Περισσότεροι από 55.000 Ελληνες εκδηλώνουν κάθε χρόνο έμφραγμα ή εγκεφαλικό, ενώ σε 45.000 υπολογίζονται όσοι χάνουν ετησίως τη ζωή τους εξαιτίας τους, γεγονός που καθιστά τα καρδιαγγειακά προβλήματα την κύρια αιτία θανάτου στη χώρα μας. Τι μπορούμε να κάνουμε για να προστατευθούμε;
Ο καθηγητής Καρδιολογίας Δημήτρης Κρεμαστινός έχει μερικές χρήσιμες συμβουλές:
* Βρείτε τη δική σας υγιεινή διατροφή. Να τρώτε όσο περισσότερα ψάρια και φυτικής προέλευσης τρόφιμα μπορείτε και δύο – τρεις μερίδες γαλακτοκομικά την ημέρα (νεότερες μελέτες έχουν καταρρίψει την άποψη ότι τα πολλά γαλακτοκομικά είναι ισχυρός επιβαρυντικός παράγων κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα. Μία μερίδα είναι ένας κεσές γιαούρτι ή ένα ποτήρι γάλα ή 30 γραμμάρια κίτρινο τυρί).
Να περιορίσετε όσο το δυνατόν περισσότερο το κρέας και τα προϊόντα του. Να αποφεύγετε τα τρανς λιπαρά, το πρόσθετο αλάτι και την πρόσθετη ζάχαρη. Να τρώτε ελεύθερα ελαιόλαδο (νεότερες μελέτες δείχνουν ότι είναι ασφαλές για την καρδιά να προέρχεται από λίπη το 35% των ημερήσιων θερμίδων, αρκεί να είναι υγιεινά λίπη).
* Αποφύγετε την παχυσαρκία. Αν και ο φυσιολογικός Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) είναι 18,5 – 24,9, για την υγεία της καρδιάς οι τιμές 25 – 29,9 (σημαίνουν υπέρβαρο άτομο) δεν είναι επιβαρυντικές εφόσον δεν συνυπάρχουν άλλοι παράγοντες κινδύνου (π.χ. αυξημένη χοληστερόλη, υπέρταση, διαβήτης, κάπνισμα).
Υπολογίστε τον ΔΜΣ σας διαιρώντας το βάρος σας (σε κιλά) με το τετράγωνο του ύψους σας (σε μέτρα). Αν είναι πάνω από 30, πρέπει να αδυνατίσετε.
* Να γυμνάζεστε καθημερινά. Χρειάζεστε 5-10 λεπτά σουηδική γυμναστική (τις ασκήσεις που κάναμε στο σχολείο, π.χ. ανάταση, επίκυψη) κάθε πρωί και μισή ώρα περπάτημα την ημέρα. Εναλλακτικά στο περπάτημα κάνετε τζόγκινγκ, ποδήλατο ή κολύμπι.
* Να αποφεύγετε το κάπνισμα, συμπεριλαμβανομένου του ηλεκτρονικού. Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα μπορεί να σας βοηθήσουν να κόψετε το κάπνισμα, αλλά οι μακροχρόνιες επιδράσεις τους είναι άγνωστες. Συνεπώς χρησιμοποιήστε τα για λίγο για να κόψετε το κανονικό τσιγάρο και μετά σταματήστε τα.
* Να κοιμάστε αρκετά αλλά όχι πολύ. Ο ύπνος έχει αναδειχθεί σε σημαντικό παράγοντα κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα. Να μην κοιμάστε λιγότερες από 7 ώρες κάθε βράδυ αλλά ούτε περισσότερες από 9.
Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη επιστημονική ανακοίνωση της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας (ΑΗΑ) που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Circulation», ο ύπνος είναι βασικός παράγων καλής υγείας και οι διαταραχές του (όπως ο ανήσυχος ύπνος ή ο περιορισμένος ή αυξημένος χρονικά ύπνος) οδηγούν σε αύξηση του καρδιομεταβολικού κινδύνου διότι αυξάνουν τις πιθανότητες να αναπτυχθούν παχυσαρκία, υπέρταση και διαβήτης τύπου 2.
* Μάθετε τους αριθμούς σας. Εχει ζωτική σημασία να γνωρίζετε τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης και της χοληστερόλης σας (ιδίως της κακής ή LDL χοληστερόλης). Αν ο γιατρός σάς έχει χορηγήσει φαρμακευτική αγωγή, να τη λαμβάνετε απαρέγκλιτα.
* Ενημερωθείτε για το οικογενειακό σας ιστορικό. Αν έχετε γονιό που έπαθε σοβαρό καρδιαγγειακό επεισόδιο (έμφραγμα ή εγκεφαλικό) ή έχασε τη ζωή του από αυτό στη μέση ηλικία ή νωρίτερα (κάτω από 50 ετών) μπορεί να διατρέχετε μεγαλύτερο καρδιαγγειακό κίνδυνο από τον μέσο όρο. Κινδυνεύετε ακόμα περισσότερο αν αυτό έχει συμβεί και στους δύο γονείς σας.
Είτε το ένα συμβαίνει είτε το άλλο, είναι απαραίτητη η πρώιμη καρδιολογική αξιολόγηση από τον γιατρό, ακόμα και από την ηλικία των 20 ετών ή νωρίτερα.
* Θέστε υπό έλεγχο το στρες. Αποτελεί παράγοντα κινδύνου για στεφανιαία νόσο και σχετίζεται με την υπέρταση και τις κακές επιλογές στον τρόπο ζωής όσον αφορά τη διατροφή, τη φυσική δραστηριότητα, το κάπνισμα και τον έλεγχο του σωματικού βάρους. Να αφιερώνετε τουλάχιστον 30-60 λεπτά κάθε μέρα για να χαλαρώνετε.
* Να είστε κοινωνικοί. Μη χάνετε ευκαιρία να βρίσκεστε με συγγενείς και φίλους, και φροντίστε να συμμετέχετε σε κοινωνικές ομάδες (π.χ. εθελοντικές, για το περιβάλλον, πολιτιστικές, στα ΚΑΠΗ κ.λπ.)
* Μάθετε τα ύποπτα συμπτώματα. Η άμεση αντιμετώπιση του εμφράγματος και του εγκεφαλικού έχει ζωτική σημασία. Συμβουλευθείτε τον γιατρό σας για το τι πρέπει να ξέρετε και τι να κάνετε σε περίπτωση ανάγκης.