Τα σάλια δεν… τρέχουν μόνο μπροστά σε ένα λαχταριστό φαγητό ή επειδή κοιμάται κάποιος με ανοιχτό στόμα, αλλά εξαιτίας πολλών και διαφορετικών διαταραχών και παθήσεων, που κυμαίνονται από παρενέργειες φαρμάκων έως νευρολογικά νοσήματα.
Η σιελόρροια συνήθως δεν οφείλεται στην αυξημένη παραγωγή σάλιου (ή σιέλου) αλλά στην αδυναμία του πάσχοντος να το καταπιεί ή να το κρατήσει στο στόμα του, διευκρινίζει ο δρ Γιώργος Χ. Λάσκαρης, αναπληρωτής καθηγητής Στοματολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Κλινικής Στοματολογίας.
Οπως εξηγεί, η ημερήσια παραγωγή σάλιου υπολογίζεται σε 1 έως 1,5 λίτρο, το οποίο παράγεται κατά 90% από τους τρεις μεγάλους σιελογόνους αδένες (παρωτίδα, υπογνάθιο, υπογλώσσιο) και κατά 10% από τους 600-700 μικρούς που βρίσκονται διάσπαρτοι στο στόμα.
Η ποσότητα αυτή είναι απαραίτητη, αφού το σάλιο επιτελεί πολλές λειτουργίες, καθώς υγραίνει το στόμα, παίζει ρόλο στην άμυνα του στόματος εναντίον των μικροβίων, συμμετέχει στην πέψη των τροφών, στην κατάποση και στην ομιλία και εξουδετερώνει τα οξέα του στομάχου που παλινδρομούν όταν κάποιος πάσχει από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
«Οι διαταραχές στην έκκριση σιέλου είναι από τα συχνότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στην καθημερινή κλινική πρακτική και, μολονότι η σιελόρροια δεν θέτει σε κίνδυνο τη ζωή του ασθενούς, του δημιουργεί πολλά λειτουργικά, ψυχολογικά και κοινωνικά προβλήματα», τονίζει ο δρ Λάσκαρης.
Τα προβλήματα αυτά μπορεί να είναι ανασφάλεια, εκνευρισμός, κοινωνική απομόνωση, ύγρανση των ρούχων και του μαξιλαριού, δυσκολίες στην ομιλία, χειλίτιδα (επειδή γλείφει συνεχώς τα χείλη του), μυκητιάσεις στις γωνίες των χειλιών κ.λπ.
Πρώτα η αιτία
Για να αντιμετωπιστεί η σιελόρροια, το πρώτο βήμα είναι να βρεθεί η ακριβής αιτία της. Στα πιθανά αίτια περιλαμβάνονται:
* Τοπικά προβλήματα στο στόμα, όπως νοσήματα που προκαλούν επώδυνες πληγές (λ.χ. άφθες, ερπητική στοματίτιδα, πέμφιγα κ.λπ.) ή η τοποθέτηση νέων οδοντοστοιχιών οι οποίες προκαλούν τοπικό ερεθισμό.
* Συστηματικά νοσήματα, όπως γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, καρκίνος του οισοφάγου και του στομάχου, νευρολογικά νοσήματα (εγκεφαλική παράλυση, πλάγια μυοατροφική σκλήρυνση, νόσος του Πάρκινσον, νόσος του Αλτσχάιμερ, σύνδρομο Down κ.λπ.) και πολλά άλλα.
* Λήψη ορισμένων φαρμάκων (λ.χ. clozapine, clonazepine, πιλοκαρπίνη, λίθιο, ιωδιούχα) τα οποία έχουν ως ανεπιθύμητη ενέργεια την αυξημένη παραγωγή σάλιου.
* Δηλητηρίαση με βαρέα μέταλλα (αρσενικό, υδράργυρο, βισμούθιο κ.ά.).
Η σιελόρροια μπορεί επίσης να είναι ψυχογενής, με τον ασθενή να νομίζει λανθασμένα ότι υπερπαράγει σάλιο και συνεχώς να φτύνει τις ποσότητες που φυσιολογικά παράγει το στόμα του. Οι περιπτώσεις αυτές συνήθως αφορούν αγχώδη άτομα.
Τέλος, η σιελόρροια μπορεί να είναι και ιδιοπαθής παροξυσμική κατά την οποία παρατηρούνται παροδικά επεισόδια (διαρκούν δύο έως δέκα λεπτά κάθε φορά) υπερπαραγωγής σάλιου, των οποίων συνήθως προηγούνται γαστρικά (στομαχικά) συμπτώματα, όπως ήπια ναυτία ή γαστρικός φόρτος ή ήπιος πόνος.
Η θεραπεία
Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία της σιελόρροιας. Αρκετές περιπτώσεις είναι ήπιες και υποχωρούν σταδιακά χωρίς θεραπεία, ενώ όταν η αιτία είναι τοπική ή συστηματική νόσος η αντιμετώπιση του βασικού προβλήματος βελτιώνει ή και αποκαθιστά πλήρως τη σιελόρροια, κατά τον δρα Λάσκαρη.
Σε περιπτώσεις συνεχούς και μεγάλης σιελόρροιας χρησιμοποιούνται φάρμακα που προκαλούν μείωση της παραγωγής του σάλιου (π.χ. αντιχολινεργικά, αγχολυτικά, σκοπολαμίνη), ενώ προσωρινή βελτίωση μπορεί να επιφέρει η έγχυση αλλαντικής τοξίνης (botulinum toxin) στους μεγάλους σιελογόνους αδένες.
Αν, εξάλλου, η σιελόρροια οφείλεται σε αδυναμία συγκράτησης του σάλιου στο στόμα, όπως συμβαίνει σε περίπτωση νευρολογικού προβλήματος, η λογοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει.
Σε ειδικές περιπτώσεις, τέλος, μπορεί να χρειασθεί χειρουργική παρέμβαση. Ωστόσο «οι παρεμβάσεις αυτές αποτελούν εξαίρεση και πρέπει να γίνονται μόνο ύστερα από μελέτη γιατί συνοδεύονται από ανεπιθύμητες βλάβες (π.χ. απώλεια γεύσης, ξηροστομία κ.λπ.) και το αποτέλεσμα είναι αμφιλεγόμενο» τονίζει ο δρ Λάσκαρης.
Πηγή : tanea.gr