γενετικής & Παθολογοανατομίας του σουηδικού πανεπιστημίου.
«Η αλήθεια είναι πως αυτά τα γονίδια έχουν και άλλες σημαντικές λειτουργίες, στις οποίες ως φαίνεται συμπεριλαμβάνεται η πρόληψη των όγκων. Όταν, λοιπόν, συμβαίνει η απώλεια του χρωμοσώματος Υ και η συνακόλουθη απώλεια γονιδίων, μειώνεται η προστασία έναντι του καρκίνου».
Έγκαιρη διάγνωση
«Εικάζουμε ότι η LOY διαταράσσει την ανοσοεπαγρύπνηση που φυσιολογικά κάνουν τα ερυθρά αιμοσφαίρια, με αποτέλεσμα να μην γίνονται αντιληπτά τα κύτταρα που εξαλλάσσονται σε καρκινικά και έτσι να βρίσκει την ευκαιρία ο καρκίνος να αναπτυχθεί», πρόσθεσε ο δρ Φόρσμπεργκ.
Και συνέχισε: «Τα ευρήματά μας υποδεικνύουν ένα νέο τρόπο για την έγκαιρη διάγνωση του κινδύνου αναπτύξεως καρκίνου στους άντρες: την αξιολόγηση της LOY στο αίμα τους.
»Η LOY δεν είναι πολύ επικίνδυνη όταν αφορά μικρό ποσοστό των ερυθρών αιμοσφαιρίων, αλλά όσο περισσότερο αιμοσφαίρια εμφανίζονται με μειωμένο χρωμόσωμα Υ, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος.
»Η όλη διαδικασία διαρκεί χρόνια, συνεπώς θα έχει ένας άντρας χρόνο στη διάθεσή του για να λάβει τα ενδεδειγμένα μέτρα που θα μειώσουν τον κίνδυνο που διατρέχει».
Οι ερευνητές συνεχίζουν τώρα την έρευνά τους για να εντοπίσουν τους παράγοντες που ενεργοποιούν τη LOY, καθώς και τα μέτρα που μπορούν να την αναχαιτίσουν.
ygeia.tanea.gr